Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 1, 27 - 55

Arif Akbaş

https://doi.org/10.55978/sobiadsbd.1360317

Öz

Bu makalede Polonya asıllı bir entelektüel olan (sosyolog-filozof) Zygmunt Bauman’ın görüşleri ile düşünceleri toplumbilim sosyolojisi bağlamında verstehende [yorumlayıcı] yaklaşımla eleştirel bağlamda tartışılacaktır. Bauman, modernite ve postmodernite konusunda oldukça üretken bir yazar ve sosyal teorisyendi. Özellikle postmodern tüketimcilik ve akışkan modernite üzerine özel bir ilgisi ve uzmanlığı vardır. Bauman’ın yayınlanmış çalışmaları altmış kitap ve yüzden fazla makaleye dayanmaktadır. Bunların çoğu aralarında küreselleşme, modernlik, postmodernite, tüketimcilik ve ahlakın da bulunduğu bir dizi ortak temayı ele almaktadır. Zygmunt Bauman, moderniteyle ilgili büyük meseleleri hem inandırıcı hem de açıklayıcı bir şekilde ele alabilen ender toplum eleştirmenlerinden biriydi. Culture as Praxis’te (1973) “kültürel praksis” [Pratik, uygulama, aksiyon, amaç vb. anlamlara gelmektedir.] bir kuram haline gelmeden çok önce Batı’da çalışan Bauman, kültürel analizin ne olduğunun ve olabileceğinin envanterini çıkarıyordu. 1976’da yayımlanan Towards a Critical Sociology: An Essay on Common-Sense and Emancipation çalışması Avrupa eleştirel geleneğiyle güçlü bir şekilde bağlantılı bir konumda, daha genel olarakta sosyolojik pozitivizme meydan okumakta kendine yer buluyordu. En azından 1970’lerden beri, sosyal bilimler ve beşerî bilimler kendilerini eleştirel disiplinler olarak anlamaya başladılar. Pek çok akademisyen, araştırmalarına eleştirel bir metodoloji uygulamayı, çalışmalarını daha geniş bir kültür ve toplum eleştirisi potansiyelini göz önünde bulundurarak teorileştirmeyi, yayınlarını eleştirel tarzda yazmayı arzulamaktaydı. Bauman da eleştirel sosyolojiye katkı sağlayan en önemli isimlerden birisiydi. İşte bu yüzden Bauman’ın karışık dünyasının toplumbilim sosyolojisi açısından ele alınması oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Zygmun Bauman Modernizim Postmodernizm Akışkan modernite Harcanmış hayatlar Değişim sosyolojisi

Etik Beyan

Makale araştırma makalesi olduğu için etik beyana gerek yoktur.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

