SONRADAN YETİYİTİMİNE SAHİP BİREYLERDE AİLE BAĞLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 17, 01.01.2019

Demet Akarçay Ulutaş , Döne Ayhan , Elmas Akın

Öz

Toplumda bireylerin davranışlarını belirleyen ilişkiler, örüntü sürekliliği için
çalışan kurumlararası ve kurumlarla bireyler arasındaki ilişki ve tutumlar ve her
toplumun kendine özgü yorumları, sembolleri ve anlamların toplamını oluşturan
sosyal sermaye kavramı bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Sosyal
sermayenin ele alınacağı başka bir boyut ise aile bağları olmuştur. Bir tarafta
toplumdaki gruplardan biri olan yetiyitimine sahip bireylerin kendi ihtiyaçları,
sembolleri ve ilişkileri, diğer tarafta ise bu bireylerin üzerinde toplumun farklı
ihtiyaçlarının kesiştiği noktayı açıklayabilmek için Parsons’ın sistem teorisi, bu
çalışmanın üst ve aracılık rolü olan yaklaşım olarak tercih edilmiştir. Nitel
araştırma deseninde planlanan bu çalışmada, çeşitli nedenlerle sonradan
yetiyitimine sahip sekiz birey ile yüzyüze derinlemesine görüşme yapılmıştır. Nitel
veri analizi prosedürüne uygun olarak özetleme ve kodlamalar yapıldıktan sonra,
bulgular; tanımlayıcı bilgiler, yetiyitimini anlamlandırma ve kabullenme süreci,
yetiyitimi sonrası aile bağlarının etkisi ve rolü, ilişkilerde yaşanan değişimler,
yetiyitimine toplumsal bakışın değerlendirilmesi, yetiyitimi sonrası sosyalleşme ve
sosyal sermaye şeklinde başlıklandırılarak raporlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Sermaye, Sistem Teorisi, Yetiyitimi, Engellilik, Sosyal Hizmet, Aile Bağları

A QUALITATIVE STUDY ON FAMILY TIES OF INDIVIDUALS WITH ACQUIRED DISABILITY

Öz

The concept of social capital, which consists of relationships that determine
individual behaviors in society, both interinstitutional relationships and attitudes
and between institutions and individuals working for pattern sustainability and
also self comments, symbols and meanings of society, forms the backbone of this
study. Besides, family ties is the other dimension that supports to approach social
capital. Parsons’ system theory is selected as major and mediator approach of
this study in order to explain on one side self needs, symbols and relationships of
disabled people, who is one of the disadvantaged groups in society, on the other
side the junction point of different needs of society upon these people. Face to
face interviews were performed among eight individuals with acquired disability
by various reasons within this study that planned as to qualitative research
design. After the data condensation and codings as appropriate for qualitative
data analysis procedure, results are reported by thematizing as descriptive
information, interpretation of disability and adoption process, the effects and
roles of family ties after disability, changes in relationships, the evaluation of
social view for disability, socialization after disability and social capital.

