A Qualitative Research on Graduate Thesis in School Management (2018-2022)

Yıl 2023, Sayı: 96, 78 - 93, 27.12.2023

Gökhan Akgün , Halil İbrahim Özmen

https://doi.org/10.17753/sosekev.1344617

Öz

The aim of this study is to determine the research trends of the graduate theses prepared in the field of school management between the years 2018-2022. For this purpose, theses; publication year, method, data collection tools, sample characteristics, data analysis techniques and subject areas. The study was designed according to the qualitative research model. Graduate theses prepared in the field of school management were examined with the document review method. The theses examined in the study were obtained as a result of the searches made in the database of YÖK National Thesis Center. A total of 199 theses were included in the research, since 94 of the 293 theses with access permission were out of context. The "Thesis Classification Form" was used for the analysis of the postgraduate theses, and content analysis was carried out in the analysis of the obtained data. In the evaluation of the data, descriptive statistics such as percentage and frequency were used by using the SPSS 22 package program. According to the findings obtained as a result of the research, it was determined that the majority of the postgraduate theses on school management were master's thesis and were mostly prepared in 2019. It has been seen that the most suitable sample size is between 301-1000, and the most appropriate sample size is the teachers and administrators. Questionnaire-scale and semi-structured interview form were used the most among the data collection tools; It was determined that percentage, frequency, arithmetic mean, standard deviation, t test, Anova and correlation analysis techniques were the most used data analysis techniques. Along with the subject of school management, demographic characteristics, leadership style, managerial competencies and management processes were determined to be the most studied subjects. According to the findings obtained from the research; It has been concluded that more and more comprehensive studies are needed in the field of school management, that qualitative and mixed research methods should be used more in research, and that unique subjects that have not been studied before should be emphasized in research.

Anahtar Kelimeler

School management, School administrator, Leadership, Document analysis, Content analysis

OKUL YÖNETİMİ ALANINDA HAZIRLANAN LİSANSÜSTÜ TEZLERE YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA (2018-2022)

Öz

Bu çalışmanın amacı, 2018-2022 yılları arasında okul yönetimi alanında hazırlanan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimlerini belirlemektir. Bu amaçla, tezler; yayın yılı, yöntem, veri toplama araçları, örneklem özellikleri, veri analiz teknikleri ve konu alanları açısından değerlendirilmiştir. Çalışma nitel araştırma modeline göre tasarlanmıştır. Doküman incelemesi yöntemi ile okul yönetimi alanında hazırlanan lisansüstü tezler incelenmiştir. Çalışmada incelenen tezler YÖK Ulusal Tez Merkezi’nin veri tabanında yapılan taramalar sonucunda elde edilmiştir. Erişim izni olan 293 tezden, 94 tanesi konu dışında olduğu için toplamda 199 tez araştırmaya dâhil edilmiştir. İnceleme kapsamına alınan lisansüstü tezlerin analizi için “Tez Sınıflama Formu” kullanılmış, elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 22 paket programı kullanılarak yüzde ve frekans gibi betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre okul yönetimi konusunda hazırlanmış lisansüstü tezlerin büyük çoğunluğunun yüksek lisans tezi olduğu ve en çok 2019 yılında yayımlandığı, araştırmacılar tarafından en çok kullanılan yöntemin nicel, en çok kullanılan araştırma deseninin ise ilişkisel tarama deseni olduğu belirlenmiştir. Örneklem grubu olarak en çok öğretmenler ve yöneticilerle çalışıldığı, en uygun görülen örneklem büyüklüğünün ise 301-1000 arasında olduğu görülmüştür. Veri toplama araçlarından en çok anket-ölçek ve yarı yapılandırılmış görüşme formunun kullanıldığı; yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, Anova ve korelasyon analizi tekniklerinin en çok kullanılan veri analiz tekniği olduğu belirlenmiştir. Okul yönetimi konusu ile birlikte; demografik özellikler, liderlik stili, yönetici yeterlilikleri ve yönetim süreçlerinin en çok çalışılan konular olduğu tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; okul yönetimi alanında daha fazla ve daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç bulunduğu, nitel ve karma araştırma yöntemlerin araştırmalarda daha fazla kullanılması gerektiği ayrıca araştırmalarda daha önce çalışılmayan özgün konulara ağırlık verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul yönetimi, Okul yöneticisi, Liderlik, Doküman analizi, İçerik analizi

