Asma Çeliklerinde Adventif Kök Oluşumuna Dair

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 31, 26 - 41, 31.10.2021

Cuma Arık

https://doi.org/10.47118/somatbd.922820

Öz

Bağcılık hem üretim miktarı hem de üretim alanı bakımından dünya ve ülkemiz için oldukça önemli tarım kollarındandır. Bağcılık için ilk aşama bağ tesisidir. Bağ tesisinde ise hem aşılı hem de aşısız asma fidanları kullanılmaktadır. Bu amaçla daldırma, çelik ve aşı gibi asmanın çoğaltılması yöntemlerinden yararlanılmaktadır. Asma çoğaltılmasında asma çeliğinin köklenmesi oldukça önemli bir konudur. Asma çeliğindeki kökler adventif köklerdir. Adventif kök oluşumu sayesinde köklenen asma çeliklerinden fidan elde edilmektedir. Bu yüzden adventif kök oluşumunun olabildiğince anlaşılması gerekmektedir. Bundan dolayı bu çalışmada, asmada adventif kök oluşumu ve etkileyen unsurlar derlenerek verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Oksin, adventif kök, asma, çoğaltma, köklenme

Kaynakça

• [1] S. Çelik, Bağcılık (Ampeloloji). Tekirdağ, Genişletilmiş 2. Baskı Cilt 1, Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, s. 428, 2007.
• [2] FAO, (2019). Erişim Tarihi: 24.03.2021. [Online]. http://fao.org/faostat
• [3] H. Çelik, “Asma Fidanı Üretim Teknikleri, Önerilen Çeşitler ve Yenilikler,” Fidancılık Sektör Analizi ve İnovasyon Çalıştayı, Antalya/Türkiye, 20-22 Ekim. Erişim Tarihi: 24.03.2021. [Online]. https://docplayer.biz.tr/106226971-Asma-fidani-uretim-teknikleri-onerilen-cesitler-ve-yenilikler.html
• [4] D. R. Smart, L. Kocsis, M. A. Walker and C. Stockert, “Dormant buds and adventitious root formation by Vitis and other woody plants.” J. Plant Growth Regul., vol. 21, pp. 296-314, 2003.
• [5] H. T. Hartmann and D. E. Kester, “Plant Propagation Principles and Practices,” 4th edn., Prentice – hall, Inc. Englewood cliffs, 1983.
• [6] L. Avramov, M. Milosavljevic and S. Lazie, “Multiplication vegetative. dormance et characteristigues physiologigues du matairel,” Bull. O. I. V., vol. 44, pp. 213-222, 1971.
• [7] J. Bouard and R. Pouget, “Physiologie de la croissance et du developpment, sciences et technigues de la vigne,” Tome, vol. 1, pp. 329-413, 1971.
• [8] Y. S. Ağaoğlu, Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık (Asma Fizyolojisi-1). Ankara, Kavaklıdere Eğitim Yayınları, s. 445, 2002.
• [9] C. Ciampi and R. Gellini, “Anatomical study on the relationship between structure and rooting capacity in olive cutting,” Nuovo Giorn. Bot. Ital., vol. 65, pp. 417 – 424, 1958.
• [10] Y. Kawai, “Changes in endogenous IAA during rooting of hardwood cuttings of grape, `Muscat Bailey A' with and without a bud,” J. Japan. Soc. Hort. Sci., vol. 65, no. 1, pp. 33-39, 1996.
• [11] T. Fujii and M. Nakano, “Studies on rooting of the hardwood cuttings of grape vine, cv. ‘Delaware’,” I. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science, vol. 43, no. 2, pp. 125-131, 1975.
• [12] Y. Kawai, M. Ryuzoji and S. Hiratsuka, “Effect of disbudding on rooting of dormant grapevine cuttings,” Acta Hortic., vol. 640, pp. 265-268, 2004.
• [13] J. Kroin, “How to Successfully Use Aqueus (Water Based) IBA Rooting Solutions,” presented at the 2012 International Plant Propagator’s Society, Western Regional Meeting, September 19-22, 2012.
• [14] Y. Kawai, “Effects of exogenous BAP, GA3 and ABA on endogenous auxin and rooting of grapevine hardwood cuttings,” J. Japan. Soc. Hort. Sci., vol. 66, no. 1, pp. 93-98, 1997.
• [15] T. Gaspar, C. Kevers and J. F. Hausman, “Indissociable chief factors in the ınductive phase of adventitious rooting. biology of root formation and development,” Plenum Press, vol. 65, pp. 55-63, 1997.
• [16] D.S. Letham, P.B. Goodwin and T.J.V. Higgins, “Cytokinins,” in Phytohormones and Related Compounds: a Comprehensive Treatise, Amsterdam, Elsevier, vol. 2, pp. 205-263, 1978.
• [17] Y. Leshem and B. Lunenfeld, “Gonadotropin promotion of adventitious root production on cuttings of Begonia semperflorens and Vitis vinifera”, Plant Physiol., vol. 43, pp. 313-317, 1968.
• [18] H. Kracke, G. Cristoferi and B. Marangoni, “Hormonal changes during the rooting of hardwood cuttings of grapevine rootstocks,” American Journal of Enology and Viticulture, vol. 32, no. 2, pp. 135-137, 1981.
• [19] K. Yıldız ve H. Yılmaz, “Adventif Kök Oluşumu Üzerine Etilenin Etkisi,” Derim, vol. 18, no. 1, s. 39-45, 2001.
• [20] A. González, R. S. Tamés and R. Rodríguez, “Ethylene in relation to protein, peroxidase and polyphenoldase activities during rooting in hazelnut cotyledons,” Physiologia Plantarum, vol. 83, no. 4, pp. 611-620, 1991.
