GREEN BUDGET APPROACH: APPLICABILITY IN TURKEY

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 21, 30.06.2023

Abdullah Armağan

Öz

With the industrial revolution, economic growth increased rapidly. Increasing population, migration from rural areas to cities,
developing technology, increasing needs and excessive use of scarce natural resources have caused the natural balance of the
environment to deteriorate. Today, environmental problems such as water, air and soil pollution are a global problem that
concerns all countries. Global cooperation is required for its solution, as the inability of natural resources to meet human needs
is the problem of all people. In this context, concepts such as sustainable growth, green growth, reducing fossil fuel
consumption, turning to renewable energy sources and green budgeting come to the fore. Budgetary policy tools can be used
to help achieve climate and environmental goals. Green budgeting is the determination of the environmental contributions of
budget items and policies and their evaluation according to certain performance indicators. Green budgeting is an important
tool that can be used by governments to reduce environmental pollution and prevent global warming. In this study, the
applicability of green budgeting, which is a modern budgeting technique that came to the fore after the increasing environmental
cost of economic growth, in Turkey will be discussed.

Anahtar Kelimeler

budget, green budgeting, growth, sustainability

YEŞİL BÜTÇE YAKLAŞIMI: TÜRKİYE'DE UYGULANABİLİRLİĞİ

Öz

Sanayi devrimi ile ekonomik büyüme hızla artmıştır. Artan nüfus, kırsaldan kentlere göç, hızlı gelişen teknoloji, artan insan
ihtiyaçları ve kıt doğal kaynaklardan aşırı faydalanma çevrenin doğal dengesinin bozulmasına neden olmuştur. Günümüzde su,
hava ve toprak kirliliği gibi çevre sorunları, bütün ülkeleri ilgilendiren küresel bir sorundur. Doğal kaynakların insan
ihtiyaçlarına karşılık veremez duruma gelişi bütün insanların sorunu olduğundan çözümü için de küresel iş birliği
gerekmektedir. Bu kapsamda sürdürülebilir büyüme, yeşil büyüme, fosil yakıt tüketimini azaltma, yenilenebilir enerji
kaynaklarına yönelme ve yeşil bütçeleme gibi kavramlar öne çıkmaktadır. İklim ve çevre hedeflerine ulaşılmasına yardımcı
olmak için bütçe politikası araçları kullanılabilir. Yeşil bütçeleme, bütçe kalemlerinin ve politikalarının çevresel katkılarının
belirlenmesi ve belirli performans göstergelerine göre değerlendirilmesidir. Yeşil bütçeleme çevre kirliliğini azaltmak ve
küresel ısınmayı önlemek için hükümetler tarafından kullanılabilecek önemli bir araçtır. Bu çalışmada, ekonomik büyümenin
artan çevresel maliyeti sonrası gündeme gelen modern bir bütçeleme tekniği olan yeşil bütçelemenin Türkiye’de
uygulanabilirliği tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