Kaynakça

• Alp, Ö., & Şen, S. (2021). Eğitim yönetimi ve denetimi alanında yazılan lisansüstü nicel tezlerin incelenmesi: Bir sistematik derleme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 24-53. https://doi.org/10.37217/tebd.774591
• Arık, R. S., & Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayınlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi içinde (1-16). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Aslan, K., Aslan, N., & Cansever, B. A. (2012). Eğitim bilimine giriş. Pegem Akademi.
• Aydın, E., & Kılıç Mocan, D. (2019). Türkiye’de dünden bugüne sosyobilimsel konular: Bir doküman analizi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 3(2), 184-197. https://doi.org/10.35346/aod.638332
• Aypay, A., Coruk, A., Yazgan, D., Kartal, O., Çağatay, M., Tuncer, B., & Emran, B. (2010). The status of research in educational administration: An analysis of educational administration journals, 1999-2007. Eurasian Journal of Educational Research, 39, 59-77.
• Balcı, A., & Apaydın, Ç. (2009). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 325-343.
• Baykan, S.Y. (2021). Türkiye'de 2015-2020 yılları arasında okul yöneticileriyle ilgili yazılan lisansüstü tezlerin içerik ve yöntem açısından değerlendirilmesi (Tez No. 684952) (Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi-İstanbul). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bentley, J.H., Ziegler, H.F., Streets-Salter, H.E., & Benjamin, C. (2011). Traditions & encounters: A global perspective on the past. McGraw-Hill.
• Boli, J., Ramirez, F. O., & Meyer, J. W. (1985). Explaining the origins and expansion of mass education. Comparative Education Review, 29(2), 145-170.
• Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2023, August 10). Frederick William I. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Frederick-William-I
• Bursalıoğlu, Z. (2021). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (21. baskı). Pegem Akademi.
• Bush, T., & Crawford, M. (2012). Mapping the field over 40 years: A historical review. Educational Management Administration & Leadership, 40(5), 537-543.
• Camgöz, A., Yıldırım, D., & Kahya, H. (2022). Türkiye’de ilkokul düzeyinde öğretim liderliği konusunda yazılmış lisansüstü tezlerin incelenmesi. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 8(57), 1362-1376.
• Cevizci, A. (2000). Paradigma Felsefe Sözlüğü. Paradigma.
• Doğan, H., & Tok, T. N. (2018). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yayınlanan makalelerin incelenmesi: Eğitim ve Bilim Dergisi örneği. Curr Res Educ, 4(2), 94-109.
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005-2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
• Forman, S. G. (1987). Affective and social interventions in the schools. Special Services in the Schools, 3(3-4), 1–4. https://doi.org/10.1300/j008v03n03_01
• Gedikoğlu, T. (2015). Liderlik ve okul yönetimi. Anı.
• Guo, L., Huang, J., & Zhang, Y. (2019). Education development in china: Education return, quality, and equity. Sustainability, 11(13), 3750-3770. https://doi.org/10.3390/su11133750
• Gülmez, D., & Yavuz, M. (2016). Eğitim liderliği ve yönetimi kapsamında 2012 yılında yayınlanmış olan makalelerin amaç ve yöntem bakımından değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 15(2), 318-329. https://doi.org/10.17051/io.2016.35708
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz. Seçkin. Harris, K. (2000). Aims! Whose aims? In R. Marples (Ed.), The aims of education (pp. 1-13). Routledge.
• Hornblower, S., & Spawforth, A. (Eds.). (1999). The Oxford classical dictionary. Oxford University.
• Lee, T.H. (2000). Education in traditional China: A History. Brill
• Lindberg, D.C. (2007). The beginnings of western science: the European scientific tradition in philosophical, religious, and institutional context, prehistory to a.d. 1450. The University of Chicago.
• Lismawati, L., Handoko, R., & Novaria, R. (2023). Analysis of school management in realizing quality culture in Madiun City. DIA: Jurnal Administrasi Publik, 21(01), 52-71. https://doi.org/10.30996/dia.v21i01.7594
• Mahmud, K. (2005). Divânü Lugâti´t-Türk. Kabalcı.
• Murphy, J. (1988). Preparation for the school principalships: the United States’ story. School Leadership Management, 18(3), 359- 372.
• Okutan, M. (2016). Eğitim yönetimi ve denetiminde örnek olaylar (2. baskı). Pegem Akademi.
• Patil, S. K., & Kant, R. (2014). Methodological literature review of knowledge management research. Tékhne, 12(1-2), 3-14. https://doi.org/10.1016/j.tekhne.2014.07.001
• Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A., & Seferoğlu, S. S. (2012). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Akademik Bilişim, 1(3), 1-8.
• Shields, D. L. (2011). Character as the aim of education. Phi Delta Kappan, 92(8), 48-53.
• Sözbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, [Special Issue], 1-22.
• Şişman, M. (2021). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (13. baskı). Pegem Akademi.
• Tatık, R. Ş., & Doğan, S. (2014). Marmara üniversitesi eğitim yönetimi ve denetimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 399-410. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2324
• Taymaz, H. (2019). İlköğretim ve ortaöğretim okul müdürleri için okul yönetimi (11. baskı). Pegem Akademi. Thomsen, V. (2011). Orhon Yazıtları Araştırmaları. Türk Tarih Kurumu.
• Uğurlu, C. T. (2017). Okul yönetiminde liderlik. C. T. Uğurlu (Ed.), Okul yönetimi (ss. 147-181) içinde. Anı.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://www.researchgate.net/publication/259828893_Learning_about_Qualitative_Document_Analysis adresinden 22.06.2023 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Witmore, R. (2023). The Oldest school in every country (That is still in operation). https://www.onlineschoolsreport.com/the-oldest-school-in-every-country-that-is-still-in-operation adresinden 15.06.2023 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yıldırım, A. (2018). Türkiye’de eğitim yönetimi üzerine yapılmış araştırmalarının incelenmesi: Milli Eğitim Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi örneği. Kastamonu Education Journal, 26(6), 1887-1896. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2210
• Yörük, S., & Akdağ, G. A. (2010). İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının etkililiği ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(1), 66-92.