RUH SAĞLIĞININ MEKÂNSAL YANSIMASI: BAKIRKÖY RUH VE SİNİR HASTALIKLARI HASTANESİ ÖRNEĞİ ÜZERİNE SOSYOLOJİK BİR İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 47, 755 - 773, 31.07.2024

Ali Eren Demir

https://doi.org/10.21550/sosbilder.1417522

Öz

Bu çalışma, ruh sağlığı mekânlarının toplumsal ve mekânsal boyutlarını Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi örneğinde ele almaktadır. Araştırmanın amacı, hastane mekânının sağlık personelinin deneyimleri ve perspektifleri aracılığıyla nasıl bir yaşam alanına dönüşmekte ve toplumsal bir anlam taşımakta olduğunu anlamaktır. Araştırma, fenomenoloji deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Örneklemin toplamda 10 kişiden oluştuğu belirtilmiştir: 5 hemşire, 1 tıbbi sekreter, 1 personel, 2 psikiyatrist ve 1 sosyal hizmet uzmanı. Örneklemin seçimi kartopu örnekleme yöntemiyle yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve bu form araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir. Görüşmelerin içeriği ve detayları MAXQDA 2018 yazılımı kullanılarak içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen temel sonuçlar arasında, ruh sağlığı mekânlarının karmaşık bir öykü yumağı olduğu, ruh sağlığıyla mekânların sürekli etkileşim hâlinde olduğu ve hastanelerde sosyolojik bir bakış açısının önemli olduğu vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

ruh sağlığı mekânları, toplumsal ve mekânsal anlam, Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, fenomenoloji, sağlık personeli deneyimleri

Etik Beyan

Makale araştırma ve yayın etiğine uygun olarak hazırlanmıştır. Bu çalışma için gerekli etik kurul izni, Munzur Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu Başkanlığının 31.12.2020 tarihinde gerçekleştirdiği 14 sayılı oturumda alınmıştır.

Spatial Reflection of Mental Health: A Sociological Study of Bakırköy Mental and Nervous Diseases Hospital

Öz

This study investigates the social and spatial dimensions of mental health spaces, specifically focusing on the Bakırköy Mental Health and Neurological Diseases Training and Research Hospital. The aim of the research is to comprehend how the hospital space is transformed into a living space and carry social significance through the experiences and perspectives of healthcare personnel. The research was conducted using a phenomenological design. The study sample comprised 10 participants, including nurses, medical secretary, staff member, psychiatrists and social worker. The sample was selected using purposive sampling. Data were collected using a semi-structured interview form developed by the researchers. The content and details of the interviews were analysed using MAXQDA software through content analysis. The study highlights that mental health spaces are complex and involve a range of stories. It also emphasizes the importance of a sociological perspective in hospitals, where mental health and spaces are in constant interaction.

Anahtar Kelimeler

mental health spaces, social and spatial meaning, Bakırköy Mental Health and Neurological Diseases Training and Research Hospital, phenomenology, experiences of health personnel

