MÖ V. YÜZYILDA PERS-HELLEN İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA HELLESPONTOS BÖLGESİ: KYZİKOS ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Sayı: 39, 1 - 21, 01.06.2017

Alican Doğan

Öz

MÖ V. yüzyıl Persler ve Hellenler arasında bir dizi savaşlara sahne olmuştur. Perslerin Küçük Asia ve Hellas’ı ele geçirme teşebbüslerine bağlı olarak bu girişimleri engellemek amacıyla Hellespontos, Adalar, Ionia, Karia ve Thrakia civarındaki kentlerin katıldığı MÖ ca 478/77 yılında Atina önderliğinde Delos Birliği kurulmuştur. Bu birlik Perslere karşı yürütülen mücadelenin devamlılığının sağlanması için üye kentlerden yıllık vergi/tributum talep etmiştir. Kentlerin ekonomik güçlerine göre ödedikleri bu vergi miktarları mermer steller (Atina Vergi Listeleri) üzerinde kaydedilmiştir. Bu bağlamda Delos Birliği’ne vergi veren kentlerden biri de Hellespontos bölgesinde bulunan Kyzikos kentidir. Bu çalışmada Atina Vergi Listeleri ışığında Hellespontos bölgesindeki Kyzikos ve çevresindeki yerleşimlerin MÖ V. yüzyılda Persler ve Atina özelinde Delos Birliği ile ilişkileri değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kyzikos, Hellespontos, Atina, Delos Birliği, Persler

Kaynakça

• Aiskh. Pers. Aeschylus. Trans. H. W. Smyth, vol. I Cambridge, Massachusetts – London 1926 (The Loeb Classical Library).
• Apoll. Rhod. argon. The Argonautica. Trans. R. C. Seaton, Reprint. Cambridge, Mass.-London 1967 (The Loeb Classical Library).
• Aristot. pol. Politics. Trans. H. Rackham. London – New York 1967 (The Loeb Classical Library).
• Ath. Deip. The Deipnosophistis. Trans. C. B. Gulick. London-New York 1928 (The Loeb Classical Library).
• Diod. Diodorus of Sicily. Trans. C. H. Oldfather, vols. I-VI; C. H. Sherman, vols. VII; C. B. Welles, vols. VIII; R. M. Geer, vols. IX-X; F. R. Walton, vols. XI-XII. Cambridge, Massachusetts – London 1933-2004 (The Loeb Classical Library).
• Hdt. Herodotus. Trans. A. D. Godley. Cambridge, Massachusetts – London 1920 (The Loeb Classical Library).
• Paus. Pausanian Description of Greece. Trans. W. H. Jones, I-V. London, New York 1918-1935 (The Loeb Classical Library).
• Plin. nat. Pliny Natural History. Trans. H. R. Rackham, W. H. S. Jones, D. E. Eichholz I-X. Cambridge, Mass.-London 1938-1971 (The Loeb Classical Library).
• Plut. Kim. (= Kimon) Per. (= Perikles) Plutarch’s Lives, vols. I-XI. Trans. B. Perrin. London – New York 1959 (The Loeb Classical Library).
• Skyl. Periplus Scylacis. Ed. C. Müller. Geographi Graeci Minores I. Paris 1902. Pseudo-Skylaks, Seyrüsefer. Çev. M. Arslan. Libri II (2016) 246-307.
• Strab. The Geography of Strabo. Trans. H. L. Jones. Cambridge, Mass.- London 1924 (The Loeb Classical Library)
• Strabon, Antik Anadolu Coğrafyası, Çev.: A. Pekman, Arkeoloji ve Sanat Yay., İstanbul 2009.
• Thuk. Thukydides, The Peloponnesian War. Trans. J. M. Dent – E. P. Dutton. London – New York 1910.
• A. W. Gomme, A Historical Commentary on Thucydides, V vols., Oxford 1945-1981.
• Arslan, M. (2011). “Alkibiades’in Kalkhedon ve Byzantion Kuşatması: Nedenleri ve Sonuçları”, Özsait Armağanı Mehmet ve Nesrin Özsait Onuruna Sunulan Makaleler, Antalya 2011, 9-22.
• Bakır, T. (2003). “Daskyleion (Tyaiy Drayahya) Hellespontine Phrygia Bölgesi Akhaemenid Satraplığı”. Anadolu/Anatolia 25 (2003), 1-26.
• Boyana, H. (2006). “Vergi Listelerine Göre Attika-Delos Birliği ve Ionia İlişkileri”, Tarih İncelemeleri Dergisi 21/1 (2006), 19-48.
• Boyana, H. (2007), “Delos Birliği’nin Anayasası ve Atina Hegemonyası” Tarih İncelemeleri Dergisi 22/2 (2007), 11-20.
• Cook, R. M. (1946), “Ionia and Greece in the Eighth and Seventh Centuries B. C.”, The Journal of Hellenic Studies 66 (1946), 67-98.
• Demir, M. (2001). “Perikles'in Karadeniz Seferi Üzerine Yeni Bir Yorum”, Belleten 45/243 (2001), 529-540.
• Demir, M. (2004). “Peloponnesos Savaşı (İ.Ö. 431-404) Sırasında Karya ve Likya’ya Yönelik Atina Seferlerinin Amaçları: Yeni Bir Gözden Geçirme”, Adalya 7 (2004), 69-99.
• Demir, M. (2009). “Pausanias’ Actions in Byzantion after the Victory at Mycale: A Reconsideration (478 – 470 BC.)”, Athenaeum 97/2 (2009), 59-68.
• Demir, M., -Doğan, A. (2014). “Atina Vergi Listeleri’ne Göre M.Ö. V. Yüzyılda Halikarnassos ve Çevresi”, 3. Uluslararası Her Yönüyle Bodrum Sempozyumu, 30 Ekim-1Kasım 2013, Bildiriler 1, İzmir 2014, 295-318.
• Eddy, S. K. (1973). “The Cold War Between Athens and Persia, ca. 448-412 B.C.”, Classical Philology 68/4 (1973), 241-258.
• Ehrenberg, V. (1973). From Solon to Socrates: Greek History and Civilization During the 6th and 5th Centuries BC, Methuen 1973.
• Frolova, N. A.-Smekalova, T. N.-Djukov, Y. L. (2007). “Cyzicenes From The State Historical Museum, Moscow And The State Hermitage Collections, St. Petersburg”, SNR 86 (2007), 5-22.
• Holland, T. (2005). Persian Fire: The First World Empire and the Battle for the West, Great Britain 2005.
• Koçhan, N. (2011). Kyzikos Tarihi ve Mimari Kalıntıları, Bursa 2011.
• Mansel, A. M. (2011). Ege ve Yunan Tarihi, Ankara 2011.
• Meiggs, R. (1972). The Athenian Empire, Oxford 1972.
• Meritt, B. D., Wade Gery H. T., McGregor, M. F. (1939). The Athenian Tribute Lists. vol. I. Cambridge, Mass. 1939.
• Montagu, J. D. (2000). Battles of the Greek & Roman Worlds, A Chronological Compendium of 667 Battles to31 B.C., London 2000. Wade-Gery, H. T. (1945). “The Question of Tribute in 449/8 B. C”, Hesperia 14/3 (1945), 212-229.