bütçe, yeşil bütçeleme, büyüme

Kaynakça

• European Union. (2021). Green Budgeting: Towards Common Principles. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Altuğ, F. (2010). Bütçe Teorisi ve Uygulaması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Avcı, M. (2022). "OECD Ülkelerinde Yeşil Bütçe Girişimleri Ne Durumda? Kanıtların Değerlendirilmesi". Yönetim Bilimleri Dergisi/Journal of Administrative Sciences; Cilt/Volume: 20, Sayı/No: 46, ss./pp.: 885-914, 886-914.
• Aydın, M., Söğüt, Y., & Altundemir, M. (2023). Moving toward the sustainable environment of European Union countries: Investigating the effect of natural resources and green budgeting on environmental quality. Resources Policy, Cilt 83.
• Azzahra, L., Pamungkas, P., & Trinarningsih, W. (2022). Application of green budgeting in finance and. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, Indonesia, 1114 (2022) 012101, 1-7.
• Bağdigen, M., & Demir, E. (2010). Küresel Isınmayla Mücadelede Türk Vergi Mevzuatı. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 12: 153–177.
• Beinhocker, E. D. (2006). The Origin of Wealth. Boston, Massachusetts: Harvard Business School Press.
• Bıyık, Y., & Civelekoğlu, G. (2018). Ulaşım Sektöründen Kaynaklı Karbon Ayak İzi Değişiminin İncelenmesi. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 2(2), 157-166.
• Daly, H. E. (1996). Beyond Growth: The Economics of Sustainable Development. Boston: Beacon Press.
• Dilaver, H. T. (2019). Yeşil Bütçeleme. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi.
• Doğan, A., & Coşkun, M. (2021). "Çevreye Duyarlı Bütçe: Avrupa Birliği ve Türkiye Değerlendirmesi". Turkuaz Uluslararası Sosyo-Ekonomik Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt / Volume:3, Sayı / Issue: 4, Yıl, 17-38.
• Er, R. (2022). Belediyelerde Yeşil Bütçeleme Yaklaşımı: İzmir Büyükşehir Belediyesi Örneği. İzmir: İzmir Demokrasi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Erataş, F., & Uysal, D. (2014). "Çevresel Kuznets Eğrisi Yaklaşımının 'BRICT' Ülkeleri Kapsamında Değerlendirilmesi". İktisat Fakültesi Mecmuası Cilt: 64, 2014/1 s,, 1-25.
• Ergen, Z. (2021). "Ekolojik Dengeyle Uyumlu Yeşil Bütçeler ve Yerel Yönetim Uygulamaları". Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 30 No: 2, 62-73.
• Giritli, N., & Koçak, B. (2021). "Yeşil Bütçe Uygulamaları ve KKTC Değerlendirmesi". LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi (XII-I) EUL Journal of Social Sciences, 40-64.
• Hardin, G. (1968). The Tragedy of the Commons. American Association for the Advancement of Science, Science, New Series, Vol. 162, No. 3859 (Dec. 13, 1968), 1243-1248.
• Jamali, A. (2005). Ekolojik Vergiler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mali Hukuk Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Dr. Tezi).
• Kadıoğlu, M. (2005, 7 18). Son ırmak kuruduğunda son ağaç yok olduğunda... https://www.hurriyet.com.tr/ (Erişim: 05.06.2023): https://www.hurriyet.com.tr/son-irmak-kurudugunda-son-agac-yok-oldugunda335393 adresinden alındı
• Karadaş, H. A. (2018). Çevresel Sorunlar Bağlamında Yeşil Büyüme ve Cari Açık İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Kırıkkale: Kırıkkale Üni. Sosyal Bil. Ens. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Kete, H. (2022). "Green Budgetıng: France And Italy Practıces". Uluslararası Sosyal, Siyasal ve Mali Araştırmalar Dergisi (USSMAD) (2):2, 102-115.
• Kılıçer, E. (2016). "Çevreye Duyarlı Bütçeleme". Electronic Journal of Vocational Colleges-October/Ekim 2016, 37-53.
• Kurniawan, B., Ma’ruf, M., Eprilianto, D., & Fanida, E. (2022). Green Budgeting Policy of Gresik Regency Government. Atlantis Press, Advances in Social Science, Education and Humanities Research, volume 473, 317-320.
• Landes, D. S. (1998). The wealth and poverty of nations : why some are so rich and some so poor. New York: W. W. Norton & Company.
• Lindsey, R. (2009). Climate and Earth’s Energy Budget. https://earthobservatory.nasa.gov/features/EnergyBalance (Erişim: 22.05.2023).
• Malak, M. (2017). Türkiye’de Çölleşmenin Önlenmesinde Yeşil Bütçeleme ve Maliye Politikası Tedbirleri. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üni. Sosyal Bil. Ens. Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi.
• Meadows, D., Randers, J., (2005). Limits to Growth The 30-Year Update. London: Earthscan.
• O'Connor, J. (1991). On the two contradictions of capitalism. Capitalism Nature Socialism, Volume 2, 1991 - Issue 3, 107-109.
• Pojar, S. (2022). "Environmental Assessments within Green Budgeting". European Economy Discussion Papers, Discussion Paper 175.
• Prisecaru, P. (2016). Challenges of The Fourth Industrial Revoluation. Knowledge Horizons - Economics, Volume 8, No. 1, 57–62.
• Samancı, M., & Karagöz, B. (2019). Türkiye’de Çevre Temizlik Vergisinin Değerlendirilmesi. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, Cilt:2 Sayıs:2, 73-92.
• Susam, N. (2016). Kamu Maliyesi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Turgut, E., & Gökten, Y. S. (2023). "Jevons Paradoksu Hala Geçerli mi? Yükselen Piyasa Ekonomileri Örneği". Verimlilik Dergisi, 85-102.
• Violeta, M. (2012). "An Empirical Study On Key Indicators Of Environmental Quality: Green Budgetıng - A Catalyst For Sustainable Economy and a Factor for Institutional Change". Sustainability and Organizational Change, Vol. XIV • No. 32, 485-500.
• Wolff, R., & Resnick, S. (2012). Contending Economic Theories: Neoclassical, Keynesian and Marxian. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
• Yapıcı, F. (2015). Yeşil Bütçe Yaklaşımı ve Değerlendirilmesi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yeldan, E. (2011). İktisadi Büyüme ve Bölüşüm Teorileri. Ankara: Efil Yayınevi,