Psikolojik Güçlendirme İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İlişkisi ve Demografik Değişkenlere Göre Farklılıkları: İzmir Şehir Merkezindeki Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 2, 47 - 64, 15.08.2017

Fatih Çavuşoğlu , Mehmet Emre Güler

https://doi.org/10.24010/soid.334336

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, konaklama
işletmelerinde psikolojik güçlendirmenin örgütsel vatandaşlık davranışı
üzerindeki etkisini ve demografik değişkenlere göre farklılık durumlarını
tespit etmektir. Bu etkiyi ve farklılıkları test edebilmek için İzmir il merkezindeki
beş yıldızlı konaklama işletmelerinde görev yapan 434 çalışana ulaşılarak anket
uygulanmıştır. Katılımcıların anket formunda yer alan ifadelere katılım
derecelerini belirlemek için frekans analizi, değişkenler arasındaki ilişkiyi
belirlemek için korelasyon analizi, farklılıkları belirlemek için ANOVA ve
t-testi uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, kendisini güçlendirilmiş
hisseden personelin, örgütsel vatandaşlık davranışı sergileme eğiliminin daha
yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Psikolojik güçlendirme, örgütsel vatandaşlık davranışı, turizm, konaklama işletmeleri, İzmir

Kaynakça

• Arı, G.S. (2014), ‘Örgütlerde Fiziksel Semboller ve Psikolojik Güçlendirme İlişkisi Üzerine Kavramsal Bir Çalışma’, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), ss. 1-25.
• Arslantaş C.C., (2007), ‘Güçlendirici Lider Davranışının Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Görgül Bir Araştırma’, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol.7, s. 227-240.
• Aslan, Ş. (2008), ‘Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Örgütsel Bağlılık ve Mesleğe Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Araştırılması’, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(2), ss. 163-178.
• Aslan, Ş. (2009), ‘Karizmatik Liderlik ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Kurumda Çalışma Yılı ve Ücreti Değişikliklerinin Rolü’ Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), ss. 256-275.
• ATALAY, C. G. (2010), Personel Güçlendirme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Bağlamında İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Basım, Nejat H. ve Şeşen, Harun. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği Uyarlama ve Karşılaştırma Çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 61(4): 83-101.
• Büyüköztürk, Ş. (2002), Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Pegem Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.
• Çalışkan, A. ve Hazır, K. (2012), ‘Psikolojik Güçlendirmenin İş Tatminine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü’, Cag University Journal of Social Sciences, 9(2), ss. 48-76.
• Çavuş, D. M. F. (2008). Personel Güçlendirme: İmalat Sanayii İşletmelerinde Bir Araştırma. Journal of Yaşar University, 3(10), 1287-1300.
• Çavuş, M. F., & Akgemci, T. (2008). İşletmelerde Personel Güçlendirmenin Örgütsel Yaratıcılık Ve Yenilikçiliğe Etkisi: İmalat Sanayiinde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 229-244.
• Çekmecelioğlu, H. G. ve Eren, E. (2007), ‘Psikolojik Güçlendirme, Örgütsel Bağlılık ve Yaratıcı Davranış Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi’, Yönetim, 18(57), ss. 13-25.
• Çekmecelioğlu, H. G., & Keleş, Ö. (2008). Örgüt İklimi, Güçlendirme ve Bireysel İş Performansı Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi. Muhan Soysal İşletmecilik Konferansı, 3-6.
• Çelik, M. (2007), Örgüt Kültürü ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktor Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Çöl, G. (2008), ‘Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri’, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), ss. 35-46.
• Demir, C. (2004a), ‘The Importance of Human Resource Planning for Tourism Administration’, Tourism, 52(3), ss. 293-298.
• Demir, C. (2004b), ‘A profile of Turkish tourism’, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 16(5), ss. 325 – 328.
• Giderler, C. (2015), ‘Sosyal Hizmet İşletmelerinde Personel Güçlendirme’, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Sosyal Hizmet Özel Sayısı, ss. 58-88.