yok

Teşekkür

-

Kaynakça

  • Audi, R. (1999), The Cambridge Dictionary of Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Bauman, Z. (1996), Alone Again - Ethics After Certainty. London: Demos.
  • Bauman, Z, (2000), Beilharz, Peter. The Bauman Reader. Oxford: Blackwell Publishers.
  • Bauman, Z, (1972), Between Class and Elite: The Evolution of the British Labour Movement. A Sociological Study. Manchester: Manchester University Press.
  • Bauman, Z, (1962), Chodak, S. Strojnowski, J. and Banaszkiewicz J. Systemy partyjne współczesnego kapitalizmu.
  • Bauman, Z, (1995), Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  • Bauman, Z, (2003), City of Fears, City of Hopes. London: Goldsmiths College.
  • Bauman, Z, (2001), Community: Seeking Safety in an Insecure World. Cambridge: Polity.
  • Bauman, Z, (1994), Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Warszawa: IK.
  • Bauman, Z, (2004), Europe: An Unfinished Adventure. Cambridge: Polity. 2004.
  • Bauman, Z, (1988), Freedom. Philadelphia: Open University Press. 1988.
  • Bauman, Z, (1972), Globalization: The Human Consequences. New York: Columbia University Press. 1998.
  • Bauman, Z, (1978), Hermeneutics and Social Science: Approaches to Understanding. London: Hutchinson. 1978.
  • Bauman, Z, (1963), Idee, ideały, ideologie, Warszawa: Iskry. 1963.
  • Bauman, Z, (2004), Identity: Conversations with Benedetto Vecchi. Cambridge: Polity.
  • Bauman, Z, (1999), In Search of Politics. Cambridge Polity Press. 1999.
  • Bauman, Z, (1992), Intimations of Postmodernity. London, New York: Routhledge. 1992.
  • Bauman, Z, (1960), Kariera: Cztery szkice socjologiczne. Warszawa: Iskry. 1960.
  • Bauman, Z, (1960), Klasa - ruch - elita: Studium socjologiczne dziejów angielskiego ruchu robotniczego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 1960.
  • Bauman, Z, (1997), Kubicki, Roman. Zeidler-Janiszewska, Anna. Humanista w ponowoczesnym świecie - rozmowy o sztuce życia, nauce, życiu sztuki i innych sprawach. Warszawa: Zysk i S-ka. 1997.
  • Bauman, Z, (1966), Kultura i Społeczeństwo. Preliminaria, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 1966. Bauman, Z, (1987), Legislators and Interpreters: On Modernity, Post-Modernity, Intellectuals. Ithaca. NY: Cornell University Press. 1987.
  • Bauman, Z, (1995), Life in Fragments: Essays in Postmodern Morality. Cambridge, MA: Basil Blackwell. 1995.
  • Bauman, Z, (2006),. Liquid Fear. Cambridge: Polity. 2006.
  • Bauman, Z, (2005), Liquid Life. Cambridge: Polity. 2005.
  • Bauman, Z, (2003), Liquid Love: On the Frailty of Human Bonds, Cambridge: Polity. 2003
  • Bauman, Z, (2000),. Liquid Modernity. Cambridge: Polity Press. 2000.
  • Bauman, Z, (2006), Liquid Times: Living in an Age of Uncertainty. Cambridge: Polity. 2006.
  • Bauman, Z, (1982), Memories of Class: The Pre-History and After-Life of Class. London/ Boston: Routledge & Kegan Paul. 1982.
  • Bauman, Z, (2007), Modernite ve Holocaust. Çev. Süha Sertabiboğlu. İstanbul: Versus Kitap. 2007.
  • Bauman, Z, (1991), Modernity and Ambivalence. Ithaca, NY: Cornell University Pres. 1991.
  • Bauman, Z, (1989), Modernity and the Holocaust. Ithaca, NY: Cornell University Press 1989.
  • Bauman, Z, (2020), Modernlik ve Müphemlik. Çev. İsmail Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. 2020.
  • Bauman, Z, (1992), Mortality, Immortality and Other Life Strategies. Cambridge: Polity. 1992.
  • Bauman, Z, (1990), Paradoxes of Assimilation. New Brunswick: Transaction Publishers. 1990.
  • Bauman, Z, (1993), Postmodern Ethics. Cambridge, MA: Basil Blackwell. 1993.
  • Bauman, Z, (1997), Postmodernity and its Discontents. New York: New York University Press. 1997.
  • Bauman, Z, (2017). Retrotopia. Cambridge: Polity. 2017.
  • Bauman, Z, (2018), Retrotopya, Çev. Ali Karatay, İstanbul: Sel Yayıncılık. 2018.
  • Bauman, Z, (1976), Socialism: The Active Utopia. New York: Holmes and Meier Publishers. 1976.
  • Bauman, Z, (2002), Society Under Siege. Cambridge: Polity. 2002.
  • Bauman, Z, (1959), Socjalizm brytyjski: Źródła, filozofia, doktryna polityczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 1959.
  • Bauman, Z, (1964), Socjologia na co dzień. Warszawa: Iskry. 1964.
  • Bauman, Z, (1962), Spoleczeństwo, w ktorym żyjemy. Varşova: Książka i Wiedza. 1962.
  • Bauman, Z, (1985),. Stalin and the Peasant Revolution: A Case Study in the Dialectics of Master and Slave. Leeds: University of Leeds Department of Sociology. 1985.
  • Bauman, Z, (2017), Szkice z teorii kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 2017.
  • Bauman, Z, (2013), Tester, Keith. Conversations with Zygmunt Bauman. London: John Wiley & Sons. 2013.
  • Bauman, Z, (2001), Tester, Keith. Conversations with Zygmunt Bauman. Cambridge: Polity. 2001. Bauman, Z, (2001), The Individualized Society. Cambridge: Polity. 2001.
  • Bauman, Z, (1990), Thinking Sociologically. An Introduction for Everyone. Cambridge, MA: Basil Blackwell. 1990.
  • Bauman, Z, (1976), Towards a Critical Sociology: An Essay on Common-Sense and Emancipation. London: Routledge & Kegan Paul. 1976.
  • Bauman, Z, (2004), Wasted Lives. Modernity and its Outcasts. Cambridge: Polity. 2004.
  • Bauman, Z, (1965), Wizje ludzkiego świata. Studia nad społeczną genezą i funkcją socjologii. Warszawa: Książka i Wiedza. 1965.
  • Bauman, Z, (1998), Work, Consumerism and the New Poor. Philadelphia: Open University Press. 1998.
  • Bauman, Z, (1960), Z dziejów demokratycznego ideału. Warszawa: Iskry. 1960.
  • Bauman, Z, (1961), Z zagadnień współczesnej socjologii amerykańskiej. Warszawa: Książka i Wiedza. 1961.
  • Bauman, Z, (1957), Zagadnienia centralizmu demokratycznego w pracach Lenina. Warszawa: Książka i Wiedza. 1957.
  • Bauman, Z, (1964), Zarys marksistowskiej teorii społeczeństwa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 1964.
  • Bauman, Z, (1962), Zarys socjologii. Zagadnienia i pojęcia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 1962.
  • Bauman, Z, (2021), Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor. Çev. Bülent Peker ve Ümit Altuğ, İstanbul: İletişim Yayınları. 2021.
  • Brzezińki, D, (1968),“Myśl społeczna Zygmunta Baumana Przed Marcem 1968: Od ‘mechanistycznej’ O ‘aktywistycznej’ Wersji Marksizmu”. Politeja 11-6 (32). https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.32.10. 2014.
  • Freud, S, (2014),. Civilization and Its Discontents, London: Penguin Books, 2014.
  • Giroux, H. A, (2003), “Utopian thinking under the sign of neoliberalism: Towards a critical pedagogy of educated hope”. Democracy & Nature. Routledge. 9 (1). 2003.
  • Lewis, M. D., (1962), “One hundred million Frenchmen: The assimilation theory in French colonial policy”. Comparative Studies in Society and History. 4.(2). 1962.
  • Postone, M, (1992), “Review of Modernity and the Holocaust”. American Journal of Sociology. 97 (5). 1992.
  • Richards, E., (1974), “Review of Between Class and Elite: The Evolution of the British Labour Movement. A Sociological Study,” by Z. Bauman. Labour History, 27. 1974. https://doi.org/10.2307/27508151.
  • Wickham, G, (1991), “Book Reviews: Modernity and the Holocaust: Zygmunt Bauman”. The Australian and New Zealand Journal of Sociology. 27 (3). 1991.
Toplam 65 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Bilgi ve Bilim Sosyolojisi, Edebiyat Sosyolojisi, İletişim Sosyolojisi, Modernleşme Sosyolojisi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Arif Akbaş 0000-0002-8480-4350

