YETİŞKİNLERDE PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK VE YAŞAM DOYUMUNUN MUTLULUĞU YORDAMASININ İNCELENMESİ

Yıl 2023, Sayı: 95, 41 - 54, 15.09.2023

Buse Özde Eser , Ece Emre Muezzin , Meryem Karaaziz

https://doi.org/10.17753/sosekev.1250211

Öz

Bu çalışmada yetişkin bireylerde psikolojik sağlamlık ve yaşam doyumunun mutluluğu yordamasının incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini Türkiye ve KKTC’de yaşayan 18 yaş ve üstü yetişkin bireyler ile oluşturulmuştur. Araştırmada örneklemi uygun örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 235 kadın ve 204 erkek olmak üzere toplum 439 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada katılımcıların kişisel bilgilerini öğrenmek amacıyla Sosyo-Demografik Bilgi Formu, Kısa Psikolojik Sağlamlık, Kısa Oxford Mutluluk ve Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin sonuçlar incelendiğinde psikolojik sağlamlık ve yaşam doyumunun mutluluk düzeyi üzerinde anlamlı yordayıcılar olduğu saptanmıştır. Psikolojik sağlamlık düzeyi ile mutluluk düzeyi arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur. Psikolojik sağlamlık düzeyi ve yaşam doyumu düzeyi arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur. Araştırmada yaşam doyumu ile mutluluk düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Araştırma bulguları ilgili literatüre dayalı olarak tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sağlamlık, Mutluluk, Yaşam Doyumu

Destekleyen Kurum

Yoktur.

Proje Numarası

YDÜ/SB/2022/1196

Investigation of Psychological Resilience and Life Satisfaction Predicting Happiness in Adults

Öz

In this study, it is aimed to investigation of psychological resilience and life satisfaction predicting happiness in adults. The universe of the research was formed with adult individuals aged 18 and over living in Turkey and the TRNC. The sample of the study was determined by convenient sampling method and consisted of 439 people, 235 women and 204 men. Socio-Demographic Information Form, Short Psychological Resilience, Short Oxford Happiness and Life Satisfaction Scale were used in the study. When the results regarding the significance of the regression coefficients were examined, it was determined that psychological resilience and life satisfaction were significant predictors of happiness level. A moderately significant positive correlation was found between the level of psychological resilience and the level of happiness. A moderately significant positive correlation was found between the level of psychological resilience and the level of life satisfaction. Positive significant relationships were found between life satisfaction and happiness levels. The research findings were discussed based on the relevant literature and recommendations were made.

