1945-1960 ARASI YEREL SEÇİMLERDE DOĞU’DA CHP-DP MÜCADELESİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 104 - 123, 18.11.2020

Bilal Nergiz

https://doi.org/10.38004/sobad.736000

Öz

Kürtler, Cumhuriyet sonrası erken dönemde merkezi devletle çeşitli çatışmalar yaşamıştı. Kürtler ile devlet arasındaki bu gerginlik 1938 Dersim Olayları’na kadar devam etmişti. Sonraki dönemde zayıflayan Kürtler, kabuğuna çekilmek durumunda kalmıştı. Türkiye Cumhuriyeti, İkinci Dünya Savaşı’nın bitimiyle çok partili hayata başlamıştı. Kürtler bu yeni sistemle birlikte ister istemez kamusal alana çekilmişti. Zira çok partili yaşam, her bireyin oyunu değerli kılıyordu. Bu yüzden, yakın geçmişte devlet ile çatışan Kürtlerin nasıl davranacağı hem CHP hem de onun en büyük rakibi DP açısından merak konusuydu. Partiler bu yeni dönemde Kürt halkına yakın olmak zorundaydı. Diğer yandan Kürtler, bu yeni sistemi kendileri için umut olarak görüyordu. O dönemde Doğu’da daha çok kırsal hayatı egemendi. Aynı zamanda ağırlıklı feodal yapı hâkimdi. Dolayısıyla yerel seçimler gerek partiler, gerekse Kürtler açısından önemliydi. Çalışmada 1945-1960 arası gerçekleşen yerel seçimler ele alınmıştır. Elde edilen sonuçlar dönemin iki büyük partisi Demokrat Parti ve Cumhuriyet Halk Partisi açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

yerel seçimler, Kürt meselesi

Kaynakça

• Ahmad, F. (2010). Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980). İstanbul: Hil Yayınları.
• Ahmad, F., & Ahmad, Bedia T. (1976). Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Alkan, Mehmet Ö. (1999). Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Seçimlerin Kısa Tarihi. Görüş, (48), 48-61.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi. Yer Kodu: 031.01. Fon Kodu: 51.309.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi. Yer Kodu: 030.01. Fon Kodu: 51.310.4.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi. (13.11.1954). Yer Kodu: 67.422.1.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi. Yer Kodu: 030.01. Fon Kodu: 51.309.8.
• Başvekil Yolumuz Müspettir Dedi. (9 Ağustos 1955). Milliyet.
• Belediye Kanunu. (14 Nisan 1930). Resmi Gazete, Sayı: 1471, 8822-8840.
• Belediye Seçiminde Bazı Hadiseler Oldu. (27 Mayıs 1946). Cumhuriyet.
• Dicle Kaynağı. (24 Ağustos 1948).
• Ekinci, Tarık Z. (2013). Lice’den Paris’e Anılarım. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Eroğul, C. (2003). Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi. Ankara: İmge Yayınevi.
• Fenik, Mümtaz F. (18 Ağustos 1950). Muhtar Seçimlerinden Belediye Seçimlerine. Zafer
• İl Genel Meclisleri Seçimlerini DP Kazandı. (17 Ekim 1950). Cumhuriyet.
• Karacan, Ali N. (16 Ağustos 1950). Muhtar Seçimleri Bir Derstir. Milliyet.
• Karpat, K. (2010). Türk Demokrasi Tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Milletvekilleri Seçimi Kanunu. (21 Şubat 1950). Resmi Gazete, Sayı: 7438, 17801-17814.
• Muhtar Seçimleri. (23 Şubat 1947). Cumhuriyet.
• Muhtar Seçimi. (2 Nisan 1947). Ulus.
• Muhtar Seçimi 13 Ağustos’ta Yapılacak. (21 Temmuz 1950). Akşam.
• Muhtar Seçimlerine Bu Sabah Başlandı. (7 Kasım 1954). Akşam.
• Tarık Ziya Ekinci ile Yapılan Görüşme, 17 Şubat 2016.
• Turan, Ali E. (2008). Türkiye’de Yerel Seçimler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• 61 Vilayette Muhtar Seçimi İlan Edildi. (3 Eylül 1950). Zafer