Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderliğin Örgütsel Sessizlik Üzerine Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 2, 0 - 0, 26.07.2016

Kurban ÜNLÜÖNEN Ünlüönen , Ozan Çatır

Öz

Bu çalışmanın amacı, etkileşimci liderlik ve dönüşümcü liderliğin örgütsel sessizlik davranışı üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın hedef kitlesini Antalya’daki dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinin farklı kademelerinde çalışanlar oluşturmaktadır. Yapılan uygulama sonucunda 391 anket değerlendirmeye alınmıştır. Verilerin analizinde, faktör analizi, frekans analizi ve yapısal eşitlik modelinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda; etkileşimci liderliğin örgütsel sessizlik üzerinde pozitif yönlü yüksek bir etkisinin olduğu, dönüşümcü liderliğin ise örgütsel sessizlik üzerinde negatif yönlü yüksek düzeyde bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler: Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik, Örgütsel Sessizlik, Otel İşletmeleri

Kaynakça

• Alparslan, A. ve Kayalar, M. (2012), ‘Örgütsel Sessizlik: Sessizlik Davranışları ve Örgütsel ve Bireysel Etkileri’, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 136-147.
• Avolio, B. J.ve Bass, B. M (2009), Multifactor Leadership Questionnaire. Manual and Sampler Set, Third Edition, Redwood City, CA: Mindgarden.
• Baek, H. J. (2012), The Impact of Transactional and Transformatonal Leadership on Organizational Commitment in Major League Baseball, Doctoral Thesis, St. Thomas University, Florida.
• Bass, B. M. (1990), ‘From Transactional to Transformational Leadership: Learning to Share The Vision, Organizational Dynamics’, Academic Search Elite, 19(3), 19-38.
• Bass, B. (1997), ‘Transactional-Transformational Leadership Paradigm Transcend Organizational and National Boundaries?’, American Psychologist,52(2), 130-139.
• Bass B. M. ve Avolio, B.J. (1994), ‘Shatter the Glass Ceiling: Women May Make Better Manageres’, Human Resource Management, 33 (4), 549-560.
• Bass, B. M., ve Riggio, R. E. (2006), Transformational leader¬ship, Second Edition, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. http://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=2WsJSw6wa6cC&oi=fnd&pg=PT6&dq=Bass,+B.+M.,+and+Riggio,+R.+E.+(2006).+Transformational+leadership&ots=I530gVDOxG&sig=vxowulhlio3scjrVX5C8fIeZJmo&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false (05.08.2014)
• Batmunkh, M. (2011), Liderlik Tarzları İle Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bildik, B. (2009), Liderlik Tarzları, Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Bisel R. S. ve Elissa N. (2012), ‘Making Sense of Organizational Members Silence: A Sensemaking-Resource Model Arterburn’, Communication Research Reports, 29 (3), 217–226.
• Blackman, D.ve Sadler-Smith, E. (2009), ‘The Role Of “Silence” In Human Resource Development’, In 8th International Conference on Human Resource Development Research & Practice Across Europe, Oxford, UK.1-11.
• Bogasian, R. ve Stefanchin, J. (2013), ‘Silence Is Not Always Consent: Employee Silence Barrier To Knowledge Transfer’, International Conference on Organisational Learning, Knowledge and Capabilities, Washington DC.1-21.
• Bogosian, R. (2012), Engaging Organizational Voice: A Phenomenological Study of Employees’ Lived Experiences of Silence in Work Group Settings, Doctor Thesis, Gruduate School of Education and Human Development of The George Washington University, USA.
• Brinsfield C. T. (2013), ‘Employee Silence Motives: Investigation of Dimensionality and Development of Measures’, Journal of Organizational Behavior, 34, 671–697.
• Buluç, B. (2009), ‘Sınıf Öğretmenlerinin Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki’, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(57), 5-34.
• Çakıcı, A. (2007), ‘Örgütlerde Sessizlik: Sessizliğin Teorik Temelleri ve Dinamikleri’, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,16(1), 152.
• Çakıcı, A., (2010), Örgütlerde İş Gören Sessizliği, Neden Sessiz Kalmayı Tercih Ediyoruz?, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Çetiner, E. (1995), Konaklama İşletmelerinde Yönetim Muhasebesi, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. E. ve Büyüköztürk, Ş. (2012), Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve Lisrel Uygulamaları, 2. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
• Den Hartog, D.N., Van Muijen, J.J.ve Koopman, P.L. (1997), ‘Transactional Versus Transformational Leadership: An Analysis of The MLQ’, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 70 (1), 19-34.
• Erdoğan, E. (2011), Etkili Liderlik Örgütsel Sessizlik ve Performans İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gebze İleri teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Erenler, E. (2010), Çalışanlarda Sessizlik Davranışının Bazı Kişisel ve Örgütsel Özelliklerle İlişkisi: Turizm Sektöründe Bir Alan Araştırması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erol, G. (2012), Liderlik Tarzları ve Örgütsel Sessizlik İlişkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Erol, G. ve Köroğlu, A. (2013), ‘Liderlik Tarzları ve Örgütsel Sessizlik İlişkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma’, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3), 45-64.
