Ergenlerde Psikososyal Sorunlar ile İlişkili Risk Faktörleri

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 245 - 254, 30.06.2022

Ülfiye Çelikkalp , Aylin Yalçın Irmak

https://doi.org/10.31832/smj.1016192

Cited By: 2

Öz

Amaç: Çalışmada ergenlerde psikososyal davranış riskleri ve bazı ilişkili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tipte olan bu çalışma Tekirdağ ilinde 10–16 yaş grubundaki 1025 öğrenci ile yürütülmüştür. Veriler, ebeveynlerden Psikososyal ve Davranış Sorunları Kontrol Listesi-17 ve öğrencilerden sosyodemografik bilgi formu ile toplanmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 13.27+1.82 yıl olup %54.1’i erkektir. Öğrencilerin Psikososyal ve Davranış Sorunları Kontrol Listesi ölçeği puan ortalaması 8.44 ±5.05 olup öğrencilerin %24.5’nin kesme puanının üzerinde puan aldığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin Psikososyal ve Davranış Sorunları Kontrol Listesi Ölçeği puan ortalaması ile okul kademesi, ebeveynlerin ayrı olması ve annenin çalışma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca öğrencilerin, haftalık dijital oyun oynama süresi ile düzenli kahvaltı yapma durumu arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05).
Sonuç: Çalışmada yaklaşık her dört öğrenciden birinin duygusal ve davranışsal sorunlar yönünden risk altında olduğu belirlenmiştir. Ergenlerin psikososyal sorunlarının ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi ergenlere yönelik sağlık hizmetlerinin planlanmasında yol gösterici olması açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

