ÜNİVERSİTE GENÇLİĞİNİN ÖZ-DUYARLIK, DEĞER YÖNELİMLERİ VE DİNDARLIK EĞİLİMLERİ (DEVLET VE VAKIF ÜNİVERSİTELERİ KARŞILAŞTIRMASI)

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 2, 144 - 179, 29.10.2018

Ferda Şule Kaya

https://doi.org/10.18490/sosars.476065

Cited By: 1

Öz

Bu
araştırma, üniversitede öğrencilerinin öz-duyarlık, değer yönelimleri ve
dindarlık eğilimleri arasındaki ilişkileri konu edinmektedir. Araştırma grubu Kırklareli
ve Marmara Üniversitesi ile İstanbul Bilim Üniversitesi’nde öğrenim gören 437
öğrenciden oluşmaktadır. Veriler 2014 yılında Mart ve Nisan aylarında
toplanmıştır. Araştırma rastgele seçilmiş örneklem özerinden tarama ve ilişkisel
model olarak kurgulanmış; Neff tarafından geliştirilen “Öz-duyarlık Ölçeği”,
“Dini Tutum ve Davranış Ölçme Envanteri” ve “Schwartz Değer Listesi” ölçme
aracı olarak belirlenmiştir. Verilerinin değerlendirilmesinde SPSS-20 programı
kullanılmıştır. Değişkenler arası karşılaştırmalar bağlamında öz-duyarlık
ve dini yönelimler arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Katılımcıların genel
dindarlık düzeyi yükseldikçe öz-duyarlığın aşırı-özdeşleşme boyutuna giren
tutumlarının da yoğunlaştığı görülmüştür. Veriler, öz-duyarlıkta, mezun olunan
okulun kurumsal yapısından ziyade aile ve yakın çevrenin etkili olduğunu
düşündürmektedir. Özetle, “Evrensel değerler ve öz duyarlılığın sevecenlik ve
bilinçlilik alt boyutları arasında pozitif ilişki vardır” yorumu
yapılabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gençlik, Öz-Duyarlık, Değer Yönelimi, Dindarlık

