FERDİNAND DE SAUSSURE’ÜN ”GENEL DİLBİLİM DERSLERİ” ADLI KİTABINDA DİLE YAKLAŞIM METOTLARI ÜZERİNE BİR BAKIŞ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 139 - 156, 08.11.2021

Eda Eyi

https://doi.org/10.38004/sobad.950249

Öz

Bu çalışmada, yapısalcılık kuramının öncüsü sayılan Ferdinand de Saussure’ün “Genel Dilbilim Dersleri” adlı kitabındaki dile yaklaşım metotları üzerinde durulmuş ve bu hususta araştırma yapan dilbilim araştırmacıları temel alınarak tanıtım niteliğinde bir çalışma yapılmıştır. İsviçreli dilbilimci Saussure, dilin farklı açılardan incelenmesi gerekliğini ortaya koymuş ve bu zamana kadar yapılan dilbilim araştırmalarının seyrini değiştirmiştir. Ölümünden sonra iki öğrencisi tarafından yayımlanan “Genel Dilbilim Dersleri” adlı kitabı, dilbilim çalışmalarının önünü açarak kendinden sonra gelen dilbilim araştırmacılarına kaynak teşkil etmiştir. Dili, göstergelerden oluşan bir sistem olarak tanımlayan Saussure, dilin bir dizge olduğu görüşü üzerinde yoğunlaşarak, dilin belli başlı kalıplar çerçevesinde incelenmesi gerektiğni savunmuştur: Her türlü ön yargıları bir kenara bırakarak, salt duyguların incelenmesiyle dilin betimselliği üzerinde durmuş; Dil, hem bir tarihin ürünü hem de belli bir dönemde yaşayan bireyler için oluşturulmuş bir sistem özelliği arz etmektedir, görüşü çerçevesinde artzamanlı ve eşzamanlı inceleme üzerinde durmuş ve töz-biçim, dil-söz ayrımına gitmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ferdinand de Saussure,, Genel Dilbilim Dersleri,, Metot,, Dil.

A LOOK AT METHODS OF APPROACH TO LANGUAGE IN FERDINAND DE SAUSURRE’S BOOK TITLED “COURSE IN GENERAL LINGUISTICS”

Öz

This study analyses the methods of approaching language in the book “Course in General Linguistics” by Ferdinand de Sausurre, who is regarded as the pioneer of the theory of structuralism. This is an introductory study which is based on the works of linguistics researchers on its subject matter. The Swiss philologist Sausurre suggested that language must be studied in different perspectives, and changed the course of the linguistic studies carried out until his era. The book “Course in General Linguistics”, published by two of his students after his passing, paved the way for linguistics studies and became a source for latter researchers in the area of linguistics. Sausurre defines language as a system of indicators, and focuses on the opinion that language is a sequence, hence suggesting the idea that language must be studied according to certain patterns: the descriptive nature of language laid emphasis on diachronic and synchronic inspection, centered around the opinion that is “Language exists as both a product of a history, and a system that is formed for individuals living in a certain time period” through a study of pure sentiments, free of all prejudice, and progressed by separating essence and form, language and speech.

Anahtar Kelimeler

Ferdinand de Saussure,, Course in General Linguistic,, Method,, Language.

Kaynakça

• Aksan, D. (2017).Dil Şu Büyülü Düzen.İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Başkan, Ö. (1967). Lengüistik Metodu. İstanbul: Mutilingual Yayınları.
• Başkan, Ö. (2006). Dilde Yaratıcılık. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Başkan, Ö. (2003). Bildirişim İnsan-Dil ve Ötesi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Bayraktar, N. (2006). Dil Bilimi.Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Canım, R. (2016). Üniversiteler İçin Türk Dili Yazılı ve Sözlü Anlatım. İstanbul: Paradigma Akademi Yayınları.
• Chomsky, N. (2018). Dil ve Zihin. (Çev: Ferit Burak Aydar). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Daşdemir, M. (2014). Oklama Yöntemiyle Türkçenin Yapısal-İşlevsel Söz Dizimi. Erzurum: Eser Basım Yayınları.
• Erkal, A. (2010). Dilbilim Üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0 (7), 7-12.
• Eyi, E. (2020). Standart Türkiye Türkçesinde Söz Dizimi Açısından Fiil Grupları (Mastar-Partisip- Gerundium) Üzerine. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0 (13) , 43-70.
• Foucault, M. (2001). Yapısalcılık ve Postyapısalcılık. (Çev: Ü. Amaç & A. Utku). İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Gemalmaz, E. (1980). Türkçenin Fonemler Düzeni ve Bu Fonemler Düzeninin İşleyişi. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, 12, 1980.
• Gemalmaz, E. (1982). Derin Yapı (Deep Structure) İlişkilerinin Gösteriminde Kullanılacak Bir Yöntem: “Oklama”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Erzurum, 3.
• Gencan, T. N. (1971). Dilbilgisi. Ankara: TDK Yayınları.
• Hazar, M. (2015). Türkçede Fono-semantik ve Morfo-fonolojik Yolla Sözcük Türetme. International Journal of Languages Education and Teaching, 2198, s. 1649-1669.
• Kıran, A.,&Eziler Kıran, Z. (2016). Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Kıran, Z. (1990). Büyüleyici Bir Bilim Dalı: Dilbilim. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 1, 4-9.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• König, W. (1994). Dilbilim ve Yapay Zekâ. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 5, 219-235.
• Üçok, N. (2004). Genel Dilbilim (Lengüistik).İstanbul: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Piaget, J. (1982). Yapısalcılık. (Çev: F. Akatlı). İstanbul: Dost Kitabevi Yayınları.
• Rifat, M. (2018). ⅩⅩ. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları-1. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Saussure. De F. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev: Berke Vardar).İstanbul: Multilingual Yayınları.
• TDK. (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Vardar, B. (2001). Dilbilim Yazıları. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Yaman, E. (2016). Türkçe Bilinci. Ankara: Akçağ Yayınları.