KAMU BANKALARINA İLİŞKİN PERFORMANSLARIN ENTROPİ TABANLI WSA VE ARAS YÖNTEMLERİ İLE İNCELENMESİNE YÖNELİK BİR UYGULAMA

Yıl 2022, Sayı: 90, 105 - 122, 28.03.2022

Emre Ekin

Öz

Bankacılık sisteminin sağlam olmasında sistem içerisinde yer alan bankaların finansal performanslarının iyi olması önem arz etmektedir. Bankaların yaşayacağı sıkıntılar ekonomiyi olumsuz yönde etkileyecek ve zincirleme bir negatif etki yaratacaktır. Bu durum, bankaların performanslarının yükseltilmesi gerektiğini ve bunun için gerekli önlemlerin alınmasını işaret etmektedir. Sonuç olarak, ekonominin gelişimi ve istikrarlı oluşunda önemli rolü olan bankaların performans analizinin yapılması gerekmektedir. Yapılan uygulamada, Türkiye’deki 3 kamu bankasının performansının 8 adet kriter altında Entropi, WSA ve ARAS yöntemleri ile incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla literatürde en fazla kullanılan kriterler ele alınmıştır. Uygulamada Entropi ve WSA ile ARAS yöntemlerine ilişkin çözümler Excel’de yapılmıştır. Çalışmada, 2018-2020 yılları arasındaki veriler kullanılmıştır. Uygulama neticesinde kriterler Entropi yöntemiyle ağırlıklandırılıp bankaların performanslarına göre ortaya çıkan sıralamalar hem WSA hem de ARAS yöntemlerine göre ayrı ayrı karşılaştırmalı şekilde yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çok kriterli karar verme, Banka performansı, Entropi, WSA, ARAS.