Kaynakça

• Agamben, G. (2001). Kutsal insan: Egemen iktidar ve çıplak hayat. (Çev: İ. Türkmen), Ayrıntı Yayınları.
• Ahmedani, B. K. (2011). Mental health stigma: Society, individuals, and the profession. Journal of Social Work values and Ethics, 8(2), 4-1-4-16.
• Alegría, M., Ne Moyer, A., Falgas, I., Wang, Y., Alvarez, K. (2018). Social determinants of mental health: Where we are and where we need to go. Current Psychiatry Reports, 20(11), 95.
• Allen, J., Balfour, R., Bell, R., Marmot, M. (2014). Social determinants of mental health. International Review of Psychiatry (Abingdon, England), 26(4), 392-407.
• Andrade (2017, Nisan 16). Cultural influences on mental health | The public health advocate. https://pha.berkeley.edu/2017/04/16/cultural-influences-on-mental-health/
• Aneshensel, C. S., Phelan, J. C., Bierman, A. (2013). The sociology of mental health: Surveying the field. C. S. Aneshensel, J. C. Phelan, A. Bierman (Ed.), Handbook of the Sociology of Mental Health içinde (1-19. ss.), Springer Netherlands.
• Artazcoz, L., Benach, J., Borrell, C., Cortès, I. (2004). Unemployment and mental health: Understanding the interactions among gender, family roles, and social class. American Journal of Public Health, 94(1), 82-88.
• Artvinli, F. (2013). Delilik, siyaset ve toplum: Toptaşı Bimarhanesi (1873-1927). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Artvinli, F., Erkoç, Ş., Kardeş, F. (2011). Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Sağlığı Hastanesi’nin kısa tarihi. Düşünen Adam, 25. Yıl Özel Sayı, 1-11.
• Aşkın, R. (2022). Culture and mental health: A Turkish perspective. The European Research Journal, 8(3), 404-410.
• Bachelard, G. (2020). Mekânın poetikası. (Çev: A. Tümertekin), İthaki Yayınları.
• Baum, A., Garofalo, J. P., Yali, A. M. (1999). Socioeconomic status and chronic stress. Does stress account for SES effects on health? Annals of the New York Academy of Sciences, (896), 131-144.
• Becker, H. S. (2013). Hariciler: Bir sapkınlık sosyolojisi çalışması. (Çev: B. Bakırlı), Heretik Yayıncılık.
• Berger, P. L. & Luckmann, T. (2018). Gerçekliğin sosyal inşası. (Çev: V. S. Öğütle), Atıf Yayınları.
• Bourdieu, P. & Wacquant, L. (2021). Düşünümsel sosyolojiye davet. (Çev: N. Öktem), İletişim Yayınları.
• Brown, T. N., Sellers, L., Brown, K. T., Jackson, J. S. (1999). Race, ethnicity, and culture in the sociology of mental health. C. S. Aneshensel, J. C. Phelan (Ed.), Handbook of the Sociology of Mental Health içinde (167-182. ss.), Springer US.
• Chronister, J., Chou, C.-C., Liao, H.-Y. (2013). The role of stigma coping and social support in mediating the effect of societal stigma on internalized stigma, mental health recovery and quality of life among people with serious mental illness. Journal of Community Psychology, 41(5), 582-600.
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev: S. B. Demir, M. Bütün), Siyasal Kitabevi.
• Darden, J. (1987). Socioeconomic status and racial residential segregation: Blacks and Hispanics in Chicago. International Journal of Comparative Sociology, 28.
• Fanon, F. (2021). Yeryüzünün lanetlileri. (Çev: Ş. Süer), İletişim Yayınları.
• Foucault, M. (2005). Özne ve iktidar. (Çev: I. Ergüden, O. Akınhay), Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2018). Kliniğin doğuşu. (Çev: Ş. Ünsaldı), Epos Yayınları.
• Foucault, M. (2020). Deliliğin tarihi. (Çev: M. A. Kılıçbay), İmge Kitabevi Yayınları.
• Goffman, E. (2015). Tımarhaneler. (Çev: E. Arıcan), Heretik Yayıncılık.
• Goffman, E. (2016). Günlük yaşamda benliğin sunumu. (Çev: B. Cezar), Metis Yayınları.
• Goffman, E. (2017). Kamusal alanda ilişkiler. (Çev: M. F. Karakaya), Heretik Yayıncılık.
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. Bağlam Yayıncılık.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi. (Çev: I. Ergüden), Sel Yayıncılık.
• Nora, P. (2006). Hafıza mekânları. (Çev: M. E. Özcan), Dost Kitabevi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Pilgrim, D. & Rogers, A. (2005). The troubled relationship between psychiatry and sociology. The International Journal of Social Psychiatry, 51(3), 228-241.
• Rogers. (2020). A sociology of mental health and illness. Open University Press.
• Schütz, A. (2018). Fenomenoloji ve toplumsal ilişkiler. (Çev: A. Akan, Ş. Kesikoğlu), Heretik Yayıncılık.
• Topal, B. N. (2020). Deliliğin idaresi: Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde etnometodolojik bir çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.