Restoran İşletmelerinde Gıda İsrafının Önlenmesi ve İhtiyaç Fazlası Yemeğin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Mobil Uygulama Modelinin Geliştirilmesi: LUSE

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 3, 418 - 436, 15.12.2019

Uğurcan Erik Yeliz Pekerşen

https://doi.org/10.24010/soid.605045

Cited By: 4

Öz

Gıda israfı, günümüzde
artarak devam eden en büyük sorunlardan birisidir. Türkiye’de ya da dünyadaki
diğer ülkelerde, gıda israfını azaltmaya yönelik çeşitli kuruluşlar faaliyet
gösterse de sorunun tam olarak üstesinden gelinememiştir. Bu doğrultuda
toplumun ciddi biçimde eğitilmesi ve gıda israfının hem kendilerine hem de ülke
ekonomisine ne tür zararlar verdiğinin genel hatlarıyla insanlara kavratılması
gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı özellikle Türkiye’de gıda israfına dikkat
çekmek ve engellenmesine katkıda bulunmaktır. Bu yüzden “Luse” adında bir mobil
uygulama oluşturulmuş, restoranlarda ihtiyaç fazlası yemeğin değerlendirilmesi
amaçlanmıştır. Bu uygulama, kullanıcılar tarafından 19 Ocak 2019 ile 23 Nisan
2019 tarihleri arasında 20 defa indirilmiştir. Kullanıcılardan olumlu yorumlar
alınmış, geliştirmeler ya da yeni özelliklerin eklenebilmesi için alınan geri
dönüşler ile eklentiler gerçekleştirilmiştir. Yorumların olumlu ve gelen
oyların yüksek düzeylerde yoğunlaşmış olması kullanıcıların büyük çoğunluğunun
uygulamayı beğendiğinin bir göstergesidir.

