An Arab Dissident in Europe towards the End of the 19th Century: Najib Hindiya and the Khilafat Journal

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 38, 1 - 30, 31.01.2020

Emine Şahin

https://doi.org/10.21550/sosbilder.562368

Cited By: 1

Öz

Najib Hindiya was a Syrian Chaldean who lived in
Istanbul for many years, and began to work for al-Jawa’ib, a journal owned by
Arab scholar Ahmad Faris in the 1870s. During 1885-1887 he was the editor of
the journals al-Qahira and al-Qahira al-Hurra. Although he was an Ottoman
citizen who openly declared his loyalty to Sultan Abdulhamid in this period, he
later emerged as dissident intellectual in London in the 1890s. In 1899, when a
suitable opportunity arose, Hindiya, who maintained a close relationship with
Salim Faris and his circle of friends in London, began to publish the Khilafat
journal as an organ of the Turk-Arab Society of Patriotism (Türk ve Arap
Vatanperver Cemiyeti). This journal that was published twice a month was
printed both in Turkish and Arabic. Khilafat was monitored closely by the
Ottoman government, and the journal was banned from entering the country on the ruling that it was a corruptive publication. In
this study, both Najib Hindiya, one of the first names to emerge with his Arab
separatist discourse in Europe, and the Khilafat journal that is rarely
mentioned in the history of the Ottoman press are discussed in detail, and
based on this also explains the Arab separatist opposition that was formed in
London during the period of Abdulhamid II.

Anahtar Kelimeler

Najib Hindiya, Arabs, Abdulhamid II, Khilafat, Dissident

19. YÜZYIL SONLARINDA AVRUPA’DA BİR ARAP MUHALİF: NECİB HİNDİYE VE HİLAFET GAZETESİ

Öz

Suriyeli bir
Keldanî olan Necib Hindiye uzun yıllar İstanbul’da yaşamış ve 1870’lerde Arap
ilim adamı Ahmed Faris’in sahibi olduğu el-Cevâib gazetesinde çalışmıştır.
1885-1887 yıllarında ise Selim Faris’in Kahire’de çıkarmış olduğu el-Kahire ve
el-Kahire el-Hurre gazetelerinin editörlüğünü yapmıştır. Bu yıllarda Sultan
Abdülhamid’e karşı bağlılığını bildiren bir Osmanlı vatandaşı iken 1890’larda
Londra’da muhalif bir aydın olarak karşımıza çıkmaktadır. Londra’da Selim Faris
ve çevresine yakın duran Hindiye, 1899 yılında uygun bir zemin bulduğu anda,
Türk ve Arap Vatanperver Cemiyeti’nin bir organı olarak Hilafet gazetesini
çıkarmıştır. On beş̧ günde bir yayınlanan bu gazete Arapça ve Türkçe olarak
basılmıştır. Hilafet, Osmanlı hükümeti tarafından yakın takibe alınmış ve
zararlı bir neşriyat olduğuna hükmedilerek ülkeye girişi yasaklanmıştır. Bu
çalışmada Avrupa’da Arap ayrılıkçı söylemleriyle öne çıkan ilk isimlerden biri
olan Necib Hindiye ve onunla birlikte Osmanlı basın tarihinde az bilinen
Hilafet gazetesi ayrıntılı olarak ele alınmakta ve buradan hareketle II.
Abdülhamid döneminde Londra’da oluşan Arap ayrılıkçı muhalefet anlatılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Necib Hindiye, II. Abdülhamid, Araplar, Hilafet, Muhalif

Kaynakça

• Abduh, İbrahim (1944). Alamü’s-Sıhafeti’l-Arabiyye. Kahire: Matbaatü't-Tevekkül.
• Akünal, Dündar (1985). “Jön Türk Gazeteleri”. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C. 4, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 851-856.
• Buzpınar, Ş. Tufan (2010). “The Use of Constituonalism As a Means of Opposition to Abdulhamid II’s Rejime: Constitutionalism Among The Syrians”. Civil Academy: Journal of Social Scienses, C. 8, S. 1, s. 1-10.
• Civelek, Yakup (1997). Ahmed Faris eş-Şidyak: Edebi Şahsiyeti ve el-Cevâib Gazetesi. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Çetin, Atilla (1993). “Cevâib”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 7, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını, s. 435-436.
• _____ (1984). “el-Cevâib Gazetesi ve Yayını”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, C. 3, s. 475-484.
• _____ (1995). “Faris eş-Şidyak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 12, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını, s. 168-170.
• Dawn, Ernest C. (1993). “From Ottomanism to Arabism: The Origin of an Ideology”. The Modern Middle East: A Reader, Ed: Albert Hourani, Philip Khoury ve Mary C. Wilson. London: I.B. Tauris, s. 375-395.
• Deringil, Selim (2002). İktidarın Sembolleri ve İdeoloji, II. Abdülhamid Dönemi 1876-1909. Çev: Gül Çağalı Güven, İstanbul: Doğan Kitap.
• Farah, Caesar E. (2005). “The Young Turks and the Arab Press”. Frontiers of Ottoman Studies 1, Ed: Colin İmber ve Keiko Kiyotaki. London: İ.B. Turis, s. 217-240.
• Galanti, Avram (1341). Küçük Türk Tetebbuaları. İstanbul: Kâğıtçılık ve Matbaacılık Anonim Şirketi.
• Geyikdağı, V. Necla (2011). Foreign Investment in the Ottoman Empire: International Trade and Relations 1854-1914. London: I.B. Tauris Publishers.
• Hanioğlu, M. Şükrü (1985). Bir Siyasal Örgüt Olarak Osmanlı İttihad ve Terakki Cemiyeti ve Jön Türklük: (1889-1902). İstanbul: İletişim Yayınları.
• ________ (1985). “Jön Türk Basını”. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C. 3, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 844-856.
• ________ (1995). The Young Turks in Opposition. New York: Oxford University.
• ________ (1991). “The Young Turks and the Arabs Before the Revolution of 1908”. The Origins of Arab Nationalism. Ed: Rashid Halidi, Lisa Anderson, Muhammed Muslih ve Reva S. Simon. New York: Columbia University, s. 31-49.
• Kuran, Ahmet Bedevi (1945). İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler. İstanbul: Tan Matbaası.
• ______ (1959). Osmanlı İmparatorluğu’nda İnkılâp Hareketleri ve Millî Mücadele. İstanbul: Çeltüt Matbaası.
• Matvi, Muhammed el-Hadi (1989). Ahmed Faris Şidyak. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, C. I-II.
• Tarrazi, Filib di (1913). Tarihü’s-Sıhafeti’l-Arabiyye. Beyrut: Matbaatü'l-Edebiyye, C. I-IV.
• Tütengil, Cavit Orhan (2011). Yeni Osmanlılar’dan Bu Yana İngiltere’de Türk Gazeteciliği (1867-1967). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Yazıcı, Nesimi (2000). “İbret”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 21, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını s. 368-370.