ergen, okul sağlığı, öğrenci, psikososyal riskler

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Kaynakça

• United Nations Children's Fund (UNICEF). Monitoring the situation of children and women Adolescent demographics, October 2019. https://data.unicef.org/topic/adolescents/demographics/. 05.Nisan 2021’de erişildi.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2019 Sayı: 33705. 02 Şubat 2021’de erişildi.
• Apaydın Demirci Z. Ergenlik döneminde yaşanan negatif belirtilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 5(2):372-382.
• Metin TG. Harma M. Gökçay G. Düşük sosyo-ekonomik düzeydeki ergenlerde olumsuz yaşam olayları, özdenetim becerisi ve problem davranışlar. Türk Psikoloji Dergisi. 2017;32(79):1–14.
• Kılıç EZ. Ergenlerde şiddet kullanımı: bireysel ve ailesel etkenler. Nöropsikiyatri Arşivi. 2012;49 (4):260–265.
• Ulus L. Ergen bireyler için yaşam becerileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2018;5(12):516-537.
• Genç Y. Adıgüzel Y. Aile içi iletişim sorunları ve ergenler üzerindeki psikososyal etkileri. Editörler / Editörs Hakkı Bağcı, Cihat Atar Eğitimde Güncel Yaklaşım ve Uygulama Örnekleri Üzerine Seçme Yazılar. Sakarya: 2018: 101-122.
• Örücü D. Liselerdeki okul yöneticilerinin bakış açısıyla ergenlik dönemi. Başkent University Journal of Education. 2018; 5(1):88-98.
• Ardıç E, Ünsal G, Bayram S. Resimli psikososyal ve davranış sorunları kontrol listesi’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2020;11(1):20-27.
• Uzun G. Lise öğrencilerinin ruhsal gelişimi ve ergenliğe bağlı negatif etkilerin giderilmesinde müziğin rolü. [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, Türkiye: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2018.
• Stoller JA. Diagnostic profiles in outpatient child psychiatry. Am J Orthopsychiatry. 2006;76:98-102
• Adcock A, Parkin L. Report from independent Mental Health Taskforce to the NHS in England. House of Commons Library 2016;1–30.
• Durukan I, Karaman D, Kara K, Türker T, Tufan AE, Yalçın Ö, Karabekiroğlu K. Çocuk ve ergen psikiyatrisi polikliniğine başvuran hastalarda tanı dağılımı. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2011; 24:113–20.
• Baysal S, Özmen B, Parman T, Sahip Y, Bulut A, Gökçay G. A mental health screening project in Istanbul, Turkey. J Sch Health. 2004;74:341–3.
• Erdoğan S, Özturk M. Psychometric evaluation of the Turkish version of the pediatric symptom checklist-17 for detecting psychosocial problems in low-income children. J Clin Nurs. 2011;20:2591-2599.
• Öner Ö, Karaca S, Cangür Ş. Resimli psikososyal ve davranış sorunları kontrol listesinin 4-5 yaş grubunda geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2019;20(1):73-2.
• Bista B, Thapa P, Sapkota, Singh SB, Pokharel PK. Psychosocial problems among adolescent students: an exploratory study in the central region of Nepal. Front Public Health. 2016;4:1–7.
• Leiner M, Villanos TM, Puertas H, Peinado J, Ávila C. The emotional and behavioral problems of children exposed to poverty and/or collective violence in communities at the Mexico-United States border: A comparative study. Salud Mental. 2015;38:95–102.
• Borowsky IW, Mozayeny S, Ireland M. Brief psychosocial screening at health supervision and acute care visits. Pediatrics. 2003;112(1):129-133.
• Yıldız B. Ergenler için psikolojik bozukluklar envanterinin revizyon çalışması-I: psikolojik bozukluklar formu. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2018;19(1):49-58.
• Sürücü A, Kula E. Dikkat becerisinin geliştirilmesi. Editörler: Sargın N, Avşaroğlu S, Ünal A. Eğitim ve Psikolojiden Yansımalar. Konya, Çizgi Kitabevi. 2016; 143-178.
• Ersöz Alan B. Çocuk ve ergen psikiyatrisi polikliniğinde kriz döneminde danışmanlık alan hastaların özellikleri. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2020;22(3): 365-369.
• Savi, F. 12–15 yaş arası ilköğretim öğrencilerinin davranış sorunları ile aile işlevleri ve anne- baba kişilik özellikleri arasındaki ilişkisinin incelenmesi. [Doktora Tezi]. İzmir, Türkiye: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2008.
• Yıldız Akkuş S, Bütün Ayhan A. Kronik hastalığı olan çocukların davranışlarının ve yaşam kalitelerinin incelenmesi. Türkiye Çocuk Hast Derg. 2020;14:129-135.
• Kasuto M, Aktan Z, Yardımcı E. Ebeveyn medeni durumunun çocukların ruh sağlığına etkisi. Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi. 2020;3(2):48-68.
• Kelly JB. Risk and protective factors associated with child adolescent adjustment following separation and divorce. In Parenting Plan Evaluations: Applied Research for the Family Court. Edited by Kuehnle K, Drozd L. New York, Oxford University Press. 2012:49-84.
• Kerns KA. Brumariu LE. Is insecure parent child attachment a risk factor for the development of anxiety in childhood or adolescence? Child Development Perspectives. 2014;8(1):12-17.
• Öngider N. Boşanmış ve evli ailelerden gelen anneler ile çocuklarının anksiyete düzeylerinin karşılaştırılması. Arch of Neuropsych. 2011;48:66-70.
• Kaya İ. Çocuklarda duygusal ve davranışsal sorunları anlamada ilk görüşme/ler: hayali bir danışan üzerinde örnek bir uygulama. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2017;6(4):172-183.
• Çakmak S, Gedikli H, Demirkol ME, Tamam L. Ergenlerde ebeveyn ayrılığının dürtüsellik üzerine etkisi. Klinik Psikiyatri. 2018;21:137-147.
• Yoldaş C, Demircioğlu H. Çocukluk ve ergenlik döneminde psikososyal risk faktörleri ve koruyucu unsurlar. ASHD. 2019; 18(1):40-48.
• Gassman- Pines A. Low‐income mothers' nighttime and weekend work: daily associations with child behavior, Mother‐child Interactions, and Mood, Family Relations, 2011;60(1):1-8.
• Akdeniz G. Çalışan annelerin okul öncesi çocuklarında anne tutumlarının yıkıcı davranışlar üzerine etkisinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, Türkiye: İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü; 2020
• Brunborg GS, Mentzoni RA, Melkevik OR, et al. Gaming addiction, gaming engagement, and psychological health complaints among Norwegian adolescents. Media Psychology. 2013; 16:115–128.
• Mihara S, Higuchi S. Cross-sectional and longitudinal epidemiological studies of Internet gaming disorder: A systematic review of the literatüre. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2017; 71:425–444.
• Irmak AY, Erdoğan S. Dijital oyun bağımlılığı ölçeği Türkçe formunun geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2015; 16:10-19.
• Wang HR, Cho H, Kim DJ. Prevalence and correlates of comorbid depression in a nonclinical online sample with DSM-5 internet gaming disorder. Journal of Affective Disorders. 2018; 228:1–5.
• Pearcy BTD, McEvoy PM, Roberts LD. Internet gaming disorder explains unique variance in psychological distress and disability after controlling for comorbid depression, OCD, ADHD, and Anxiety. Cyberpsychol Behav Soc Netw. 2017; 20(2):126-132.
• Yen JY, Liu TL, Wang PW, Chen CS, Yen, CF, Ko CH. Association between internet gaming disorder and adult attention deficit and hyperactivity disorder and their correlates: Impulsivity and hostility. Addictive Behaviors. 2017; 64:308–313.
• Demirtaş Madran, HA. Ferligül Çakılcı E. Çok oyunculu çevrimiçi video oyunu oynayan bireylerde video oyunu bağımlılığı ve saldırganlık. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2014;15(1):99-107.
• Çelikkalp Ü, Bilgiç S, Temel M, Varol G. The smartphone addiction levels and the association with communication skills in nursing and medical school students. J Nurs Res. 2020; 28(3):e93.