Anahtar Kelimeler

Gıda İsrafı, Mobil Uygulama, Restoranlarda Gıda İsrafı, LUSE

Kaynakça

• Referans1 Aamir, M., Ahmad, H., Javaid, Q. ve Hasan, S., M. (2018) “Waste not, want not: a case study on food waste in restaurants of Lahore, Pakistan.” Journal of Food Products Marketing, 24 (5), ss. 591-610.
• Referans2 Bagherzadeh, M., Inamura, M. ve Jeong, H. (2014). “Food Waste Along The Food Chain.” OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, 71, OECD Publishing, Paris.
• Referans3 Betz, A., Buchli J., Göbel, C. ve Claudia Müller (2015). “Food waste in the Swiss food service industry – magnitude and potential for reduction.” Waste Management 35, ss. 218–226.
• Referans4 Bolayır, B. ve Ergülen, A. (2017). “Bulanık doğrusal programlama yöntemi ile optimal planlama: gıda ve tarım ürünleri atıklarından geri dönüşüm yapan bir işletmede uygulama.” Ulakbilge, 5(18), 2097-2129.
• Referans5 Ceylan, Z., Bulkan, S. ve Tozan, H. (2017). “Tek ve çok dönemli envanter kontrol modelleri.” Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(2), ss. 441-455.
• Referans6 Chen, H., S. ve Tun-Min, J. (2018). “Waste less, enjoy more: forming a messaging campaign and reducing food waste in restaurants.” Journal of Quality Assurance in Hospitality and Tourism 19(4), ss. 495-520.
• Referans7 Cummings, L. E. (1997). “Waste minimisation supporting urban tourism sustainability: A mega-resort case study.” Journal of Sustainable Tourism, 5(2), ss. 93-108.
• Referans8 Çam, M. (2009). “Konaklama işletmelerinde yiyecek-içecek maliyet kontrolünün önemi ve Akdeniz bölgesindeki konaklama işletmelerinde bir anket çalışması.” Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), ss. 502-524.
• Referans9 Doğdubay, M. ve Sarıoğlan, M. (2010). “Büyük ölçekli otel işletmelerinin yiyecek-içecek ünitelerinde üretim dengesini bozan üretim kayıplarının rapor edilmesi.” Türk Bilim Araştırma Vakfı, 3(1), ss. 106-116.
• Referans10 Dölekoğlu, C., Gün, S. ve Giray, F., H. (2014). Yoksulluk ve gıda israfı sarmalı. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, ss. 172-182.
• Referans11 Eugenios, J. (2012). Leaving food uneaten may cost you at some restaurants. (Erişim tarihi: 28.02.2019), https://www.today.com/food/leaving-food-uneaten-may-cost-you-some-restaurants-778509.
• Referans12 Filimonau, V. ve Coteau, D. A. D. (2019). “Food waste management in hospitality operations: A critical review.” Tourism Management, 71, ss. 234-245.
• Referans13 Girotto, F., Alibardi, L. ve Cossu, R. (2015). “Food waste generation and industrial uses: A review.” Waste management, 45, ss. 32-41.
• Referans14 Gökdemir, A. (2009). Tarihte mutfak yönetimi ve organizasyonu. A. Sökmen (Ed.). (2009). Mutfak Hizmetleri Yönetimi. (3.Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Referans15 Graham-Rowe, E., Jessop, D., C. ve Sparks, P. (2014). “Identifying motivations and barriers to minimising household food waste.” Resources, Conservation and Recycling, 84, 15–23. doi:10.1016/j.resconrec.2013.12.005.
• Referans16 Hebrok, M. ve Heidenstrom, N. (2019). “Contextualising food waste prevention-decisive moments within everyday practices.” Journal of Cleaner Production, 210, ss. 1435-1448.
• Referans17 Kirk, D. (1995). “Environmental management in hotels.” International Journal of Contemporary Hospitality Management, 7(6), ss. 3-8.
• Referans18 Koivupuro, H., K., Hartikainen, H., Sivennoinen K., Katajajuuri, J., M., Heikintalo, N., Reinikainen, A. ve Jalkanen, L. (2012). “Influence of socio-demographical, behavioural and attitudinal factors on the amount of avoidable food waste generated in finnish households.” International Journal of Consumer Studies, 183-191. doi: 10.1111/J.1470-6431.2011.01080.
• Referans19 Lipinski, B., Hanson, C., Lomax, J., Kitinoja, L., Waite, R. ve Searchinger, T. (2013). “Reducing food loss and waste.” World Resources Institute.
• Referans20 Mackenzie, M., Cheung, C. ve Law, R. (2011). “The response of hotels to increasing food costs due to food shortages.” Asia Pacific Journal of Tourism Research, 16(4), ss. 395-416.
• Referans21 Michelini, L., Principato, L. ve Iasevoli, G. (2018). “Understanding food sharing models to tackle sustainability challenges.” Ecological Economics, 145, ss. 205-217.
• Referans22 Mourad, M. (2016). “Recycling, recovering and preventing “food waste”: Competing solutions for food systems sustainability in the United States and France.” Journal of Cleaner Production, 126, ss. 461-477.
• Referans23 Porpino, G., Parente, J. ve Wansink, B. (2015). “Food waste paradox: Antecedents of food disposal in low income households.” International Journal of Consumer Studies, ss. 619-629.
• Referans24 Quested, T., E., Parry, A., D., Easteal, S., ve Swannell, R. (2011). “Food and drink waste from households in the UK.” British Nutrition Foundation Nutrition Bulletin, 36, ss. 460-467.
• Referans25 Schmidt, K. ve Matthies, E. (2018). “Where to start fighting the food waste problem? Identifying most promising entry points for intervention programs to reduce household food waste and overconsumption of food.” Resources, Conservation and Recycling, 139, ss. 1-14.
• Referans26 Solunoğlu, A. ve Aksoy, M. (2015). Gıda israfı ve “freegan food akımı” food waste and "freeganism". I. Eurasia International Tourism Congress: Current Issues, Trends, and Indicators (EITOC-2015). ss. 167.
• Referans27 Songür, A., N. ve Çakıroğlu, F., P. (2016). “Gıda kayıpları ve atık yönetimi food losses and waste management.” Türkiye Klinikleri Journal of Nutrition and Dietetics Special Topics, 2(3), ss. 21-6.
• Referans28 Şahin, S. ve Bekar, A. (2018). Küresel bir sorun “gıda atıkları”: Otel işletmelerindeki boyutları (A global problem “food waste”: Food waste generators in hotel industry). Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4), ss. 1039-1061.
• Referans29 Tandoğan, U. ve Şahin, Ö. (2014). “Yiyecek-içecek işletmelerinde standart reçetelerin ve hedef maliyetlemenin stratejik kararlarda kullanılmasına yönelik bir uygulama.” Niğde üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), ss. 242-259.
• Referans30 Tekin, Ö., A. ve İlyasov, A. (2017). “The food waste in five-star hotels: A study on Turkish guests' attitudes.” Journal of Tourism and Gastronomy Studies , 5(3), ss. 13-31.
• Referans31 Trung, D., N. ve Kumar, S. (2005). “Resource use and waste management in Vietnam hotel industry.” Journal of Cleaner Production, 13(2), ss. 109-116.
• Referans32 Türkiye Gıda İsrafını Önleme ve Bilinçlendirme Platformu (2018). Hakkımızda (Erişim tarihi: 24.02.2019), http://www.israf.net/sayfa/Gida-Israfini-Onleme-Bilinclendirme-Platformu/1.
• Referans33 Yeo, J., Oh, J., Cheung, H., H., L., Lee, P., K., H., ve An, A., K. (2019). “Smart food waste recycling bin (S-FRB) to turn food waste into green energy resources.” Journal of Environmental Management, 234, ss. 290–296.