Hak, Cinayet Ve Politika Üçgeninde Kürtaj Hakkı

Yıl 2018, Sayı: 42 Kadın Çalışmaları Özel Sayısı, 55 - 76, 18.09.2018

Sait Yıldırım

Öz

Kürtaj
hakkı kadın özgürlüğü bakımından önemli bir hak olarak değerlendirilmektedir.
Ancak tarihsel süreçte kürtaj hakkının gelişimi incelendiğinde bir çok farklı
etken dikkat çekmektedir. Din ve resmi ideoloji tarafından cinaye olarak
değerlendirilen kürtaj, kadın örgütleri tarafından bir hak ve özgürlük olarak
öne çıkmaktadır. bu karşıtlığın yanında kürtaj hakkının yasal statüsünün
topumsal ve politik çıkarlar gereği dönüştüğü dikkat çekmektedir. bu çalışmanın
odak noktası kürtaj hakkı üzerindeki politik etenlerden oluşmaktadır. Kürtaj
hakkı üzerinde dini ve politik açıdan toplumsal çıkarların etkili olduğu
görülmektedir. Kürtajın yasal veya yasak olmasının tarihsel olarak kısa bir
geçmişi, kürtaj hakkı üzerindeki politikaların ortaya konulması açısından önem
kazanmaktadır. Bu süreçte özellikle belirleyici olan faktörler dile
getirilmektedir. Sanayi devrimine kadar kürtaj hakkı üzerinde din ve devlet
politikalarının etkili olduğu gözlenmektedir. Devrimler sonrasında üretim ve
cinsel özgürlük konusundaki talepler kürtaj hakkının gelişmesini gerekli
kılmaktadır. Çalışma kapsamında cinsel özgürlük ve üretim ilişkilerinin kürtaj
hakkı konusunda etkileri tartışılmaktadır. Ancak bu süreçte devlet
politikaları, üretim ilişkileri ve nüfus hareketliliği kürtaj hakkının kaderini
belirlemede önemli bir rol üstlenmektedir. Bu sebeple kürtajın sadece hak ve
özgürlükler bağlamında değerlendirilmesi yetersiz görülmektedir. Kürtaj
hakkının gelişmesi üzerine 19. ve 20. Yüzyılda Avrupa Ülkelerinin kürtaj
politikaları değerlendirilmektedir. Bu kapsamda çalışmada kürtaj hakkı
üzerindeki farklı yaklaşımların politik temelleri üzerine yoğunlaşmak
amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kürtaj, cinsel özgürlük, üretim, yeniden üretim, politika