• Gürbüz, S. ve Yüksel, M. (2008), ‘Çalışma Ortamında Duygusal Zeka: İş Performansı, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Bazı Demografik Özeliklerle İlişkisi’, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), ss. 174-190.
• Halis, M. (2009), ‘Temel İşletmecilik Kavramları ve Turizm’ İçinde Demirkol, Ş. ve Zengin, B.(Editörler), Turizm İşletmeleri, ss. 41-64, İstanbul: Değişim Yayınları.
• Işın, A.F. (2009) “Psikolojik Personel Güçlendirme ve İş Tatmini Arasındaki İlişki ve Bir Uygulama” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İlısu, İ. (2012). Personel Güçlendirmenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Niğde Üniversitesi SBE, İşletme ABD, Yönetim ve Organizasyon BD, Yüksek Lisans Tezi, Niğde.
• Kalaycı, Ş. (2006), Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Keleş, Y. ve Pelit, E. (2009), ‘Otel İşletmesi İşgörenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: İstanbul’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma’, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), ss. 24-45.
• Lee, M. ve Koh J. (2001), ‘Is Empowerment Really a New Concept’, International Journal of Human Resources Management, 12(4), ss. 684-695.
• Meydan, C.H., Şeşen, H. ve Basım, N.H. (2011), ‘Adalet Algısı ve Tükenmişliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Öncüllük Rolü’, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(2), ss. 41-62.
• Nakip, M. (2003), Pazarlama Araştırmaları: Teknikler ve Uygulamalar, Seçkin Kitabevi, Ankara.
• Organ, D. W. (1988), Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington Books. England:
• Sökmen, A. ve Boylu, Y. (2011), ‘Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Cinsiyete Göre Farklılık Gösterir mi? Otel İşletmeleri Açısından Bir Değerlendirme’, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), ss. 147-163.
• Spreitzer, G. M. (1995), ‘Psychological Empowerment in the Work Place: Dimensions, Measurement and Validation’, Academy of Management, 38(5), ss. 1442-1465.
• Spreitzer, G. M., De Janasz, S. C. ve Quinn, R. E. (1999), ‘Empowered to lead: The Role of Psychological Empowerment in Leadership’, Journal of Organizational Behaviour, 20(1), ss. 511-526.
• Spreitzer, G. M., Kizilos, M. A. ve Nason, S. W. (1997), ‘A Dimensional Analysis of the Relationship Between Psychological Empowerment and Effectiveness, Satisfaction and Strain’, Journal of Management, 23(5), ss. 679-704.
• Sürgevil, O., Tolay, E. ve Topoyan, M. (2013), ‘Yapısal Güçlendirme ve Psikolojik Güçlendirme Ölçeklerinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizleri’, Journal of Yasar University, 8(31), ss. 5371-5391
• Thomas, K. W. ve Velthouse, B. A. (1990), ‘Cognitive Elements of Empowerment: An “Intrepretive” Model of Intrinsic Task Motivation’, Academy of Management Review, 15(4), ss. 666-681.
• Tolay, E., Sürgevil, O. ve Topoyan, M. (2012), ‘Akademik Çalışma Ortamında Yapısal ve Psikolojik Güçlendirmenin Duygusal Bağlılık ve İş Doyumu Üzerindeki Etkileri’, Ege Akademik Bakış, 12(4), ss. 449- 465.
• Turnipseed, D. L. (2002), ‘Are Good Soldiers Good? Exploring The Link Between Organization Citizenship Behavior and Personal Ethics’, Journal of Business Research. 55(1), ss. 1-15.
• Vey, M. A. ve Campbell, J. P. (2004), “ln.Role or Extra.Role Organization al Citizenship Behavior:Which Are We Measuring?”, Human Performance, 17(1), pp.119-135.
• Wıllıams, S. ve Shiaw, W. T. (1999), “Mood and Organizational Citizenship Behavior: The Effects of Positive Affect on Employee OCB Intentions”, The Journal of Psychology, 133(6), pp.656-668.
• Yeşilyurt, H. ve Koçak, N. (2014), ‘İş Doyumu ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Otel İşletmeleri Açısından İncelenmesi’, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), ss. 303-324.
• Yücel, İ. ve Demirel, Y. (2012), ‘Psikolojik Güçlendirmenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi Üzerine Bir Araştırma’, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), ss. 19-48.
• Yürür, S. ve Demir, K. (2011), ‘Örgütsel Adalet ve Psikolojik Güçlendirme: Karşılıklı Etkileri Üzerine Bir Araştırma’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), ss. 311-335.