EVLİ ÇİFTLERİN SPİRİTÜEL İYİ OLUŞLARI İLE EVLİLİK DOYUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2019, Sayı: 77, 389 - 410, 28.02.2019

Turgay Şirin

Öz

Bu araştırmanın amacı, evli çiftlerin spiritüel iyi oluşları ve evlilik doyumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın desenini nitel ve nicel araştırma yönteminin
birlikte kullanıldığı karma desen modellerinden açıklayıcı desen oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu 86 evli çiftten oluşan toplamda 172 katılımcı oluşturmaktadır.
Nicel veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Spiritüel İyi Oluş Ölçeği ve EvliliknDoyumu Ölçeği kullanılmıştır. Nitel araştırma için yarı yapılandırılmış görüşme tekniği
kullanılmış ve veriler, çalışma grubu içinden nitel görüşme için gönüllü olan 7 kişiden elde edilmiştir. Nicel verilerin analizinde SPSS-25 programı kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma neticesinde elde edilen nicel bulgulara göre araştırmaya katılan evli kişilerin Spiritüel İyi Oluşları ve Evlilik
Doyumları arasında genel anlamda korelasyonel olarak anlamlı bir ilişki bulunmazken; spiritüel iyi oluşla evlilik doyumu ölçeğinin alt boyutu olan eşin ailesiyle iletişim ve ebeveynlik alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı korelasyon bulunmuştur. Bununla birlikte evlilik doyumu alt ölçeklerinden öfke, eşin ailesiyle iletişimi, ekonomik anlayış,
ebeveynlik anlayışı ve evlilik doyumu toplam ölçek ortalamalarının cinsiyete göre anlamlı şekilde farklılaştığı gözlenmiştir. Bununla birlikte eşin ailesiyle iletişim alt faktörü
ölçek prtalamaları evlilik yılına göre ve ebeveynlik anlayışı faktörü çocuğa bakan olup olmamasına göre anlamlı derecede farklılaşmıştır. Spiritüel iyi oluş ölçeğinin alt faktörü
olan anomi alt faktörü ortalamalarının ise çocuk sayısına göre ve eğitim durumuna göre anlamlı derecede farklılaşmakta olduğu görülmüştür. Nitel bulgularda da nicel verileri
destekleyen ve açıklayan bulgulara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Spitiritüel İyi Oluş, Evlilik Doyumu, Maneviyat, Din Psikolojisi, Karma Araştırma.