Kaynakça

• Akın, A. (2009). Özduyarlık ve boyun eğici davranış. Eğitim ve Bilim, 34 (152), 138-147. Akın, A. (2010). Özduyarlık ve ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi –H. U. Journal of Education, (39), 01-09. Akın, Ü., Akın, A., ve Abacı, R. (2007). Öz-duyarlık Ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 1-10. Altunışık,R. Coşkun,R. Yıldırım,E. Bayraktaroğlu, S.(2001) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi. Asıcı, E. ve Karaca, R. (2014). Öğretmen adaylarında affetme özelliği ve öz-duyarlık. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, p. 489-505, Autumn I. Aydın A. ve Soyer U. (2016). Özel eğitin öğrencilerinin öz duyarlık ve sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı: 35, Sayfa: 5-18. Aydın, A. ve Hiçdurmaz, D. (2016). Nursing and ınterpersonal sensitivity. Journal Of Psychiatric Nursing. 2016; 7(1): 45-49 Aydın, F. ve Kaya, H. (2010). Sosyal bilimler lisesi öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 229-257. Bandura, A. (1990). Reflections on nonability determinants of competence. R. J. Sternberg Ve J. Kolligian, Jr. (Ed.) Competence Considered: 316–352. New Haven, Ct: Yale University Press. Bennett-Goleman, T. (2001). Emotional Alchemy: How The Mind Can Heal The Heart. New York: Three Rivers Press. Bılsky, W., ve Schwartz, S. H. (1994). Values and personality. European Journal Of Personality, 8, 163-181. Bilgin, N. (2011, Mayıs). Sosyal düşüncede kent kimliği. İdeal Kent (3), ss. 20-47 Bishop, S. R., Lau, M., Shapiro, S., Carlson, L., Anderson, N. D., Carmody, J., Zindel, V. S., Abbey, S., Speca M., Velting, D. Ve Devins, G. (2004). Mindfulness: a proposed operational definition. Clinical Psychology: Science And Practice, 11 (3): 230–241. Brown, B. (1999). Soul Without Shame: A Guide To Liberating Yourself From The Judge Within. Boston: Shambala. Brown, K. W. ve Kasser, T. (2005). Are psychological and ecological well-being compatible? the role of values, Mindfulness And Lifestyle. Social Indicators Research, 74, 349-368. Burr, A., Santo, J. B., ve Pushkar, D. (2011). Affective well-being in retirement: the influence of values, money, and health across three years. Journal Of Happiness Studies, 12, 17–40. Burroughs, J. E., ve Rındfleısch, A. (2002). Materialism and well-being: a conflicting values perspective. Journal Of Consumer Research, 29, 348–370. Göregenli, M. (1995). Kültürümüz açısından bireycilik-toplulukçuluk eğilimleri: bir başlangıç çalışması [Individualism-collectivism orientations in the turkish culture: a preliminary study]. Türk Psikoloji Dergisi, 10(35), 1-14. Gunaratana, V. H. (1993). Mindfulness İn Plain English. Somerville, Ma: Wisdom Publications. İkiz, E. Ve Totan T.(2012). Üniversite öğrecilerinde öz-duyarlık ve duygusal zekânın incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 1, Sayfa: 51-71. Jopling, D. A. (2000). Self-Knowledge And The Self. New York: Routledge. Kızılçelik, S. ve Erjem, Y. (1992). Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü. Konya: Günay Ofset. İntervention. Kurt, A.(2009). Dindarlığı etkileyen faktörler. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi Cilt: 18, Sayı: 2,S. 1-26. Kuşdil, M. E ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerinin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15, 45, 59-76. Martin, J. R. (1997). Mindfulness: a proposed common factor. Journal Of Psychotherapy Integration, 7 (4): 291–312. Mehmedoğlu, A. (2006). İlâhiyat fakültesi öğrencilerinin değer yönelimleri ve dindarlık-değer ilişkisi (mü ilâhiyat fakültesi örneği). Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (30), 133-167. Neff, K. D. (2003a). Self-compassion: an alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self And Identity, 2(2), 85-102. Neff, K. D. (2003b). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self And Identity, 2(3), 223-250. Neff, K. D. ve Mcgehee, P (2010). Self-compassion and psychological resilience among adolescents and young adults. Self And Identity, 9 (3): 225-240. Neff, K. D. ve Vonk, R. (2009). Self-compassion versus global selfesteem: two different ways of relating to oneself. Journal Of Personality, 77 (1): 23-50. Nisker, W. (1998). Mindfulness: the opposable thumb of consciousness (bölüm 3). In Buddha’s Nature: A Practical Guide To Discovering Your Place İn The Cosmos (S. 26-30). New York: Bantam Books. Oğuz, A . (2011). Öğretmen adaylarının demokratik değerleri ile öğretme ve öğrenme anlayışları. Değerler Eğitimi Dergisi, 9 (22), 139-160. Parks, L., ve Guay, R. P. (2009). Personality, values and motivation. Personality And Individual Differences, 47, 675-684. Rosenberg, L. (1999). Breathing with the body (Bölüm 1). In Breath By Breath: The Liberating Practice Of İnsight Meditation (S. 10-39). Boston: Shambala. Rosenberg, M. (1979). Conceiving The Self. New York: Basic Books. Rosenberg, M. B. (2000). Nonviolent Communication: A Language Of Compassion. Encinitas, Ca: Puddledancer Press. Salzberg, S. (1997). Lovingkindness: The Revolutionary Art Of Happiness. Boston: Shambala. Sardoğan, M. E., Kaygusuz, C. ve Karahan T. F. (2006). Bir insan iliskileri beceri eğitimi programının üniversite öğrencilerinin denetim odağı düzeylerine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 2. Sayı 2. Ss.184-194 Seligman, M. E. (1995). The Optimistic Child. Boston: Houghton Mifflin. Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: theory and empirical tests in 20 countries. in M. Zanna (Ed.), Advances İn Experimental Social Psychology (Vol. 25) (Pp. 1-65). New York: Academic Press. Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the content and structure of values? Journal Of Social Issues, 50, 19-45. Schwartz, S. H. (2010). Basic values: how they motivate and inhibit prosocial behavior. In M. Mikulincer, P. Shaver, (Eds.), Prosocial Motives, Emotions, And Behavior: The Better Angels Of Our Nature (Pp. 221-241). Washington, Dc, Us: American Psychological Association. Schwartz, S. H., Sagıv, L., ve Boehnke, K. (2000). Worries and values. Journal Of Personality, 68, 309–346. Schwartz, S. H. ve Bilsky, W. (1987). Toward a universal psychological structure of human values. Journal of Personality and Social Psychology, Vol 53(3), 550- 56. Şahin, F. ve Açıkgöz, K. (2012). Bazı değişkenler açısından öğretmenlerin değer sistemleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (43),422-435. Vefikuluçay, D. Zeyneloğlu, S. Eroğlu, K ve Taşkın, L. (2007). Kafkas Üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 14,2, 26-38. Wallace, B. A. (1999). Boundless Heart: The Four İmmeasurables. Ithaca, Ny: Snow Lion Publications. Welzel, C., ve Inglehart, W. (2010). Agency, values, and well-being: a human development model. Social Indicators Research, 97, 43-63.