Proje Numarası yok
Yayımlanma Tarihi
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 17 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Akbaş, A. (t.y.). ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Dergisi, 17(1), 27-55. https://doi.org/10.55978/sobiadsbd.1360317
AMA Akbaş A. ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 17(1):27-55. doi:10.55978/sobiadsbd.1360317
Chicago Akbaş, Arif. “ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME”. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Dergisi 17, sy. 1 t.y.: 27-55. https://doi.org/10.55978/sobiadsbd.1360317.
EndNote Akbaş A ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 17 1 27–55.
IEEE A. Akbaş, “ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, c. 17, sy. 1, ss. 27–55, doi: 10.55978/sobiadsbd.1360317.
ISNAD Akbaş, Arif. “ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 17/1 (t.y.), 27-55. https://doi.org/10.55978/sobiadsbd.1360317.
JAMA Akbaş A. ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi.;17:27–55.
MLA Akbaş, Arif. “ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME”. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Dergisi, c. 17, sy. 1, ss. 27-55, doi:10.55978/sobiadsbd.1360317.
Vancouver Akbaş A. ZYGMUNT BAUMAN: ELEŞTİREL BİR SOSYOLOJİYE DOĞRU, SAĞDUYU VE KURTULUŞ ÜZERİNE BİR DENEME. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 17(1):27-55.