Anahtar Kelimeler

Resilience, Happiness, Life satisfaction

Proje Numarası

YDÜ/SB/2022/1196

Kaynakça

• Abolghasemi, A., & Varaniyab, S.T. (2010). Resilience and perceived stress: Predictors of life satisfaction in the students of success and failure. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 5, 748-752. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.178
• Acar, M. (2009). Zihinsel ve fiziksel özürlü çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi (Tez No. 247227) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ak, Ç. (2016). Ortaokul öğrencilerinin duygusal zekaları ile psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 447654) [Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Allimant, A., & Ostapiej-Piatkowski, B. (2011). Supporting women from CALD backgrounds who are victims/survivors of sexual violence. Australian Centre for the Study of Sexual Assault (ACSSA) Wrap, 9(1), 1-16.
• Altundağ, Y. (2013). Anne babası boşanmış ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinde yordayıcı değişkenler olarak yaşam doyumu ve yalnızlık (Tez No. 357721) [Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aydın, M., & Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
• Aydıner, B. B. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçlarının alt boyutlarının genel öz-yeterlik, yaşam doyumu ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Tez No. 328014) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bahadır, E. (2009). Sağlıkla ilgili fakültelerde eğitime başlayan öğrencilerin psikolojik sağlamlık düzeyleri (Tez No. 236965) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Batan, S., N., & Ayten, A. (2015). Dinî başa çıkma, psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu ilişkisi üzerine bir araştırma. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 15(3), 67-92.
• Baynal, F. (2020). Mutluluk Kavramının Felsefi, Psikolojik ve Dini Açıdan İncelenmesi. Darülfunun İlahiyat, 31(2), 247-274. https://doi.org/10.26650/di.2020.31.2.0012
• Beutel, M. E., Glaesmer, H., Decker, O., Fischbeck, S., & Brahler, E. (2009). Life satisfaction, distress, and resiliency across the life span of women. Menopause, 16(6), 1132-1138. https://doi.org/10.1097/gme.0b013e3181a857f8
• Bonanno, G. A., Galea, S., Bucciarelli, A., & Vlahov, D. (2006). Psychological resilience after disaster: New York City in the aftermath of the september 11th terrorist attack. Psychological Science, 17(3), 181-186. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2006.01682.x
• Bonanno, G. A., Galea, S., Bucciarelli, A., & Vlahov, D. (2007). What predicts psychological resilience after disaster? The role of demographics, resources, and life stress. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 75(5), 671- 682. https://doi.org/10.1037/0022-006X.75.5.671
• Budak S. (2000). Psikoloji sözlüğü. Bilim ve Sanat.
• Cassidy, J., & Shaver, P. R. (Eds.). (2008). Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications (2nd ed.). The Guilford. https://books.google.com.cy
• Collins, N. L., & Feeney, B. C. (2004). Working models of attachment shape perceptions of social support: Evidence from experimental and observational studies. Journal of Personality & Social Psychology, 87(3), 363–383. https://doi.org/10.1037/0022-3514.87.3.363
• Çağlayan Mülazım, Ö. & Eldeleklioğlu, J. (2016). What is the role of self-compassion on subjective happiness and life satisfaction? Journal of Human Sciences, 13(3), 3895. http://dx.doi.org/10.14687/jhs.v13i3.4001
• Çelik, M., Sanberk, İ., & Deveci, F. (2017). Öğretmen adaylarının yaşam doyumlarının yordayıcısı olarak psikolojik dayanıklılık ve umutsuzluk. İlköğretim Online, 16(2), 654-662. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.304725
• Dawson, B., & Trapp, R.G. (2001). Basic & clinical biostatistics. Lange Medical Books/ McGraw-Hill. Diener, E., Larsen, R. J., Levine, S., & Emmons, R. A. (1985). Intensity and frequency: dimensions underlying positive and negative affect. Journal of Personality and Social Psychology, 48(5), 1253-1265. https://doi.org/10.1037/0022-3514.48.5.1253
• Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
• Doğan, T., & Akıncı-Çötok, N. (2011). Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165-172.
• Eldeleklioğlu, J. (2015). Predictive effects of subjective happiness, forgiveness, and rumination on life satisfaction. Social Behavior and Personality: An International Journal, 43(9), 1563–1574. https://doi.org/10.2224/sbp.2015.43.9.1563
• Eraslan-Çapan, B., & Arıcıoğlu, A. (2014). Psikolojik sağlamlığın yordayıcısı olarak affedicilik. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 70-82.
• Eryılmaz, S. (2012). Üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlığı yordamada yaşam doyumu, benlik saygısı, iyimserlik ve kontrol odağının incelenmesi (Tez No. 326020) [Yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.). Pearson.
• Geyik Koç, G. (2020). Bilişsel esneklik ve psikolojik dayanıklılık ile stresle başa çıkma arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 631281) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Hills, P., & Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33(7), 1073-1082. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(01)00213-6
