MORAL INDIRECT DAMAGES IN TURKISH LAW OF OBLIGATIONS

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 83 - 97, 15.05.2022

Gaye Tuğ Levent

https://doi.org/10.38004/sobad.1090130

Öz

The indirect loss can be characterized as the harm of the third person, and not of the person directly exposed to the unlawful act. The source of the damage may be a tort, as well as the inability to obtain the benefit arising from the non-performance of the contract. The indirect damage, which is accepted as the damage of the third person, can be of material and immaterial. In the Turkish Code of Obligations, liability is exceptionally regulated in terms of reflection damages arising from tortious acts. Accordingly, material damage is the compensation for deprivation of support in Article 53/b. 3 of the TCO, and non-pecuniary damage is the loss of the relatives of the deceased or severe bodily injury, which is regulated in Article 56/II of the TCO. In this study, non-pecuniary indirect damage, the compensation of this damage according to TCO Article 56/II, the compensation of non-contractual liability and the compensation of non-pecuniary indirect damage within the framework of contractual responsibility will be examined. It will be discussed whether the relatives of the violated person can claim non-pecuniary damages.

Anahtar Kelimeler

damage, indirect damage, unlawful act, grievous physical harm, moral compensation

TÜRK BORÇLAR HUKUKUNDA MANEVİ YANSIMA ZARARI VE GİDERİMİ

Öz

Yansıma zararı hukuka aykırı fiile doğrudan maruz kalan kişinin değil, üçüncü kişinin zararı olarak nitelendirilebilir. Zararın kaynağı bir haksız fiil olabileceği gibi, sözleşmenin ifa edilmemesinden doğan yararın elde edilememesi de olabilir. Üçüncü kişinin zararı olarak kabul edilen yansıma zararı maddi ya da manevi niteliktedir. Türk Borçlar Kanunu’nda haksız fiilden doğan yansıma zararları yönünden sorumluluk istisnai olarak düzenlenmiştir. Buna göre, maddi nitelikteki yansıma zararı TBK m.53/f.3’te destekten yoksun kalma tazminatı, manevi nitelikteki yansıma zararı ise TBK m.56/f.2’de düzenlenen ölen veya ağır bedensel zarara uğrayan kişinin yakınlarının zararıdır. Bu çalışmada yansıma yoluyla meydana gelen manevi zararı, TBK m.56/f.2’ye göre bu zararın giderimi, sözleşme dışı sorumluluk ve sözleşme sorumluluğu çerçevesinde manevi yansıma zararının giderimi incelenecek, ölüm ve ağır bedensel zarar haricindeki diğer kişilik hakkı değerlerinin ihlalinde, yansıma yoluyla zarara uğrayan, hakkı ihlal edilen kişinin yakınlarının manevi tazminat talep edip edemeyeceği konusu tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

zarar, yansıma zararı, ağır bedensel zarar, manevi tazminat, haksız fiil

Kaynakça

• Antalya, O. G. (2015). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.II. İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Antalya, O. G. (2017). Manevi Zararın Belirlenmesi ve Manevi Tazminatın Hesaplanması, Türk Hukukunda Manevi Tazminatın İki Aşamalı Olarak Belirlenmesine İlişkin Bir Model Önerisi: İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Antalya, O. G. (2012). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I. İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Atamer, Y. (1996). Haksız Fiillerden Doğan Sorumluluğun Sınırlandırılması Özellikle Uygun Nedensellik Bağı ve Normun Koruma Amacı Kuramları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Badur, E./ Turan Başara, G. (2016). Aile Hukukunda Sadakat Yükümlülüğü Ve İhlalinden Kaynaklanan Manevi Tazminat İstemi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi(AÜHFD), C.65, S.1, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/622107
• Bahtiyar, M. (2019). Ortaklıklar Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
• Büyüksağiş, E. (2007). Yeni Sosyo-Ekonomik Boyutuyla Maddi Zarar Kavramı. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Çakırca, S. İ. (2012). Türk Sorumluluk Hukukunda Yansıma Zararı. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Çakırca, S. İ. (2013). 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Ağır Bedensel Zararlarda Yakınların Manevi Tazminat Talebi. Journal of Yaşar University, C.8, S.(Özel). http://journal.yasar.edu.tr/wp-content/uploads/2014/01/21-Seda-%C4%B0.-%C3%87AKIRCA.pdf
• Demircioğlu, H. R. (2016). Aldatılan Eş Tarafından Üçüncü Kişiye Yöneltilen Manevî Tazminat Taleplerinde Hukuka Aykırılık Unsuru. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65 (3) 687-721. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/2143/22198.pdf
• Eren, F. (2015). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Ergüne, M.S. (2008). Olumsuz Zarar. İstanbul: Beta Yayınları.
• Erlüle, F. (2011). Bedensel Bütünlüğün İhlalinde Manevi Tazminat. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Genç Arıdemir, A. (2008). Sözleşmeye Aykırılıktan Doğan Manevi Tazminat. İstanbul: On İki Levha Yayınları .
• Hatemi, H./Gökyayla, K. E. (2011). Borçlar Hukuku Genel Bölüm. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Helvacı, S. (2001). Türk ve İsviçre Hukuklarında Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar. İstanbul: Beta Yayınları.
• Kılıçoğlu, A. (2013). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Kocabaş, G. (2014). Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Unsurları. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi (MÜHF – HAD), C. 20, S. 3. http://e-dergi.marmara.edu.tr/maruhad/issue/download/5000013313/5000003343
• Kocayusufpaşaoğlu, N. (1980). Kişilik Haklarını Koruyan Manevi Tazminat Davasına İlişkin Yeni Gelişmeler. Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler, 1. Sempozyumu, İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• Kurt, L. M. (2018). Aldatılan Eşin Eşinin İlişki Kurduğu Üçüncü Kişiden Manevi Tazminat Talep Edip Edemeyeceği Meselesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (AÜHFD), C.67, S.4. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/651178
• Nomer, H. N. (2011). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Oğuzman, K./Öz, T. (2016). Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.II, İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Özel, Ç. (2001). Sözleşme Dışı Sorumlulukta Yansıma Zarar ve Giderimine İlişkin Bazı Düşünceler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (AÜHFD), C.50, S.4. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/288/2623.pdf
• Tekinay, S. S./Akman, S./Burcuoğlu, H./Altop, A. (1993). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Tandoğan, H. (1963). Mukayeseli Hukuk, Hususiyle Türk-İsviçre ve Alman Hukuku Bakımından Üçüncü Kişinin Zararının Tazmini. Ankara: Ajans Türk Matbaası.