Girişimci Üniversite Bağlamında Vakıf Üniversitelerine Bir Bakış

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 49, 178 - 195, 31.12.2021

Bahri Mert Demir , Feleknaz Burcu Çolakoğlu

Öz

2000’li yıllar ile Türkiye’de vakıf üniversitelerinin sayısı hızla artmaya başlamıştır. Bu yıllar hem dünyada hem de Türkiye’de üniversitelerin, girişimcilik misyonu altında yaptıkları faaliyetlerin piyasa ekonomisi öncelikli olmasının dönüşümünün başladığı yıllardır. Bu çalışmanın amacı, özellikle 1990 sonrası dünyada ve Türkiye’de yükseköğrenim sistemlerinde yaşanan yapısal dönüşümü ele alarak; vakıf üniversiteleri üzerinden girişimci üniversite kavramını, YÖK tarafından yayınlanan Vakıf Yükseköğretim Kurumları 2020 raporu, YÖK tarafından yayınlanan Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu 2020, TÜBİTAK verileri, The World University Rankings 2021 ve QS World University Ranking 2021 ışığında tartışmaktır. Çalışmada öncelikle, dünyada üniversitelerin gelişimi tartışılacak ve modern üniversitelerin doğuşundan günümüze kadar ki üniversitelerin amaçlarının, yapılarının ve faaliyetlerinin dönüşümü ele alınacaktır. Daha sonra, aynı tartışma modern üniversitelerin kuruluşunun Avrupa’ya göre nispeten daha geç bir tarihte gerçekleştiği Türkiye üzerinden yürütülecektir. Sonrasında ise, yükseköğrenimdeki yapısal dönüşüm ele alınacak ve bu yapısal dönüşümün bir uzantısı olarak vakıf üniversitelerinin kurulması ve sayılarının artışı irdelenecektir. Son olarak ise, günümüzde faaliyet gösteren vakıf üniversiteleri, söz konusu raporlarda yer alan verilerinden yararlanılarak girişimci üniversite kapsamında değerlendirilecek ve çeşitli öneriler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Vakıf Üniversiteleri, Girişimci Üniversite, Girişimcilik