• [21] G. Bartolini, M. A. Taponi and L. Santini, “Propagation by cuttings of 2 vitis rootstocks - diffusion of endogenous phenolic compounds into the dipping waters,” Phyton-Intl J. Exp. Bot., vol. 52, pp. 9–15, 1991.
• [22] R. Cangi, “Aşılı asma fidanı üretimi ve aşı kaynaşmasının anatomik, histolojik ve biyokimyasal olarak incelenmesi,” Doktora tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Van, 1995.
• [23] H. Yılmaz, T. Taşkın and B. Otludil, “Polyphenol oxidase activity during rooting in cuttings of grape (Vitis vinifera L.) varieties,” Turk J. Bot., vol 27, pp. 495-498, 2003.
• [24] Z. Kraiem, W. Aidi Wannes, A. Zairi and B. Ezzili, “Effect of cutting date and position on rooting ability and fatty acid coposition of Carignan (Vitis vinifera L.) shoot,” Scientia Horticulturae, vol. 125, pp. 146-150, 2011.
• [25] L. Geny, R. Dalmasso and M. Broquedis, “Polyamines and adventitious root formation in Vitis vinifera L.,” J. Int. Sci. Vignes Vin., vol. 36, pp. 97–102, 2002.
• [26] G. Bartolini, M. A. Toponi and P. Pestelli, “Free polyamine vaiations in rooting of Vitis rootstock 140 Ruggeri,” Adv. Hort. Sci., vol. 23, no. 2, pp. 113-117, 2009.
• [27] R. Kaur-Sawhney, A. F. Tiburcio and A. W. Galston, “Spermidine and flower-bud differentiation in thin-layer explants of tobacco,” Planta, vol. 173, pp. 282-284, 1988.
• [28] H. Cheikhrouhou, M. Zrida and B. Ezzili, “Rooting abilities in Vitis vinifera L.: Evaluation in Perle Noir cutting,” Agricultural Sciences, vol. 6, pp. 498-504, 2015.
• [29] A. J. Winkler, “Some factors influencing the rooting of vine cuttings,” Hilgardia, vol. 2, no. 8, pp. 329–349, 1927.
• [30] A. Dardeniz, “Asma fidancılığında bazı üzüm çeşidi ve anaçlarda farklı ürün ve sürgün yükünün üzüm ve çubuk verimi ile kalitesine etkileri üzerine araştırmalar,” Doktora tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2001.
• [31] H. Çelik, Y. S. Ağaoğlu, Y. Fidan, B. Marasalı ve G. Söylemezoğlu, Genel Bağcılık. Ankara, Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi, 1988.
• [32] G. Bartolini, P. Pestelli, M. A. Toponi and G. Di Montez, “Rooting and carbohydrate availability in Vitis 140 Ruggeri stem cuttings,” Vitis, vol. 35, no. 1, pp. 11-14, 1996.
• [33] A. Altman and P. A. Wareing, “The effect of IAA on sugar accumulation and basipetal transport of 14C-labelled assimilates in relation to root formation in Phaseolous vulgaris cuttings,” Physiol. Plant., vol. 3, pp. 32-38, 1975.
• [34] O. O. Okoro and J. Grace, “The physiology of rooting populus cuttings. I. Carbohydrate and Photosynthesis,” Physiol. Plant., vol. 36, pp. 133-138, 1976.
• [35] S. Klein, “Some aspects of metabolism in rooting of vine cuttings,” Palest. J. Bot., vol. 6, no. 1, pp. 114-19, 1953.
• [36] J. Bouard, “Relations entre certains phenomenes rythmigues de croissance et les possibilitiés de developpment de tiges et de racisins sur les boutures de guelgues variétés de vigne,” C. R. Hebd. Seances Acad. Sci. (Paris), vol. 264, pp. 610-613, 1967.
• [37] P. Thomas and J. W. Schiefelbein, “Roles of leaf in regulation of root and shoot growth from single node softwood cuttings of grape (Vitis vinifera),” Ann. Appl. Biol., vol. 144, pp. 27-37, 2004.
• [38] B. C. Jarvis, “Endogenous control of adventitious rooting in non-woody cuttings, In New Root Formation in Plants and Cuttings,” Martinus Nijhoff Publishers, Dordrecht, pp. 191-222, 1986.
• [39] O. F. Curtis, “Stimulation of root growth in cuttings by treatment with chemical compounds,” Cornell University Agricultural Experiment Station, pp. 69–138, 1918.
• [40] B. Köse, “Samsun ekolojik şartlarında tüplü asma fidan yetiştiriciliğinde ışık ve sıcaklığın vegetatif gelişme ve fidan kalitesi üzerine etkisinin saptanması,” Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Samsun, 2006.
• [41] A. Sabır, Z. Kara, F. Küçükbasmacı and N.K. Yücel, “Effects of different rooting media and auxin treatments on the rooting ability of Rupestris du Lot rootstock cuttings,” Food, Agriculture & Environment (JFAE), vol. 2, no. 2, pp. 307-309, 2004.
• [42] H. Çelik, “Kalecik Karası/41B kombinasyonu için sera koşullarında yapılan aşılı köklü fidan üretiminde değişik köklendirme ortamları ve NAA uygulamalarının etkileri,” Doçentlik tezi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 1982.
• [43] H. Çelik ve Z. Uyar, “Serada tüplü asma fidanı üretiminde tüp büyüklüğünün fidan randımanı ve kalitesi üzerine etkileri,” Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri, İzmir/Türkiye, vol. 2, s. 467-471, 13-16 Ekim 1992.