TÜRKİYE’DE “YENİ DİN SOSYOLOJİLERİ” KİMLİĞİ ÜZERİNE METODOLOJİK BİR TARTIŞMA

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 2, 94 - 123, 31.10.2019

Adem Sağır

https://doi.org/10.18490/sosars.640843

Cited By: 1

Öz

Din sosyolojisi, Türkiye’de akademi tarihi boyunca sosyolojiyi araçsallaştıran metodolojik bir yaklaşım kullanmıştır. Bu kullanım biçimi, günümüzde yeni üniversitelerde sosyoloji bölümleri kurulmasıyla daha da belirginleşmiştir. İddianın çerçevesini, din sosyoloğunun “pozitivist ve sistematik bir metodolojik perspektifte düşünmek için” sosyolojik yöntemlere başvurduğu varsayımı çizmektedir. Burada metodolojik kriz üzerinden yaşanan bir kimlik sorunsalı söz konusudur. Krizin kaynağı teoloji eğitimi üzerine din sosyolojisi doktorası yapan kişilerde “toplumsal alanın bütün olarak görülmesinden ziyade toplumsal hayatın parçalandığı bir görüntünün” ortaya çıkmasının söz konusu olmasıdır. Bu çalışma Türkiye’de 2006 sonrası kurulan üniversitelerde sosyoloji bölümlerinde kendisine yer bulan akademisyenlerin kurmaya çalıştığı perspektifler ve bu perspektiflerde baskın izler taşıyan din sosyolojisi eğitimli akademisyenler üzerine bir tartışma yürütmeyi planlamıştır. Çalışmanın ana sorunsalı, metodolojik perspektiften araçsallık üretme çabaları ve bunun giderek pragmatist bir çabaya dönüşümün yol izleğine ulaşmaktır. Çalışmada, içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın bütünü “din sosyolojisinin metodu ne olmamalıdır?” sorusuna yanıt verme kaygısından hareketle oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kimlik, Üniversite, Sosyoloji, Din Sosyolojisi

Kaynakça

• Aktay, Yasin (1999). Türk Dininin Sosyolojik İmkanı. İstanbul: İletişim Yayınları. Akyüz, Niyazi ve Çapcıoğlu, İhsan (2012). Din Sosyolojisi El Kitabı (Giriş). Ankara: Grafiker Yayınları. Aron, Raymond (2017). Sosyolojik Düşüncenin Evreleri, (çev:Korkmaz Alemdar). İstanbul: Kırmızı Yayınları. Berkes, Niyazi (2012). Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Boran, Behice (1945). Toplumsal Yapı Araştırmaları (Ankara Üniversitesi DTCF Felsefe Enstitüsü Sosyoloji Serisi). Ankara: TTK Basımevi. Comte, Auguste (2015). Pozitif Felsefe Dersleri ve Pozitif Anlayış Üzerine Konuşma, (çev: Erhan Ataçay). Ankara: BilgeSu Yayıncılık. Çapcıoğlu, İhsan (2009). “Türkiye’de Din Sosyolojisi: Tarihsel Arkaplan ve Yeni Gelişmeler”. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 2 (1), ss.219-233. Çapcıoğlu, İhsan ve Kenevir, Fatma (2017). “Türkiye’de Din Sosyolojisinin Kurumsallaşması Sürecinde Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi”., İslami İlimler Dergisi, Yıl:12, Cilt:12, Sayı:1, ss.43-72. Durkheim, Emile (2011). Dini Hayatın İlkel Biçimleri, (çev: Fuat Aydın). Ankara: Eskiyeni Yayınları. Ertit, Volkan (2017). “Din (İslam) Merkezli Sekülerleşme Kavramı Yerine Metafizik merkezli Sekülerleşme Kavramı”. Mütefekkir (Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi), 4 (2), ss.297-312. Güngör, Erol (2011). Sosyal Meseleler ve Aydınlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat. Kaçmazoğlu, H. Bayram (2018). Türk Sosyoloji Tarihi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Doğu Kitabevi. Krıppendorff, Klauss (1980). Content Analysis: An Introduction to is Methodology. Beverly Hills: Sage Publications. Patton, M. Quinn (2002). Qualitative Research & Evaluation Methods, California: Sage Publications. Sağır, Adem (2014). Uygulamalı Sosyolojik Çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi. Sağır, Adem (2017). Ölüm Sosyolojisi. Ankara: Phoenix Yayınevi. Stone, Philip J. ve Diğerleri (1966). The General Inquirer: A Computer Approach to Content Analysis. Massachusetts: M.I.T. Press. Topçu, Nurettin (2010). Sosyoloji. İstanbul: Dergah Yayınları. Waardenburg, Jacques (2004). “Din Bilimleri Tarihçesi” (çev: Ramazan Adıbelli). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (16), ss.281-295. Wach, Joachim (1990). Din Sosyolojisi, (çev: Ünver Günay). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları. Weber, Max (2011). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, (çev: Milay Köktürk). Ankara: BilgeSu Yayıncılık. Weber, Robert P. (1989). Basic Content Analysis. London : Sage Publications.