MODERNLEŞME SÜRECİNDE EVLİLİĞİN KUŞAKLARARASI DÖNÜŞÜMÜ: İZMİR ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Sayı: 41-42, 325 - 333, 26.11.2021

Elif Baş

Öz

Araştırmanın temel amacı, modernleşme sürecinde evliliğin kuşaklararasındaki dönüşümünü anlamaya çalışmaktır. İki farklı kuşaktaki katılımcıların aile ve evliliği nasıl anlamlandırdıkları, evlilik hakkındaki düşünceleri ve evliliğe ilişkin deneyimleri modernleşmenin bir göstergesi olan bireyselleşme yaklaşımının aile ve evliliğe dair görüşleri bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışmada Beck ve Beck-Gernsheim’ın, Bauman'ın, Simmel'in ve Giddens'ın ortaya koydukları modern dönemi kapsayan “bireyselleşme” yaklaşımına ilişkin düşünceleri, Van de Kaa’nın İkinci Demografik Geçiş Kuramı ile desteklenmiş ve araştırmanın kavramsal-kuramsal çerçevesi oluşturulmuştur. Nitel araştırma yöntemlerine başvurularak saha çalışması yapılmıştır. İzmir'de 1. kuşaktan 12'si kadın 12'si erkek olmak üzere 24; 2.kuşaktan ise 13'ü kadın 10'u erkek olmak üzere 23; toplamda ise 47 evli katılımcıyla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Çeşitli kategorilere ayrılan verilerin yorumlanmasında içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular neticesinde; 2. kuşak katılımcıların evliliğin kuruluş aşamasında ailelerden bağımsız, bireysel kararlar verebildikleri görülmüştür. Aşka ve sevgiye dayalı olarak evliliğe karar verilmesi bireyselleşme kuramının öne sürdükleriyle uyuşmaktadır. 2. kuşak katılımcılarda ilk evlenme yaşının yükselmesi, doğurganlık oranlarının düşmesi, doğumların ertelenmesinin görülmesi ikinci demografik geçiş kuramının nüfus dinamikleri üzerinde belirttiği dönüşümün yaşandığına dair işaretleri kapsamaktadır. Bireyselleşme eğiliminin aile ve evliliklerde ivme kazandığı; genel bağlamda ise geleneksel örüntülerin ve bireysel tercihlerin önem kazandığı ikili bir yapının mevcut olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aile, Evlilik, Kuşak, Bireyselleşme, Modernleşme

Intergenerational Transformation of Marriage Throughout the Modernization Process: The Case of İzmir

Öz

The main purpose of research is to try to understand the intergenerational transformation of marriage in the modernization process. How the participants of two different generations make sense of family and marriage, their thoughts about marriage and their experiences about marriage were evaluated in the context of the views of the individualization approach, which is an indicator of modernization, on family and marriage. In the study, the thoughts of Beck and Beck-Gernsheim, Bauman, Simmel and Giddens on the "individualization" approach, which covers the modern period, are presented by Van de Kaa. It was supported by the Second Demographic Transition Theory and the conceptual- theoretical framework of the research was created. A field study was conducted using qualitative research methods. 24 from the first generation,12 women and 12 men, in İzmir; 23 from the second generation,13 women and 10 men; total, in- depth interviews were conducted with 47 married participants. Content analysis technique was used to interpret data divided into various categories. As a result, second generation participants were able to make individual decisions independently of their families during the establishment phase of marriage. The increase in the age at first marriage, decrease in fertility rates, delay of births in second generation participants include signs that the Second Demographic Transition theory has experienced transformation on population dynamics. Individuation tendency gains momentum in families and marriages; it has been concluded that there is a dual structure in which traditional patterns and individual preferences gain importance.

Anahtar Kelimeler

Family, Marriage, Generation, Individualization, Modernization

Kaynakça

• Aytaç, A. M. (2015). Ailenin Serencamı. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Bauman, Z. (2012). Akışkan Aşk (Çev. Işık Ergüden). İstanbul: Versus Kitap.
• Beck, U. & Beck-Gernsheım, E. (2012). Aşkın Normal Kaosu (Çev. Nafer Ermiş). Ankara: İmge Kitabevi.
• Duben, A. (2012). Kent, Aile, Tarih (Çev: Leyla Şimşek). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Giddens, A. (2014). Modernite Ve Bireysel Kimlik (Çev. Ümit Tatlıcan). İstanbul: Say Yayınları.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, Aile Ve İnsan Gelişimi, Kültürel Psikoloji. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Lesthaeghe, R. (1983). A Century Of Demographic And Cultural Change İn Western Europe: An Exploration Of Underlying Dimensions, Population And Development Review, 9, 411–435.
• Lesthaeghe, R. & Meekers, D. (1986). Value Changes And The Dimensions Of Familism İn The European Community, European Journal Of Population, 2, 225–268.
• Luhmann, N. (1995). Aşk Ve Evlilik: Çoğalmanın Düşünyapısı (Çev. Ayşe Kıran). Cogito, 217-224.
• Newman, D. M. (2013). Sosyoloji (Çev. Ali Arslan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Neuman, W. L. (2016). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel Ve Nicel Yaklaşımlar 1-2 (Çev. Sedef Özge). Ankara: Yayınodası Yayıncılık.
• Simmel, G. (2015). Bireysellik Ve Kültür (Çev. Tuncay Birkan). İstanbul: Metis Yayınları.
• Teddlie, C. & Yu, F. (2007). Mixed Methods Sampling: A Typology With Examples, Journal Of Mixed Methods Research, 1(1), 77-100.
• Van De Kaa, D. J. (1987). Europe’s Second Demographictransition, Population Bulletin, 42(1), 2-57.Aytaç, A. M. (2015). Ailenin Serencamı. Ankara: Dipnot Yayınları.