SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIK BİLİŞ DÜZEYLERİNİN SOSYAL MESAFE İLE İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Sayı: 88, 541 - 588, 26.12.2021

Şerife Güzel , Nidanur Demirhan

Öz

Bireyler kendi sağlıkları hakkında bilişsel farkındalık oluşturarak bir takım davranışlar sergileyebilmektedirler.
Özellikle salgın dönemlerinde olası bir hastalık durumuna karşı sağlıklarını korumak adına daha dikkatli olmaktadırlar.
İçinde bulunduğumuz Covid 19 salgını döneminde bütün ülkelerde pek çok önlemler alınmıştır. Bunlardan ilk
sosyal mesafe önlemi olarak görülmektedir. Araştırmada Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin
sağlık biliş düzeyleri ile sosyal mesafe ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Selçuk Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi bünyesinde bulunan bölümlerde eğitim gören lisans öğrencileri dâhil edilmiştir.
Veriler Hadjistavropoulos ve diğerleri (2012) tarafından geliştirilen Sağlık Bilişleri ölçeği ve Oral ve Günlü (2021)
tarafından geliştirilen Sosyal Mesafe ölçeği kullanılarak elektronik ortamda toplanmıştır.
Bu kapsamda 554 öğrenciye ulaşılmıştır. Elde edilen veriler SPSS aracılığı ile analiz edilerek yorumlanmıştır.
Araştırmada öncelikle verilerin normal dağılıma uygunluğu analiz
edilerek t testi ve tek yönlü varyans analizinden yararlanılmıştır. Sağlık biliş düzeyinin
sosyal mesafe ile ilişkini incelemek amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre,
sağlık bilişleri ile sosyal mesafe arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki
elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid 19, Sağlık, Sağlık Bilişi, Salgın, Sosyal Mesafe.

Kaynakça

• Abraham, C., & Sheeran, P. (2005). The health belief model. M. Conner & P. Normal (Eds.), Predicting health behavior (2nd edn., pp. 28–80). Philadelphia, PA: Open University Press
• Akbaş, G., Erçetin, A. ve Tosun, V. (2019). Biliş ve kültür kavramının mimari tasarım üzerindeki etkileri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 615-627.
• Akpunar, B. (2011). Biliş ve üst biliş (meta biliş) kavramlarının zihin felsefesi açısından analizi. Electronic Turkish Studies, 6(4), 353-365.
• Altay, D. ve Yüksel, M. (Haziran, 2019). Sağlık bilişleri ölçeğinin geçerlilik güvenilirlik çalışması. V. Uluslararası Turkcess Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitapçığı, İstanbul.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayrakytaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aslan, E. ve Türkili, S. (2021). İzolasyon ve karantinanın ruh sağlığı üzerine etkileri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 133-145.
• Bacanlı, H. (2003). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bogardus, E. S. (1925). Measuring social distances. Journal of Applied Sociology, (9), 299-308.
• Bogardus, E.S. (1959). Social distance. Yellow Springs, OH: Antioch
• Bozoğlan, M. (2019). Sosyal mesafenin önyargı ve ayrımcılık üzerine etkisi: Türkiye'deki Türk, Kürt ve Arap etnik grupları üzerine bir çalışma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelik, H. (2020). Öğretmenlerde örgütsel sinizmin demografik değişkenler, kişisel değerler, sosyal mesafe ve yaşam doyumuna göre yordanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Değirmenci, İ. L. (2005). Bilişsel ve üst-biliş stratejilerinin kullanımı ile yabancı dil test- lerindeki performans arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dikmen, M. (2021). COVID-19 pandemisinde üniversite öğrencilerinin depresyon düzeyleri ile sosyal medya bağımlılıkları arasındaki ilişki: Bir yapısal eşitlik modeli. Bağımlılık Dergisi, 22(1), 20-30.
• Dunn, M. R., DeJonckheere, M., Schuiteman, S., Strome,A., Herbert, K., Waselewski, M., ve Chang, T. (2021). “Stay home so this can be over:” A national study of youth perspectives on social distancing during the COVID-19 pandemic. Preventive Medicine Reports, (22), 101355.
• Erdoğan, M. G., ve Yavuz, V. (2020). Markalarda koronavirüs etkisi: Sosyal mesafe logoları. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2501-2514.
• Gochman, D. S. (1992). Health cognitions in families. In Family health psychology (pp. 23-44). Taylor & Francis.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hadjistavropoulos, H. D., Janzen, J. A., Kehler, M. D., Leclerc, J.A., Sharpe, D. ve Bourgault-Fagnou, M. D. (2012). Core cognitions related to health anxiety in self- reported medical and non-medical samples. Journal of Behavioral Medicine, 35(2), 167-178.
• Hailu, W., Derseh, L., Hunegnaw, M. T., Tesfaye, T. ve Abebaw, D. (2021). Compliance, barriers, and facilitators to social distancing measures for prevention of covid-19 in northwest ethiopia. Current Therapeutic Research, (94), 100632.
• Huang, H., Chen, Y. ve Yan, Z. (2021). Impacts of social distancing on the spread of infectious diseases with asymptomatic infection:Amathematical model. Applied Mathematics and Computation, (398), 125983.
• Kara, E. (2021). Markaların Covid 19 salgını sürecinde iletişim faaliyetleri ve sosyal mesafe logoları üzerine bir çalışma. In International Symposium on Business, Economics and Education. Ankara.
• Kıyıcı, H. (2019). Sağlığın korunması ve geliştirilmesinde bireylerin sağlık hizmetlerine yönelik algılarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisi: Isparta ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Isparta: Isparta Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Oban, G. ve Küçük, L.(2012). Lise öğrencilerinde şizofreniye yönelik bilgilendirme eğitiminin sosyal mesafe ve tutuma etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(2), 35-41.
• Oral, T. ve Günlü, A. (2021). Adaptation of the social distancing scale in the covid- 19 era: Its association with depression, anxiety, stress and resilience in Turkey. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-18.
• Orhaner, E. (2014). Türkiye'de sağlık sigortası. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Pan-Canadian Public Health Network (2016).Canadian pandemic influenza preparedness: Planning Guidance for the Health Sector. Ottawa.
• Patel, A., Sharma, P. S. V. N., Kumar, P., ve Binu, V. S. (2018). Illness cognitions, anxiety, and depression in men and women undergoing fertility treatments: A dyadic approach. Journal of Human Reproductive Sciences, 11(2), 180.
• Scheffe, H. (1959). The analysis of variance. New York: John Wiley press.
• Sun, C., ve Zhai, Z. (2020). The efficacy of social distance and ventilation effectiveness in preventing COVID-19 transmission. Sustainable Cities and Society, 62, 102- 390.
• Williams, B. (2018). The role of health-related cognitions in help-seeking for depression. United Kingdom: University of Exeter.
• World Health Organization. (2014). Constitution of the World Health Organization. Italy: World Health Organization Press.
• Yazıcıoğlu,Y., ve Erdoğan, S.(2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık
• Yetkin, Y. ve Yetkin, A. (2007, Kasım). Bilgi, bilim, biliş, bilişim ve beyin (5B): Aralarındaki kavramsal ve işlevsel ilişkiler. Tıp Bilişimi Kongresi, Ankara.
• Yılmaz, Ö., ve Dirik, G. (2018). Sağlık Bilişleri Anketi (SBA)’nin Türkçe versiyonunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Nesne Psikoloji Dergisi, 6(13), 337- 366.
• Yurtkulu, F. ve Akçay, M. (2021). Hayatta kalmanın yeni adı: Sosyal mesafe. Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını, (1), 6-32.