Türkiye’de Sürdürülebilirlik Konusunda Yazılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi ile İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 50 - 58, 29.12.2021

Deniz Yalçıntaş , Murat Gülmez , Eda Yaşa Özeltürkay

Öz

Amaç: Yüksek Öğretim Kurumu’nun Ulusal Tez Merkezi (YÖKTEZ)’deki lisansüstü tezleri çeşitli başlıklar altında inceleyen bu çalışma ile Sürdürülebilirlik alanındaki yazına dair genel bir bakış açısı sunmak amaçlanmıştır.
Tasarım: Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan içerik analizi yöntemi aracılığıyla YÖKTEZ’de ‘İşletme Yönetimi’ alanında ve ‘sürdürülebilirlik’ konusundaki erişime açık 107 yüksek lisans ve 37 doktora tezi incelenmiştir.
Bulgular: Bu çalışma kapsamında elde edilen sonuçlar doğrultusunda sürdürülebilirlik alanındaki tezlerin 2019 yılında sayısının arttığı, en fazla ‘Sürdürülebilir Kalkınma, Sürdürülebilirlik ve Borsa İstanbul’ anahtar kelimelerine yer verildiği görülmüştür. Ayrıca, çoğunlukla tesadüfi olmayan örnekleme türlerinden yararlanıldığı, sıklıkla ikincil veri toplama aracı kullanıldığı ve en çok içerik analiz yönteminden yararlanıldığı ortaya konmuştur.
Araştırmanın Sınırlamaları: Tezlere belirli bir tarihte erişilmiş olması araştırmanın en büyük kısıtıdır. Ayrıca bu araştırma lisansüstü tezleri yıl, anahtar kelime, örnekleme türü, veri toplama araçları ve analiz yöntemi başlıkları altında incelemesiyle sınırlıdır.
Özgünlük: Sürdürülebilirlik konusundaki lisansüstü tezler hakkında genel bir bakış açısının ortaya konduğu bu çalışmanın gelecekte bu konuda çalışacak olan öğrenci ve akademisyenlere güncel bilgiler sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, İçerik Analizi, Lisansüstü Tezler, YÖKTEZ, Türkiye

A Content Analysis Review of Postgraduate Theses on Sustainability in Turkey

Öz

Purpose: With this study, which examines the postgraduate theses in the National Thesis Center of the Higher Education Institution (YÖKTEZ) under various titles, it is aimed to present a general perspective on the literature in the field of Sustainability.
Methodology: Through the content analysis method, which is one of the qualitative research methods, 107 Master's and 37 Doctoral theses, which are open to access, in the field of 'Business Management' and subject of 'sustainability' in YÖKTEZ were examined.
Findings: In line with the results obtained within the scope of this study, it was observed that the number of theses in the field of sustainability increased in 2019 and the keywords "Sustainable Development, Sustainability and Borsa Istanbul" were used the most. In addition, it has been revealed that mostly non-random sampling types are used, secondary data collection tool is frequently used, and content analysis method is mostly used.
Limitations of the Research: Accessing the theses on a certain date is the biggest limitation of the research. In addition, this research is limited to examining postgraduate theses under the titles of year, keyword, sampling type, data collection tools and analysis method.
Originality: It is thought that this study, which presents an overview of postgraduate theses on sustainability, will provide up-to-date information to students and academics who will work on this subject in the future.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Content Analysis, Postgraduate Theses, YÖKTEZ, Turkey

