Yarışlı Gölü (Burdur) Yakın Çevresindeki Mermer Sahalarının Jeolojik Özelliklerinin ve Çevresel Etkilerinin Araştırılması

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 57 - 67, 15.06.2019

Muhammet Yılmaz , Şemsettin Caran

Öz

Mermercilik sektöründe jeolojik mermerlerin yanı
sıra kireçtaşı, traverten ve dolomit gibi karbonat kayaçlar da ticari mermer
olarak kullanılmaktadır. Yarışlı Gölü çevresinde bulunan Dutdere kireçtaşları
cazip renk ve dokusal özellikleri ile mermer endüstrisinde ilk sırada talep
gören ticari mermerlerdir. Bu çalışma kapsamında mermercilik sektöründe üst
seviyede tercih edilen Yarışlı Gölü çevresindeki kireçtaşı rezervlerinin
yapısal, dokusal ve mineralojik karakterizasyonu yapılmıştır. Mermer ocak
işletmelerinde fizibilite çalışmalarının önemi örneklerle vurgulanmış ve mermer
ocak işletmelerinin çevresel etkileri ortaya konmuştur. Çalışma alanında
Dutdere kireçtaşlarının uygun yapısal, dokusal ve mineralojik özellikler sunan
mostralarından mermer blok üretimi gerçekleştirilmektedir. Dutdere
kireçtaşlarının şimşek görünümlü çizgisellikler içeren seviyelerinden günümüz
mermer endüstrisinde Sandian olarak bilinen ticari mermerler üretilmektedir.
Dutdere kireçtaşlarının pürüzsüz krem-bej renkli seviyeleri ise Bayulan olarak
bilinen ticari mermerlerdir. Bölge kireçtaşları üzerinde başarısızlıkla
sonuçlanmış pek çok mermer ocak işletmesinin varlığı fizibilite çalışmalarının
önemini bir defa daha ortaya koymuştur. Yarışlı Gölü çevresindeki mermercilik
faaliyetlerinin sonucu olarak bazı olumsuz çevresel etkilerin yaşanması
kaçınılmaz olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yarışlı Gölü, Ticari Mermer, Kireçtaşı

Investigation on Geological Features and Environmental Impact of Marble Area Around Yarışlı Lake (Burdur)

Öz

In the marble industry, there are limestones, travertines and dolomites
that can be named “commercial marbles” in addition to the geological marbles.
The Dutdere limestones outrcopping around the Yarışlı Lake, have a special
color and texture which are very desirable in marble industry. This study has
focused on the structural, textural and mineralogical characterizations of
dolomite and limestone deposits around Yarışlı Lake. It also emphasises the
importance of feasibility studies and the environmental impacts of the marble
quarries. The Dutdere limestones that belong to the allochthonous Lycian Nappes
around Yarışlı Lake. There is large amount of marble production from the
Dutdere limestones that have appropriate structural, textural and mineralogical
properties. The limestones, known as ‘’Sandia’’ marble, are the only current source
for lightning texture in the marble industry. In this area, there is also a
type of commercial marble known as ‘’Bayulan’’ Dutdere limestones with smoot
cream beige color that have industrial marble potential. There are many marble
quarries that end in failure with the Dutdere limestones. This situation
indicates the importance of prior feasibility work. On the other hand, the
marble productions around the Yarışlı Lake has partially environmental impact
for the area. 

Anahtar Kelimeler

Yarışlı Lake, Commercial Marble, Limestone

Kaynakça

• [1] Caran, Ş., 2014. Isparta İli Mermer Potansiyeline Bir Bakış. Ulusal Mermer ve Taş Ocakları Onarım Teknikleri Sempozyumu, 18-20 Eylül, Isparta, 242-254.
• [2] Alpan, S., Pamir, H.N., Erentöz, C., 1964. 1/500000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası. MTA, Ankara.
• [3] Şenel, M., 1997. 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, MTA, Ankara.
• [4] Meşhur, M., Yoldemir, O., Akpınar, M., Öztaş, Y. ve Alkan, H., 1989, Batı Toroslar’ın jeolojisi ve petrol olanakları raporu: TPAO Rap. (hazırlanmakta).
• [5] Şenel, M., Selçuk, H., Bilgin, Z.R., Şen, M.A., Karaman, T., Dinçer, M.A., Durukan, E., Arbas, A., Örçen, S., Bilgi, C., 1989. Çameli (Denizli) - Yeşilova (Burdur) - Elmalı •(Antalya) ve dolayının jeolojisi. MTA Rap. 9429 Ankara (Yayınlanmamış).
• [6] Ersoy, Ş., 1990, Dirmil (Burdur) ve güneyindeki tektonik ve neootokton birimlerin stratigrafisi ve ortamsal yorumu: Türkiye Jeol. Bült., 32, 2, 9-24.
• [7] Şenel, M., Selçuk, H., Bilgin, Z.R., Şen, A.M., Karaman, T., Erkan, M.,Kaymakçı, H.,Örçen S. ve Bilgi, C., 1987. Likya napları ön cephe özellikleri. Türkiye Jeol. Kurultayı Bildiri Özleri, 8.
• [8] Erakman, M., Meşhur, M., Gül, M.A., Alşkan, H., Öztaş, Y. ve Akpınar, M., 1982, Fethiye- Köyceğiz-Tefenni-Kalkan arasında kalan alanın jeolojisi. Türkiye Altıncı Petrol Kong. Teb.,Nisan-1982, Ankara, 23-31.
• [9] Yalçınkaya, S., Engin, A., Afşar, Ö.P. ve Taner, K., 1986. Batı Torosların Jeolojisi, Isparta projesi raporu. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü raporları (yayınlanmamış), Ankara.
• [10] Çelik, M. Y. , Sarıışık, A. ve Gürcan, S. 2003. Mermer ve tas ocaklarının çevreye olan görsel etkileri. Türkiye IV. Mermer Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 463, 466- 473.
• [11] Mutlutürk, M., 2014. Mermer ve taş ocakları rehabilitasyonunda jeolojinin önemi. Ulusal mermer ve taş ocakları onarım teknikleri sempozyumu, 56-63, Isparta.
• [12] Onargan, T., 2008. Mermer Madenciliğinde Çevre Yönetimi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Maden Mühendisliği