Kaynakça

• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K, Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bi- limsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Canel, A.N., (2007). Ailede problem çözme, evlilik doyumu ve örnek bir grup çalışma- sının sınanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çağ, P. ve Yıldırım, İ. (2013). Evlilik doyumunu yordayan ilişkisel ve kişisel değişkenler. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (39), 13-23.
• Çetinkaya, B., Altundağ, S. ve Azak A.(2007). Spiritüel bakım ve hemşirelik. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 8 (1),47-50.
• Dedeli, Ö. ve Karadeniz, G.(2009). Kanser ağrısının kontrolü ile psikososyal-spiritüel modelin birleştirilmesi. Ağrı, 21(2),45-53.
• Doğan, Türkan (2006). Üniversite öğrencilerinin iyilik halinin incelenmesi. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education). 30, 20-129.
• Doğan, Türkan (2008) Psikolojik belirtilerin yordayıcısı olarak sosyal destek ve iyilik hali. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (30), 30-44
• Ekşi, H. ve Kardaş, S.(2017). Spiritual well-being: scale development and validation. Journal of Spiritual psychology and Counseling, 2 (1),73-88.
• Ferguson, V.(2006). Relationships of age and gender to hope and spiritual well-being among adolescents with cancer. Journal of Pediatric Oncology Nursing, 23 (4), 189-199.
• Gomez, R. ve Fisher, J.W.(2005). The spiritual well-being questionnaire: Testing for model applicability, measurement and structural equivalencies, and latent mean differences across gender. Personality and Individual Differences, 39 (8),1383- 1393.
• Goodman, C. (1999). Intimacy and autonomy in longterm marriage. Journal Of Gerontological Social Work, 32 (1), 83–97.
• Grandon, J. R., Myers, J. E. & Hattie, J. A. (2004). The relationship between marital characteristics, marital ınteraction processes and marital satisfaction. Journal of Counseling and Development, 82 (1), 58–68.
• Greeff, A.P. ve Malherbe, H.L.(2001). Intimacy and marital satisfaction in spouses. Journal of Sex & Marital Therapy, 27, 247-257.
• Gürsu, O. (2012). Ergenlerde psikolojik sağlığın demografik değişkenler açısından ince- lenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 110-130.
• Gürsu, O., ve Ay, Y. (2018). Din, manevi iyi oluş ve yaşlılık. Journal of International Social Research, 11(61), 1176-1190
• Hill P. Ve Pargament Kenneth I. (2015). Din ve maneviyatın kavramsallaştırılması ve
• ölçülmesindeki gelişmeler. Beden ve ruh sağlığı araştırmaları için olası bulgu- lar. (Çev. M. Ulu). Bilimname XXVIII (1), 343-368. (Orijinal Makalenin Yayın Tarihi, 2003)
• Hill Peter C., Pargament Kenneth I., Hood Ralph W., McCullough Michael E., Swyers James P., Larson David Bç ve Zinnbauer Brian J. (2013). Din ve maneviyatı kavramlaştırma: birleşme ve ayrılma noktaları. (Çev. N. Kımter). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3, 85-118. (Orijinal Makalenin Yayın Tarihi, 2000)
• Hoeman, S.P. (2002) Rehabilitatation nursing: Process, application & outcomes. St Louis: Mosby Corporation.
• Hünler, O. ve Gençöz, T. (2003). Boyun eğici davranışlar ve evlilik doyumu ilişkisi: Algılanan evlilik problemleri çözümünün rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 18(51), 99-108.
• Kasapoğlu, Figen (2017). Psikolojik danışma süreci ve maneviyat: bir bütünleştirme ara- yışı. Hikmet Yurdu Düşünce Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 10(19), 141 – 157 DOI NUMBER: 10.17540/hikmet.2017.55
• Koçak, R. (2008).Okul yöneticilerinin evlilik doyum düzeylerinin çeşitli değişkenler açı- sından incelenmesi, SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi,1, 127-139.
• Kopper, B. A., & Epperson, D. L. (1996). The experience and expression of anger: Relationships with gender, gender role socialization, depression, and mental health functioning. Journal of Counseling Psychology, 43(2), 158-165.
• Moberg, D. O., & Brusek, P. M. (1978). Spiritual well-being: A neglected subject in quality of life research. Social Indicators Research, 5, 303–323.
• Orbuch, T., House, J., Mero, R. & Webster, P. (1996). Marital quality over the life course. Social Psychology Quarterly, 59 (2), 162–171.
• Özçetin, Y.S. ve Hiçdurmaz, D.(2017). Kanser deneyiminde travma sonrası büyüme ve psikolojik sağlamlık posttraumatic growth and resilience in cancer experience. Journal of Current Approaches in Psychiatry, 9(4), 388-397.
• Özen, S.R.(2016). Evli bireylerin bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin psikolojik iyi oluşları ve evlilik doyumları ile ilişkisinin incelenmesi, Yayınlanmış Yük- sek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Özgüven, İ. E. (2000). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: PDREM Yayınları.
• Ramfelt E., Severinsson E.,& Lützén K. (2002). Attempting to find meaning in illness to achieve emotional coherence: the experiences of patients with colorectal can- cer. Journal of Cancer Nurse, 25,141-149.
• Rio, Carlos Del M. Ve White Lyle J. (2016). Maneviyatı dindarlıktan ayırmak: Hilomor- fik bir bakış açısı. (Çev. S. Baş). Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırmalar Dergi- si, 37 (1), 73-113. (Orijinal Makalenin Yayın Tarihi, 2012)
• Sharma R.K., Astrow A.B., Texeira K., &Sulmasy D.P.(2012).The spiritual needs assessment for patients(SNAP): development and validation of a comprehensive instrument to assess unmet spiritual needs. Journal of Pain Symptom Manage 44-51.
• Sığırcı, A. (2010) Evli bireylerde bağlanma biçimleri ve evliliğe dair inançların evlilik doyumu ile ilişkisinin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Soylu, Y. ve Kabasakal, Z. (2016) Evli bireylerin evlilik doyumunun cinsiyet ve eş deste- ğine göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 208-214.
• Taylor, E. J. (2003). Spiritual needs of patients with cancer and family caregivers. Cancer Nurse, 26, 260-266.
• Tezer, E. (1994). Evlilik ve İş Doyumu İlişkisi: İkili Çatışmalar ve Bazı Demografik Değişkenlerin Rolü. Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(1), 1-12.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Yıldırım, N., Kaçmaz, N. ve Özkan, M. (2014). İleri Evre Kanser Hastalarının Karşılan- mamış Bakım Gereksinimleri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi,4(3), 153-158.
• Yıldız, M.A. ve Baytemir, K. (2016). A mediation role of self-esteem in the relationship between marital satisfaction and life satisfaction in married İndividuals. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 67-80.