Kaynakça

• Alhaddi, H. (2015), “Triple Bottom Line and Sustainability: A Literature Review”, Business and Management Studies, cilt. 1, No. 2, s. 6-10.
• Balkau, F. ve Sonnemann, G. (2010), “Managing Sustainability Performance Through the Value-Chain”, Corporate Governance: International Journal of Business in Society, cilt. 10, No. 1, s. 46-58.
• Baltacı, A. (2019), “Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt. 5, No. 2, s. 368-388.
• Caradonna, J. L. (2014), Sustainability: A history, Oxford University Press.
• Coşkun, İ., Dündar, Ş., ve Parlak, C. (2014), “Türkiye’de Özel Eğitim Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (2008-2013)”, Ege Eğitim Dergisi, cilt. 15, No. 2, s. 375-396.
• Çilingir, A. (2017), “İletişim Alanında İçerik Analizi Yöntemi Kullanılarak Yapılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri Üzerine Bir İnceleme”, Erciyes İletişim Dergisi, cilt. 5, No. 1, s. 148-160.
• Dogmus, Ö. C., ve Nielsen, J. Ø. (2020), “Defining Sustainability? Insights from a Small Village in Bosnia and Herzegovina”, GeoJournal, s. 1-17.
• Elkington, J. (1998), “Partnerships from Cannibals with Forks: The Triple Bottom Line of 21st Century Business”, Environmental Quality Management, cilt. 8, No. 1, s. 37-51.
• Geissdoerfer, M., Savaget, P., Bocken, N. M., ve Hultink, E. J. (2017), “The Circular Economy–A New Sustainability Paradigm?”, Journal of Cleaner Production, cilt. 143, s. 757-768.
• Gülmez, M., Yalçıntaş, D., Kurtulgan, A., ve Özbay, M. (2019), “Türkiye’de Pazarlama Alanında Yazılan Doktora Tezlerinin İncelenmesi”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt. 16, No. 1, s. 59-69.
• Günbayı, İ. (2019), “Nitel araştırmada veri analizi: Tema analizi, betimsel analiz, içerik analizi ve analitik genelleme”, şu adresten temin edilebilir: http://www.nirvanasosyal.com/h-392-nitel-arastirmada-veri-analizi-tema-analizi-betimsel-analiz-icerik-analizi-ve-analitik-genelleme.html (12 Mayıs 2021’de erişildi).
• Güner, U. (2020), Çevresel Sürdürülebilirlik. Google Elektronik Kitaplar. (06 Haziran 2021’de erişildi).
• Heinberg, R. (2010), “What is a Sustainable City?”, The Edmonton Sustainability Papers, cilt. 5.
• Kılıçer, E. (2017), Yerel Sürdürülebilirlik ve Çevre Yönetimi Bağlamında Çevreye Duyarlı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Kozak, N. (2001), “Sağlık, Sosyal ve Teknik Bilimleri Alanlarında”. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, cilt. 15, No.3, s. 296-310.
• Kuhlman, T. ve Farrington, J. (2010, “What is Sustainability?”, Sustainability, cilt. 2, No. 11, s. 3436-3448.
• Naccarato, J. L., ve Neuendorf, K. A. (1998), “Content Analysis as a Predictive Methodology: Recall, Readership, and Evaluations of Business-to-Business Print Advertising”, Journal of Advertising Research, cilt. 38, s. 19-29.
• Olgun, C. K. (2008), “Nitel Araştırmalarda İçerik Analizi Tekniği”, Sosyoloji Notları, cilt. 66.
• Patterson, J., Schulz, K., Vervoort, J., Van Der Hel, S., Widerberg, O., Adler, C., ve Barau, A. (2017), “Exploring the Governance and Politics of Transformations Towards Sustainability”, Environmental Innovation and Societal Transitions, cilt. 24, s. 1-16.
• Sağır, H. (2020), “Çevresel Sürdürülebilirlik Bağlamında Konya Kapalı Havzası Üzerine Bir Değerlendirme”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, cilt. 29, No. 4, s. 73-118.
• Schröter, M., Stumpf, K. H., Loos, J., van Oudenhoven, A. P. E.,Bohnke-Henrichs, A., ve Abson, D. J. (2017), “Refocusing Ecosystem Services Towards Sustainability”, Ecosystem Services, cilt. 25, s. 35–43.
• Scoones, I. (2007), “Sustainability”, Development in Practice, cilt. 17, No. 4-5, s. 589-596.
• Scoones, I., Stirling, A., Abrol, D., Atela, J., Charli-Joseph, L., Eakin, H., ve Yang, L. (2020), “Transformations to Sustainability: Combining Structural, Systemic and Enabling Approaches”, Current Opinion in Environmental Sustainability, cilt. 42, s. 65-75.
• Seefried, E. (2015), “Rethinking Progress. On the Origin of the Modern Sustainability Discourse, 1970–2000”, Journal of Modern European History, cilt. 13, No. 3, s. 377-400.
• Sumner, J. (2005), “Value Wars in the New Periphery: Sustainability, Rural Communities and Agriculture”, Agriculture and Human Values, cilt. 22, No. 3, s. 303-312.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001), Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. Epsilon Yayınları, İstanbul.
• Tıraş, H. H. (2012), “Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt. 2, No. 2, s. 57-73.
• United Nations (1987), Report of the World Commission on Environment and Development. General Assembly Resolution 42/187, şu adresten temin edilebilir: https://undocs.org/pdf?symbol=en/A/RES/42/187 ( 20 Nisan 2021’de erişildi).
• Yavuz, V. A. (2010), “Sürdürülebilirlik Kavramı ve İşletmeler Açısından Sürdürülebilir Üretim Stratejileri”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilr. 7, No. 14, s. 63-86.
• Yazar, K. H. (2006), Sürdürülebilir Kentsel Gelişme Çerçevesinde Orta Ölçekli Kentlere Dönük Kent Planlama Önerisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Yükseköğretim Kurumu (2021), şu adresten temin edilebilir: www.tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ , (11 Nisan 2021’de erişildi).