• Hoşoğlu, R., Kodaz, A. F., Bingöl, T. Y., & Batık, M. V. (2018). Öğretmen adaylarında psikolojik sağlamlık. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 217-239. https://doi.org/10.26466/opus.405751
• Karakış, S. (2019) Kamu hastanelerinde çalışan hemşirelerin afetlere hazır oluşluk durumları ve psikolojik sağlamlıkları (Tez No. 576556) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karasar, N. (2011). Araştırmalarda rapor hazırlama. Nobel.
• Kermen, U., İlçin-Tosun, N., & Doğan, U. (2016). Yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluşun yordayıcısı olarak sosyal kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(2), 20-29.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması (Tez No. 16802) [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Luthar, S. S. (2005). Resilience at an early age and its impact in child psychosocial development. Encyclopedia On Early Childhood Development, 15(3), 773-810.
• Lyubomirsky, S., King, L., & Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 131(6), 803–855. https://doi.org/10.1037/0033-2909.131.6.803
• Malkoç, A., & Yalçın, İ. (2015). Relationships among resilience, social support, coping, and psychological well-being among university students. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 35-53.
• Martinez-Marti, M. L., & Ruch, W. (2017). Character strengths predict resilience over and above positive affect, self-efficacy, optimism, social support, self-esteem, and life satisfaction. The Journal of Positive Psychology, 12(2), 110-119. https://doi.org/10.1080/17439760.2016.1163403
• Mutlu, Z. (2012). Yaşlı bireylerde yaşam tatmini ve sosyal destek ilişkisinin incelenmesi (Tez No. 317144) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Naz, S. (2015). Relationship of life satisfaction and job satisfaction among pakistani army soldiers. Journal of Business Research Turk, 7(1), 7-25.
• Öz, F., & Bahadır-Yılmaz, E. (2009). Ruh Sağlığının Korunmasında Önemli Bir Kavram: Psikolojik Sağlamlık. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16(3), 82-89.
• Özer, M., & Karabulut, Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2), 72-74.
• Özkapu, Y. (2019). Suriyeli çocuklarla çalışan psikolojik danışmanların kişilik özellikleri ve öz yeterlik algılarının psikolojik sağlamlıkları üzerindeki etkisi (Tez No. 565728) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Özyürek, A., & Atalay, D. (2020). Covid-19 pandemisinde yetişkinlerde yaşamın anlamı ve ölüm kaygısı ile iyilik hali arasındaki ilişkinin incelenmesi. TURAN: Stratejik Arastırmalar Merkezi, 12(46), 458-472. https://doi.org/10.15189/1308-8041
• Peker, T. (2018). Öz-yeterlik ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide proaktif kişiliğin aracı rolü (Tez No. 532879) [Yüksek lisans tezi, Ordu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Rourke, N. (2004) Psychological resilience and the well-being of widowed women, Ageging International, 29(3), 267-280.
• Sevindik, D. (2015). Orta yaş dönemi bireylerde dindarlık-mutluluk ilişkisi: Denizli örneği. (Tez No. 396038) [Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Shi, M., Wang, X., Bian, Y., & Wang, L. (2015). The mediating role of resilience in the relationship between stress and life satisfaction among Chinese medical students: a cross-sectional study. BMC medical education, 15(16), 1-7. https://doi.org/10.1186/s12909-015-0297-2
• Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200. https://doi.org/10.1080/10705500802222972
• Şahin-Baltacı, H., & Karataş, Z. (2015). Perceived social support, depression and life satisfaction as the predictor of the resilience of secondary school students: The case of Burdur. Eurasian Journal of Educational Research, 15(60), 111-130. https://doi.org/10.14689/ejer.2015.60.7
• Turan, M. E. (2013). Ergenlerde kariyer ve yetenek gelişimi özyeterliğinin, üstbilişsel farkındalık, yaşam doyumu ve algılanan arkadaş sosyal desteği ile ilişkisi (Tez No. 336028) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Uçar, T. (2014). Özel eğitim okulu öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin mesleki ve sosyal destek düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Tez No. 361675) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Uz-Baş, A., & Yurdabakan, İ. (2017). Psikolojik sağlamlık ve okul ikliminin ortaokul öğrencilerinin yaşam doyumunu yordama gücü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(41), 202-214. https://doi.org/10.21764/efd.32175
• Ülker-Tümlü, G., & Recepoğlu, E. (2013). Üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 205-213. https://doi.org/10.5961/jhes.2013.078
• Yalçın, İ. (2014). İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye’de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi, 25, 1-12.
• Yazıcı Çelebi, G. (2020). Covid 19 salgınına ilişkin tepkilerin psikolojik sağlamlık açısından incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 471-483. https://doi.org/10.21733/ibad.737406
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay.