MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞININ ÇEVRE DOSTU 1000 OKUL PROJESİ ÜZERİNE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2024, Sayı: 97, 28 - 45, 21.03.2024

Aytekin Karbeyaz , Yasin Avan

https://doi.org/10.17753/sosekev.1377797

Öz

Dünya genelinde hızla artan insan nüfusu doğal çevrenin bozularak tahrip olmasına neden olmaktadır. Bu nedenle içinde yaşadığımız bu doğal çevrenin korunması gelecek nesillere bırakılabilecek önemli bir mirastır. Bu çalışmada amaç; öğretmenlerin görüşlerine göre Millî Eğitim Bakanlığı Çevre Dostu 1000 Okul Projesi’ni incelemektir. Çalışma durum çalışmasına göre desenlenmiştir. Çalışmada kriter örneklem seçme yöntemine göre belirlenmiş 8 sınıf öğretmeni ve 5 idareci (eğitim yöneticisi) olmak üzere toplamda 13 katılımcıdan yararlanılmıştır. Çalışmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır. Sonrasında NVivo 9.2 bilgisayar paket programı kullanılarak içerik analizi ile analiz edilen veriler yorumlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda; projenin öğrencilere yaparak-yaşayarak öğrenme ile çevre ve tasarruf bilinci kazandıracağı, geri dönüşüme ve dolayısıyla ülke ekonomisine katkısının olacağı, öğrencilere çevreye yönelik farkındalık kazandıracağı katılımcı ifadelerinden anlaşılmaktadır. Projenin öğrencilere çevre sorununa dikkat çekerek sürdürülebilir çevre bilinci kazandıracağı katılımcı ifadelerden anlaşılmıştır. Katılımcılar ayrıca proje ile ilgili bir eğitim almadıklarını ifade etmişlerdir. Bazı katılımcılar ise; tasarruf amaçlı takılan muslukların öğrencilerin oyuncağı olduğu ve bu nedenle su israfına neden olduğu, takılan malzemelerin kalitesiz olduğunu bildirilmiştir. Katılımcılar ayrıca; proje ile ilgili planlamanın yetersiz olduğu, programda olan bazı gereçlerin takılmadığı, proje ile ilgili çok önemli bir unsur olan denetimin gerçekleştirilmediğini ifade etmişlerdir. Elde edilen sonuçlar çerçevesinde çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çevre Dostu 1000 Okul, Tasarruf, Geri dönüşüm, Çevreye duyarlı

Teacher's view of the Ministry of National Education Environment Friendly 1000 Schools Project

Öz

The rapidly increasing human population worldwide causes the natural environment to deteriorate and be destroyed. For this reason, the protection of this natural environment in which we live is an important legacy that can be left to future generations. The aim of this study is to examine the Ministry of National Education's Environmentally Friendly 1000 Schools Project according to the views of teachers. The study was designed according to the case study design. In the study, a total of 13 participants, 8 classroom teachers and 5 administrators (educational managers), were selected according to the criterion sampling method. The data were collected through a semi-structured interview form developed by the researchers. Afterwards, the data analyzed by content analysis using NVivo 9.2 computer package program were interpreted. As a result of the analysis, it is understood from the participant statements that the project will raise environmental and saving awareness through learning by doing and living, contribute to recycling and thus to the national economy, and raise environmental awareness among students. It was understood from the participant statements that the project would bring sustainable environmental awareness to students by drawing attention to the environmental problem. Participants also stated that they did not receive any training on the project. Some participants reported that the faucets installed for saving money were toys for students and therefore caused water waste, and that the materials installed were of poor quality. In addition, the participants stated that the planning of the project was inadequate, some of the materials in the program were not installed, and the supervision, which is a very important element of the project, was not carried out. Various recommendations were made within the framework of the results obtained.

Anahtar Kelimeler

1000 Eco-Friendly Schools, Saving, Recycling

Kaynakça

• Aktaş, M. C. (2019). Nitel veri toplama teknikleri. H. Özmen & O. Karamustafaoğlu (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss.114-135). Pegem.
• Canbazoğlu Bilici, S. (2019). Örnekleme yöntemleri. H. Özmen & O. Karamustafaoğlu (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss. 56-78). Pegem.
• Cole, R. J. (1999). Building environment assessment methods: Clarifying intensions. Building Research & Information, 27(4/5), 230-246.
• Creswell, J. W. (2014). Research design (4th ed.). SAGE.
• Demir, E., & Yalçın, H. (2014). Türkiye’de çevre eğitimi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 7(2), 7-18.
• Dresner, S. (2002). The principles of sustainabilit. Earthscan.
• Djalilova, L., & Şahin, B. E. (2020). Sürdürülebilir okul tasarımında gün ışığı kullanımına yönelik uygulamalar üzerine bir inceleme. Artium, 8(1), 44-60.
• Kapluhan, E. (2014). Enerji coğrafyası açısından bir inceleme: Biyokütle enerjisinin dünyadaki ve Türkiye’deki kullanım durumu. Marmara Coğrafya Dergisi, (30) , 97-125.
• Karakaş Tan, C. & Demirci Güler, M. P. (2024). Okul öncesi dönem çocuklarının çevre ve geri dönüşüm farkındalığı üzerine bir eylem araştırması. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 8(33), 57-81.
• Katz, A. (2008). Leed for schools: Roi for the next generation. Environmental Design & Construction, 11(7), 30-32.
• MEB. (2023). Çevre dostu 1000 okul. https://cevredostuokul.meb.gov.tr/genel-bilgiler/ adresinden 15.08.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Murphy, C., & Thorne, A. (2010). Health and productivity benefits of sustainable schools: A review, brepress. Watford.
• Prakash, N., & Fielding, R. (2007). The language of school design, design patterns for 21st century schools. Designshare.
• Robinson, J., (2004). Squaring the circle? Some thoughts on the idea of sustainable development. Ecological Economics, 48(4), 369-384.
• Scrase J.I., & Sheate W.R. (2002) Integration and integrated approaches to environmental assessment. What do they mean for the environment? Journal of Environmental Policy and Planning, 4(4), 275-294
• Somwaru, L. (2016). The green school: A sustainable approach towards environmental education: Case study. Brazilian Journal of Science and Technology, 3(10), 1-15.
• Şahin, B. E., & Dostoğlu N. (2015). Okul binaları tasarımında sürdürülebilirlik. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 20(1), 75-91.
• Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 34(151), 89–103.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Seçkin.