Anahtar Kelimeler

Social Capital, System Theory, Disability, Social Work, Family Ties

Kaynakça

• Hülya Ağcasulu. "Sosyal Sermaye Kavramı Ve Temel Bakış Açılarının Karşılaştırılması." Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi 8, no. 17 (2017): 114-29.
• Mehmet Ali Aydemir. Sosyal Sermaye. Konya: Çizgi Kitabevi, 2011.
• Mehmet Ali Aydemir, ve Erhan Tecim. "Türk Toplumunda Aile Ve Dinin Sosyal Sermaye Potansiyeli." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, no. 28 (2012): 43-59.
• Colin Barnes, ve Geof Mercer. "Disability, Work, and Welfare: Challenging the Social Exclusion of Disabled People." Work, Employment and Society 19, no. 3 (2005): 527-45.
• J. S. Beck. Cognitive Therapy: Corsini Encyclopedia of Psychology. John Wiley & Sons, Inc., 2010.
• T. Ceylan. "Toplumsal Sistem Analizinde Toplumsal Statü Ve Rol." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14, no. 1 (2011): 89-104.
• James S. Coleman. "Supplement: Organizations and Institution: Sociological and Economic Approaches to the Analysis of Social Structure." The American Journal of Sociology 94 (1988): 95-120.
• Ömer Demir, ve Mehmet Aysoy. "Türkiye Özürlüler Araştırması." Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü, 2002.
• G. Dyb. "Posttraumatic Stress Reactions in Children and Adolescents." Norwegian University, 2005.
• Feray Erselcan. "Disiplinler Arası Ortak Bir Çalışma Alanı Olarak Sosyal Sermaye." Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 35, no. 2 (2009): 248-56.
• John Field. Sosyal Sermaye. 2. Baskı ed. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008.
• Yusuf Genç, ve Güldane Çat. "Engellilerin İstihdamı Ve Sosyal İçerme İlişkisi." Akademik İncelemeler Dergisi 8, no. 1 (2013): 363-93.
• İ. Giritli, P. Bilgen, ve T. Akgüner. İdare Hukuku I. İstanbul: Der Yayınları 1998.
• Vanmala Hiranandani. "Towards a Critical Theory of Disability in Social Work." Critical Social Work 6, no. 1 (2005): 1-6.
• D. Hussain, ve B. Bhushan. "Posttraumatic Growth Experiences among Tibetan Refugees: A Qualitative Investigation." Qualitative Research in Psychology 10, no. 2 (2013): 204-16.
• Ali Yavuz Karaha, ve Serkan İslam. "Fiziksel Engelli Çocuk Ve Yaşlı Hastalara Bakım Verme Yükü Üzerine Bir Karşılaşma Çalışması." Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 3, no. 1 (2013): 1-7.
• Nazan Kaytez, Ender Durualp, ve Gül Kadan. "Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Gereksinimlerinin Ve Stres Düzeylerinin İncelenmesi." Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 4, no. 1 (2015): 197-214.
• Aydın Kızılaslan, S. Levent Zorluoğlu, Özbir Yücel, ve Mustafa Sözbilir. "Yeti Yitimi Modellerinin Tarihsel Süreci." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16, no. 1 (2016): 183-97.
• P. R. Liehr, M. T. Marcus, ve C. Cameron. Qualitative Approaches to Research. In Nursing Research in Canada, Methods, Critical Appraisal and Utilization, . Canada: Elseiver, 2005.
• L. H. Mayhew. Talcott Parsons on Institutions and Social Evolution. USA: The University of Chigago Press, 1982.
• Matthew B. Miles, Michael Huberman, ve Johnny Saldana. Qualitative Data Analysis: A Methods Sourcebook California: Sage Publications, 2014.
• W. L. Neuman. Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel Ve Nitel Yaklaşımlar. Translated by S. Özge. İstanbul: Yayın Odası, 2012.
• Ülgen Okyavuz. "Ölüm Ve Ölümcül Hastalık." Kriz Dergisi 3, no. 1-2 (1995): 167-71.
• M. Oliver. Understanding Disability: From Theory to Practice. St Martin's Press, 1996.
• Serhat Özgökçeler, ve Yusuf Alper. "Özürlüler Kanunu’nun Sosyal Model Açısından Değerlendirilmesi." İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 1, no. 1 (2010): 33-54.
• M. Paige. "Competencies in Trauma Counseling: A Qualitative Investigation of the Knowledge, Skills and Attitiudes Required of Trauma-Competent Counselors ", Georgia State University, 2015.
• Talcott Parsons. The Social System. Taylor and Francis e- Library: Routledge, 2005.
• Malcolm Payne. "Sosyal Hizmet Sürecini Anlamak." Translated by Gökhan Topçu. In Sosyal Hizmet Temel Alanlar Ve Eleştirel Tartışmalar, edited by Robert Adams, Lena Dominelli ve Malcolm Payne. Ankara: Nika Yayınevi, 2015.
• M. M. Poloma. Çağdaş Sosyoloji Kuramları. Translated by H. Erbaş. Ankara: Palme Yayıncılık, 2011.
• Margaret M. Poloma. Çağdaş Sosyoloji Kuramları. Ankara: Gündoğan Yayınları, 1993.
• Bradford W. Sfheafor, ve Charles J. Horejsi. Sosyal Hizmet Uygulaması Temel Teknikler Ve İlkeler. Translated by Taha Uraz. 2. Baskı ed. Ankara Nika Yayınevi, 2015.
• Mustafa Kemal Şan. "Bilgi Toplumuna Geçişte Sosyal Sermayenin Taşıdığı Önem Ve Türkiye Gerçeği." Journal of Knowledge Economy &Knowledge Management 2 (2007): 70-95.
• Selman Yarcı. "Pierre Bourdıeu’da Sosyal Sermaye Kavramı." Akademik İncelemeler Dergisi 6, no. 1 (2011): 125-35.
• Çağla Yiğitbaş, ve S. Çağla Deveci. "Halk Sağlığı Açısından Yaşlılarda Yeti Yitimi." Bakırköy Tıp Dergisi 12, no. 2 (2016): 57-63.
• Engin Yıldırım. "Anthony Giddens’ın Yapılanma Teorisi." Bilgi 1 (1999): 25-44. Charles Zastrow. Sosyal Hizmete Giriş. 3. Baskı ed. Ankara: Nika Yayınevi, 2015.