Foundation Universities As A New Entrepreneurship Model

Öz

Anahtar Kelimeler

Foundation Universities, Entrepreneurial University, Entrepreneurship

Kaynakça

• Acar, M. (2012). Üniversitelerde Yeniden Yapılanmanın Aciliyeti ve Yeni Üniversitelerin Sorunları. Eğitime Bakış, 8(23), 21-27.
• akademikpersonel.org: https://www.akademikpersonel.org/anasayfa/universitelerde-akademisyen-yok.html , 2019.08.20
• Akyüz, Y. (2006). Türk Eğitim Tarihi (10 b.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Aslan, G. (2010). Öğretim Üyelerinin Girişimci Üniversite ve Üniversite Sanayi İşbirliği Kavramlarına İlişkin Görüşleri. International Conference on New Trends in Education and Their Implications , (s. 179-185). Antalya.
• Balyer, A., & Gündüz, Y. (2011). Türk Yükseköğretim Yönetim Sisteminde Yök İle Yaşanan Paradigmatik Dönüşüm: Vakıf Üniversiteleri Çelişkisi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(31), 69-84.
• Clark, B. R. (2004). Delineating The Charactr Of The Entrepreneurial University. Higher Education Policy, 17(4), 355-370.
• Çetin, M. (2007). Bölgesel Kalkınma ve Girişimci Üniversiteler. Ege Akademik Bakış, 7(1), 217-238.
• Çiftçi, M. (2010). Girişimci Üniversite ve Üçüncü Kuşak Üniversiteler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(27).
• Doğan, D. (2013). Yeni kurulan üniversitelerin sorunları ve çözüm önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 108-116.
• Erdoğan, İ. (2004). Yeni Bin Yıla Doğru Türk Eğitim Sistemi. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Gök, F. (1998). Cumhuriyet Dönemi'nde Eğitim Sistemi ve Üniversiteler. İktisat Dergisi, 75-80.
• Günay, D., & Günay, A. (2011). 1933’den Günümüze Türk Yükseköğretiminde Niceliksel Gelişmeler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 1-22.
• Gürüz, K., Şuhubi, E., Şengör, A., Türker, K., & Yurtsever, E. (1994). Türkiye'de ve Dünyada Yükseköğretim Bilim ve Teknoloji. İstanbul: TÜSİAD.
• Hatiboğlu, T. (2000). Türkiye Üniversite Tarihi. Ankara: Selvi Yayınları.
• Karakütük, K., & Özdemir, Y. (2011). Bilim insanı yetiştirme projesi (BİYEP) ve öğretim üyesi yetiştirme programının (ÖYP) değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(161), 26-38.
• Kavili Arap, S. (2010). Türkiye Yeni Üniversitelerine Kavuşurken: Türkiye'de Yeni Kurulan Üniversiteler ve Kuruluş Gerekçeleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 001-029.
• Kılınç, A. Ç., Çepni, O., Kılcan, B., & Palaz, T. (2017). Öğretim Üyelerinin Görüşlerine Göre Türkiye’de Yeni Kurulan Üniversitelerin Sorunları: Nitel Bir Araştırma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(2), 282-293.
• Mutlu, L. (2000). Yükseköğretimin Finansmanı: Yasal Düzenleme İçin Öneriler. İstanbul: TÜSİAD.
• Odabaşı, Y. (2008). Meslektaş Girişimci Üniversite ve Yönetimi, Türk Üniversiteleri İçin Bir Model Önerisi. 2. Girişimcilik Kongresi Bildiri Kitabı, 370-378.
• Oğuz, O., Oktay, A., & Ayhan, H. (2001). 21. Yüzyılda Eğitim ve Türk Eğitim Sistemi. İstanbul: Serdar Eğitim Araştırma.
• Ökmen, M., & Bal, V. (2013). Üniversite Yönetimlerinin Girişimci Üniversite Kavramına İlişkin Görüşleri. Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 70-81.
• Özaslan, İ., Korkmaz, E., Batıral, Ö. F., & Erkal, M. (1998). Yükseköğrenim Kurumlarının Bölgelerarası Gelişme Farklılıkları Açısından Önemi ve İşlevleri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayını.
• Özer, Y. E. (2011). Girişimci Üniversite Modeli ve Türkiye. Uludağ Üniiversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXX(2), 85-100.
• QS World University Rankings 2021, https://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2021, 18.04.2021
• Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete: 07.07.1973:14587
• Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete: 08.12.2001: 24607
• Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete: 17.08.1983: 18140
• Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete: 18.06.2008: 5772
• Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete: 31.12.2005: 26040
• Röpke, J. (1998). The Entrepreneurial University: Innovatıon, Aademic Knowledge Creation and Regional Development in a Globalized Economy. https://pdfs.semanticscholar.org/a492/feccb37145329f4c0ce25a671de2f51c1a04.pdf?_ga=2.197741355.526386993.1566985935-1419169191.1566985935, 28.08.2019.
• Sakınç, S., & Aybarç Bursalıoğlu, S. (2012). Yükseköğretimde Küresel Bir Değişim: Girişimci Üniversite Modeli. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(2), 92-99.
• Şenses, F. (2007). Uluslararası Gelişmeler Işığında Türkiye Yükseköğretim Sistemi: Temel Eğilimler, Sorunlar, Çelişkiler ve Öneriler. Economic Research Center. http://erc.metu.edu.tr/en/system/files/menu/series07/0705.pdf , 27.08.2019.
• Tanilli, S. (1991). Uygarlık Tarihi (6 b.). İstanbul: Say Yayınları.
• Tekeli, İ. (2003). Dünya'da ve Türkiye'de Üniversite Üzerine Konuşmanın Değişik Yolları. Toplum ve Bilim Dergisi, 123-143.
• THE, World University Rankings 2021, https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2021/world-ranking#!/page/0/length/25/locations/TR/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/scores, 18.04.2021
• Timur, T. (2000). Toplumsal Değişme ve Üniversiteler. Ankara: İmge Kitabevi.
• TÜBİTAK – https://www.tubitak.gov.tr/tr/kurumsal/politikalar/icerik-onceki-yillara-ait-siralamalar, 28.04.2021
• TÜBİTAK- https://www.tubitak.gov.tr/tr/kurumsal/politikalar/icerik-sonuclar, 18.04.2021
• Türel, O. (2004). Türkiye'de Yükseköğretimin (Yeniden) Kurumsallaşması Üzerine Düşünceler. Mülkiye Dergisi, 151-180.
• TÜSİAD. (2003). Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması: Temel İlkeler. İstanbul.
• URAP, https://www.urapcenter.org/Rankings/2020-2021/World_Ranking_2020-2021 24.04.2021
• YÖK, (2020). Vakıf Yükseköğretim Kurumları 2020 raporu. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2020/vakif-yuksekogretim-kurumlari-2020-raporu.pdf /10.04.2021
• YÖK, 2020, Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu, https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2021/universite-izleme-ve-degerlendirme-genel-raporu-2020.pdf, 05.04.2021
• YÖK. (2007). Türkiye'nin Yükseköğretim Stratejisi. Ankara: YÖK.
• YÖK. YÖK Tarihçe: https://www.yok.gov.tr/kurumsal/tarihce , 11.08.2019.
• Zayim-Kurtay, M., & Duran, A. (2018). Vakıf Üniversitesinde Akademisyen Olmak: Rutinler ve Bu Rutinleri Etkileyen Faktörler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 18(4), 2518-2540.