• Henriksen K. ve Dayton, E. (2006), ‘Organizational Silence and Hidden Threats to Patient Safety’, HSR:Health Services Research, 41(4). 1539-1554
• Hinkin, T. R. ve Tracey, J. B. (1999), ‘The Relevance of Charisma for Transformational Leadership in Stable Organization’, Journal of Organizational Change Management, 12(2),105-119. http://search. Proquest .com /docview /197599652/fulltext/F8A583499C6B4F71PQ/11?accountid37146 (05.08.2015)
• Jandaghi, G., Matin, H.Z. ve Farajmi, A. (2009), ‘Comparing Transformational Leadership in Successful and Unsuccessful Companies’, The Journal of International Social Research,2(6), 356-372.
• Kalaycı, Ş., Eroğlu A., Albayrak A. S., Kayış A. ve Öztürk E.(2006), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayınevi.
• Karip, E. (1998). “Dönüşümcü Liderlik” Eğitim Yönetimi, Ankara: P egem Yayıncılık.
• Knoll, M. ve Dick, R. (2013), ‘Do I Hear the Whistle? A First Attempt to Measure Four Forms of Employee Silence and Their Correlates’, Journal Business Ethics, 113,349-362.
• Koçel, T. (2010), İşletme Yöneticiliği, 12. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Manning, W.L. (2012), NCAA Athletic Directors’ Self-Perspective of Transformational-Transactional Leadership, Doctoral Thesis, East Carolina University, Columbia.
• McGowan, R. A. (2003), ‘Organizational Discourses: Sounds of Silence’, Silence and Voice in Organizational Life Stream 3. International Critical Management Studies Conference Lancester University, UK. 1-6.
• Milliken, F.J. ve Morrison E. W. (2003a), ‘Shades of Silence: Emerging Themes and Future Directions for Research on Silence in Organizations’, Journal of Management Studies, 40 (6),1563-1568.
• Milliken, F.J. ve Morrison E. W. (2003b), ‘An Exploratory Study of Employee Silence: Issues that Employees Don’t Communicate Upward and Why’, Journal of Management Studies,40(6),1453-1476.
• Morrison, E. W. ve Milliken, F. J. (2000), ‘Organizational Silence: A Barrier to Change and Development in a Pluralistic World’, The Academy of Management Review, 25(4),706-725.
• Nielsen, K. ve Daniels, K. (2012), ‘Does Shared and Differentiated Transformational Leadership Predict Followers Working Conditions and Well-Being?’, The Leadership Quarterly,23, 383–397.
• Park, C. ve Keil, M. (2009), ‘Organizational Silence and Whistle-Blowing on IT Project: An Integrated Model’. Decision Sciences, 40(4), 901-918.
• Perlow, L. A. ve S. Williams, (2003), ‘Is Silence Killing Your Company’.Harward Business Review, 3-8.
• Pinder, C. ve Harlos K. P. (2001), ‘Employee Silence: Quiescence and Acquiescence As Responses to Perceived Injustice’, Research in Personel and Human Resources Management,20, 331-369.
• Simola, S. K., Barling, J. ve Turner, N. (2010) ‘Transformational Leadership and Leader Moral Orientation: Contrasting an Ethic of Justice and an Ethic of Care’ The Leadership Quarterly, 21, 179–188.
• Tanrıöğen, A. (2012), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Taşkıran, E. (2010), Liderlik Tarzının Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Adaletin Rolü ve Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Taşkıran, E. (2011), Liderlik ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki Etkileşim: (Örgütsel adaletin rolü), Beta Yayınları, İstanbul. http://eds.b.ebscohost.com/eds / ebook viewer /ebook/ bmxlYmtfXzY1NjA0N19fQU41?sid=83432152-8356-4070-a184-046ed1e4ecb0@sessionmgr115&vid=1&format=EB&lpid=lp_69&rid=0 (22.07.2014)
• Trapero, F. G. A., ve De Lozada, V. M. (2010), ‘Differences Between the Relationships of Integrity and Leadership Styles According to the Model of Bernard Bass’, Estudios Gerenciales,26(114), 59-75.
• Van Dyne, V.L., Ang, S. ve Botero, C. I. (2003), ‘Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice as Multidimensional Constructs’, Journal of Management Studies.40 (6), 1359-1391.
• Wang, A., Hsieh, H. ,Tsai, C. ve Cheng,, B. (2011), ‘Does Value Congruence Lead to Voice? Cooperative Voice and Cooperative Silence under Team and Differentiated Transformational Leadership’, Management and Organizational Review. 8(2),341-370.
• Yalçın, B. ve Baykal, Ü. (2012), ‘Özel Hastanelerde Görevli Hemşilerin Sessiz Kaldığı Konular ve Sessiz Kalma Nedenleriyle İlişkili Faktörler’, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi,9(2) 42-50.
• Yamane, T. (2001), Temel Örnekleme Yöntemleri, 1. Baskı, Çeviren: Alptekin, Esin, M. Akif Bakır, Celal Aydın ve Esen Gürbüzsel. İstanbul:Literatür Yayıncılık.
• Yolaç, S. (2011), ‘Yöneticinin Algılanan Liderlik Tarzı ile Yöneticiye Duyulan Güven Arasındaki İlişkide Lider-Üye Etkileşiminin Rolü’, Öneri, 9(36),63-72. http://e-dergi.marmara.edu.tr/maruoneri/article/viewFile/1012000 269/pdf_94 (19.07.2014).
• Zehir, C. ve Erdoğan, E. (2011), ‘The Association between Organizational Silence and Ethical Leadership through Employee Performance’, Procedia Social and Behavioaral Sciences.24,1389-1404.
• Zeinabadi, H.,(2013), ‘Social Exchange Outcomes of Transformational Leadership. International’ Journal of Educational Management, 27(7),730-743.
• Ağustos 2014 tarihinde http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,9853/istatistikler.html sayfasından erişilmiştir.