Kaynakça

• Akbulut, O. (2019). Critic ve edas yöntemleri ile iş bankası'nın 2009-2018 yıllları arasındaki performanslarının analizi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 249-263.
• Akbulut, O. (2020). Gri entropi temelli psi ve aras çkkv yöntemleriyle türk mevduat bankalarının performans analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 171-187.
• Akçakanat, Ö. E. (2017). Bankacılık sektöründe entropi ve waspas yöntemleri ile performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 285-300.
• Altan, M., & Candoğan, M. (2014).Bankaların finansal performanslarının değerlemesinde geleneksel ve gri ilişki analizi: katılım bankalarında karşılaştırmalı bir uygulama. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 374-396.
• Bakır, M., & Atalık, Ö. (2018). Entropi ve aras yöntemleriyle havayolu işletmelerinde hizmet kalitesinin değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 623- 624.
• Bozdoğan, T., Ersoy, B., & Kaygusuz, M. (2018). Camels değerlendirme sistemiyle katılım bankalarının finansal performanslarının topsis yöntemiyle analizi. Journal df Social ünd Humanities Sciences Research (Jshsr), 9(1), 4309-4323.
• Çakır, S., & Perçin, S. (2013). AB ülkeleri’nde bütünleşik entropi ağırlık-topsis yöntemiyle ar-ge performansının ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 77-95.
• Çalışkan, E., & Eren, T. (2016). Bankaların performanslarının çok kriterli karar verme yöntemiyle değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Bilgi Teknolojileri Dergisi, 6(2), 85-107.
• Demireli, E. (2010). Topsıs çok kriterli karar verme sistemi: türkiye’deki kamu bankaları üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112.
• Dinçer, E.(2011). Multi-Criteria analysis of economic activity for european union member statesand candidate countries: topsis and wsa applications. European Journal of Social Sciences, 21(4), 563-572.
• Dinçer, S. (2019). Çok kriterli karar alma. Ankara: Gece Akademi Yayıncılık.
• Doğan, M. (2013). Measuring bank performance with gray relational analysis: the case of turkey. Ege Akademik Bakis, 13(2), 215-225.
• Ecer, F. (2019). Özel sermayeli bankaların kurumsal sürdürülebilirlik performanslarının değerlendirilmesine yönelik çok kriterli bir yaklaşım:Entropi-Aras bütünleşik modeli. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 365-390.
• Ersöz, F., & Kabak, M. (2010). Savunma sanayi uygulamalarında çok kriterli karar verme yöntemlerinin literatür araştırması. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 99.
• Eş, A., & Kamacı, T. B. (2020). Bankaların sürdürülebilirlik performanslarının edas ve aras yöntemleriyle değerlendirilmesi. BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 807-831.
• Eş, A., & Kök, E. (2020). Banka performanslarının entropi tabanlı waspas yöntemiyle analizi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 235-236.
• Gezen, A. (2019). Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankalarının entropi ve waspas yöntemleri ile performans analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (84), 213- 232.
• Ilgaz, B., Uysal, F., & Ilgaz, A. (2019). Havayolu işletmelerinde personel seçimi: aras yöntemi ile bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(33), 219-231.
• Işık, Ö. (2019). Türk mevduat bankacılığı sektörünün finansal performanslarının entropi tabanlı aras yöntemi kullanılarak değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(4), 806-819.
• Kandemir, T., & Karataş, H. (2016). Ticari bankaların finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile incelenmesi: borsa istanbul’da işlem gören banka- lar üzerine bir uygulama (2004-2014). İnsan ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(7), 1766-1776.
• Kenger, M. (2017). Banka personel seçiminin çok kriterli karar verme yöntemlerinden entropi temelli maut, aras ve gri ilişkisel analiz yöntemleri ile değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi), Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılıç, S. (2006). Türk bankacılık sistemi için çok kriterli karar alma analizine dayalı bir erken uyarı modelinin tahmini. ODTÜ Gelişme Dergisi, 33(1), 127.
• Lemonakis, C. S. (2012). Measurement of commercial banks performance in eu countries. A Multi- Criteria Approach, 560(5), 93-138.
• Mıhçı, O. (2014). Küresel finansal kriz öncesi ve sonrası türk imalat sanayinin temel göstergelerinin yapısal analizi ve çok kriterli karar verme yöntemleri ile incelen- mesi. (Doktora tezi), İstanbul: Marmara Üniversitesi S.B.E.
• Odabaş,A., & Bozdoğan, T. (2020). Katılım bankalarının finansal performanslarının electre yöntemiyle analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 1(88), 199-224.
• Özbek, A., & Engür, M. (2017). Lojistik firma web sitelerinin aras yöntemi ile değerlendirilmesi. The International New Issues In Social Sciences, 5(5), 105-118.
• Özbek, A., & Engür, M. (2019). Çok kriterli karar verme yöntemleriyle öğrenci işleri otomasyon seçimi. Kocatepe İibf Dergisi, 21(1), 1-18.
• Radulescu, M. F. (2017). Ranking of eu national banking systems using multi-criteria analysis in the light of brexit. Acta Oeconomica, 67(4), 473-509.
• Rençber, Ö., & Avcı, T. (2018). Bist'te işlem gören bankaların sermaye yeterliliklerine göre karşılaştırılması: waspas yöntemi ile uygulama. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (18), 169-175.
• Sakarya, Ş.,&Aytekin, S.(2013).İmkb’de işlem gören mevduat bankalarının performansları ile hisse senedi getirileri arasındaki ilişkinin ölçülmesi: promethee çok kriterli karar verme yöntemiyle bir uygulama. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(2), 99-109.
• Sarı, T. (2020). Banka performans ölçümünde topsis ve promethee yöntemlerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 103-122.
• Smıth, J. (2000). Doğru karar verme. İstanbul: Damla Yayınevi.
• Şahin, H. (2002). İktisada giriş. (6.Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Timor, M. (2010). Yöneylem araştırması. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Ünal, S., & Yüksel, R. (2017). Finansal performans ve hisse senedi getirisi ilişkisi: bist sürdürülebilirlik endeksindeki bankalar üzerine bir inceleme. Uluslararası Yönetim, İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB17 Özel Sayısı, 264-270.
• Yıldırım, B. (2015). Çok ölçütlü karar verme problemlerinde aras yöntemi. KAÜ İİBF Dergisi, 6(9), 290.
• Zavadskas, E. K. (2010). A new additive ratio assessment (aras) method in multicriteria decision-making. Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159-172.