Kaynakça

• Referans1 Agacinski, S. (1998), Cinsiyetler Siyaseti. Çev. İsmail Yerguz. Ankara: Dost Kitabevi.
• Referans2 Ahmed, L. (2014), “Kadınların Bedenlerinin Yıkılışı”, Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. Pınar İlkkaracan (Ed.). Çev. Ebru Selman. (s. 55-74). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans3 Arnaud-Duc, N. (2005), “Hukukun Çelişkileri”, Kadınları Tarihi IV Yirminci Devrimden Dünya Savaşına Feminizmin Ortaya Çıkışı. Georges Duby, Michelle Perrot (Ed.). Çev. Ahmet Fethi. (s. 80-110). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Referans4 Beauvoir, S. (2010), Kadın “İkinci Cins” II– Evlilik Çağı. Çev. Bertan Onaran. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Referans5 Bebel, A. (1996), Kadın ve Sosyalizm. Çev. S. N. Kaya. İstanbul: İnter Yayıncılık.
• Referans6 Bock, G. (2005), “Nazi Toplumsal Cinsiyet Politikaları ve Kadınların Tarihi”, Kadınları Tarihi V Yirminci Yüzyılda Kültürel Bir Kimliğe Doğru. Georges Duby, Michelle Perrot (Ed.). Çev. Ahmet Fethi. (s. 144-167). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Referans7 Cliff, T. (1981), Kadınların Özgürlüğü. Çev. Şamil Beştoy. İstanbul: Ataol Yayıncılık.
• Referans8 Comte-Sponville, A. (2013), Cinsellik, Aşk ve Ölüm. Çev. Canan Özatalay. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans9 Covard, H. (2006), “Beden ve Üreme Sağlığı Konusunda Hindu Görüşleri: Etik Konular”. Bedenler, Dinler ve Toplumsal Cinsiyet. Sylbvia Marcos (Ed.). Çev.
• Referans10 Sibel Özbudun, Balkı Şafak, İlker Çayla. (s. 219-234). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Referans11 Davis, A. (1994), Kadınlar, Irk ve Sınıf. Çev. İnci Çeliker. İstanbul: Sosyalist Yayınları.
• Referans12 Deighton, H. J. (2000), Eski Roma Yaşantısında Bir Gün. Çev. Hande Kökten Ersoy. İstanbul Homer Yayınevi.
• Referans13 Douglas, C. A. (1995), Sevgi ve Politika. Çev. Nilgün Aydoğan. İstanbul: Kavram Yayınları.
• Referans14 Dowling, C. (1994), Sindrella Kompleksi. Çev. Selçuk Budak. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Referans15 Firestone, S. (1993), Cinselliğin Diyalektiği. Çev. Yurdanur Salman. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Referans16 Goody, J. (2004), Avrupa’da Aile. Çev. Serpil Arısoy. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Referans17 Goldman, E. (2006), Dans Edemeyeceksem Bu Benim Devrimim Değildir. Çev. Necmi Bayram. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Referans18 Grazia, V. (2005), “Mussolini İtalyan Kadınları Nasıl Yönetti”, Kadınları Tarihi V Yirminci Yüzyılda Kültürel Bir Kimliğe Doğru. Georges Duby, Michelle Perrot (Ed.). Çev. Ahmet Fethi. (s. 119-143). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Referans19 Grieco, S. F. M. (2005), “Vücut, Grünüş ve Cinsellik”, Kadınları Tarihi III Rönesans ve Aydınlanma Çağı Paradoksları. Georges Duby, Michelle Perrot (Ed.). Çev. Ahmet Fethi. (s. 53-86). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Referans20 Halimi, G. (1990), Hapsedilmiş Kadın. Çev. Feyza Tulga. İstanbul: Biroy Yayınları.
• Referans21 Heritier, F., Perrot, M., Agacinski, S., Bacharan, N. (2012), Kadınların En Güzel Tarihi. Çev. Yonca Aşçı Dalar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Referans22 İlkkaracan, P. (2014), “Giriş: Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik”, Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. Pınar İlkkaracan (Ed.). Çev. Ebru Selman. (s. 11-32). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans23 Karatekin, E. (2000), Biz Devrimci Kadınlar. İstanbul: Varyos Yayınları.
• Referans24 Knibiehler, Y. (2005), “Vücutlar ve Yürekler”, Kadınları Tarihi IV Yirminci Devrimden Dünya Savaşına Feminizmin Ortaya Çıkışı. Georges Duby, Michelle Perrot (Ed.). Çev. Ahmet Fethi. (s. 307-346). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Referans25 Kollontai, A. (1992), Marksizm ve Cinsel Devrim. Çev. K. Yalım. İstanbul: Tüm Zamanlar Yayıncılık.
• Referans26 Lagrave, R. M. (2005), “Denetimli Bir Özgürleşme”, Kadınları Tarihi V Yirminci Yüzyılda Kültürel Bir Kimliğe Doğru. Georges Duby, Michelle Perrot (Ed.). Çev. Ahmet Fethi. (s. 419-450). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Referans27 Marx, K., vd. (1988), Kadın Sorunu Üzerine. Çev. İsmail Yarkın. İstanbul: İnter Yayıncılık.
• Referans28 Mernissi, F. (1995), Peçenin Ötesinde. Çev. Mine Küpçü. İstanbul: Yayınevi Yayıncılık.
• Referans29 Meulenbelt, A. (1987), Feminizm ve Sosyalizm. Çev. Erman Demirci. İstanbul: Yazın Yayıncılık.
• Referans30 Michel, A. (1993), Feminizm. Çev. Şirin Tekeli. İstanbul: İletişimYayınları.
• Referans31 Mitchell, J. (2006), Kadınlar: En Uzun Devrim. Çev. Güseli İnal, Gülnur Savran, Şirin Tekeli vd. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Referans32 Morali-Daninos, A. (1991), Cinsel İlişkiler Tarihi. Çev. İbrahim Yakupoğlu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans33 Muchembled, R. (2011), Orgazmın Tarihi. Çev. İsmail Yerguz. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Referans34 Paglia, C. (2004), Cinsel Kimlikler. Çev. Anahid Hazaryan, Fikriye Demirci. Ankara: Epos Yayınları.
• Referans35 Reed, E. (1985), Kadın Özgürlüğünün Sorunları. Çev. Zeynep Saraçoğlu. İstanbul: Yazın Yayıncılık.
• Referans36 Reich, W. (1989), Cinsel Devrim. Çev. Bertan Onaran. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Referans37 Saadavi, E. S. (1991), Havva’nın Örtülü Yüzü. Çev. Sibel Özbudun. İstanbul: Anahtar Kitaplar.
• Referans38 Simonnet, D., vd. (2012), Aşkın En Güzel Tarihi. Çev. Saadet Özen. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Referans39 Smith, S. (2012), Kadınlar ve Sosyalizm. Çev. Etkin Bilen Eratalay. İstanbul: Yordam Kitabevi.
• Referans40 Sohn, A. M. (2005), “Fransa ve İngiltere’de İki Savaş Arası Dönem”, Kadınları Tarihi V Yirminci Yüzyılda Kültürel Bir Kimliğe Doğru. Georges Duby, Michelle Perrot (Ed.). Çev. Ahmet Fethi. (s. 94-118). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Referans41 Tannahil, R. (2003), Tarihte Cinsellik. Sinem Gül. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Referans42 Yalom, M. (2002), Evli Kadının Tarihi. Çev. Zeynep Yelçe, Neşenur Domaniç. İstanbul: Çitlembik Yayınları.