MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞINCA HAZIRLANMIŞ BAZI POLİTİKA VE STRATEJİ BELGELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, Sayı: 98, 266 - 292, 30.06.2024

Ünal Akyüz , Murat Özdemir

https://doi.org/10.17753/sosekev.1417742

Öz

Türkiye, Avrupa Birliğine uyum sürecinde eğitim alanında radikal yapısal reformları hayata geçirmiştir. Bu kapsamda son on yıllar içerisinde Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) Avrupa Birliği (AB) eğitim politikalarıyla bütünleşme yolunda kapsamlı AB projelerini uygulamıştır. İlgili alan yazın taramasında Türkiye’nin Avrupa Birliğine uyum sürecinde dahil olduğu ve uygulamaya geçirdiği politika, strateji ve uygulamaların bütüncül bir şekilde değerlendirildiği çalışmaların sınırlı olduğu görülmüştür. Alan yazındaki bu boşluğa dayalı olarak bu araştırmada MEB tarafından uygulanmış olan Avrupa Birliği destekli “Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi”, “Temel Eğitime Destek Programı” ve “Mesleki ve Teknik Eğitimin Modernizasyonu” projelerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemine dayalı yürütülen bu çalışmada bütüncül tek durum deseni kullanılmış olup, veriler doküman analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışma kapsamında toplam on doküman incelemesi yapılmıştır. Yapılan analiz ve değerlendirmelere dayalı olarak hayata geçirilmiş olan eğitim projelerin Türkiye’nin Avrupa Birliğine uyum sürecine önemli katkılar sunduğu genel sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Avrupa birliği, Strateji belgeleri, Millî eğitim bakanlığı, Üst politika belgeleri

Kaynakça

• Akyüz, Ü. (2015). Millî eğitim bakanlığınca tamamlanmış AB eğitim projelerinin yönetici ve uzman görüşlerine göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 40(181), 191-216.
• Akyüz, Ü. (2022). Millî eğitim bakanlığının yeniden yapılanma çalışmalarında MEB’in kapasitesinin güçlendirilmesi (MEBGEP) projesinin değerlendirilmesi. Millî Eğitim Dergisi, 51(233), 769-790.
• Aslan, C. A., & Gökkaya, A. K. (2004). Avrupa Birliği’nin eğitim politikalarının sosyal bilgiler dersinin genel amaçlarına etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 227-244.
• Bağcı, Ş. E. (2007). Avrupa birliği ülkelerinde yaşam boyu eğitim politikaları almanya, danimarka ve türkiye üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Açık Erişim Tez Merkezi.
• Bağcı, E. (2011). Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinde türkiye'de yaşam boyu eğitim politikaları. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 30(2), 139-173.
• Beycioğlu, K., & Konan, N. (2008). Yaşam boyu öğrenme ve avrupa eğitim politikaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(24), 369-382.
• Cagiltay, K., Graham, C. R., Lim, B. R., Craner, J., & Duffy, T. (2002). The Seven principles of good practice: A practical approach to evaluating online courses. Hacettepe University Journal of Education, 20(2), 40-50.
• Commission of the European Communities (2001). European governance: A white paper. Brussels: COM (2001) 428.
• Commission of the European Communities (2001), European governance: A white paper. Brussels: COM (2001) 428.
• Cansever, B. A. (2009). Avrupa birliği eğitim politikaları ve türkiye’nin bu politikalara uyum sürecinin değerlendirilmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 222-232.
• Dinçer, Ö. (2003). Stratejik yönetim ve işletme politikası. BETA.
• Feurer, R., Chaharbaghi, & K. (1995). Strategy development: Past, present and future. Management decision, (33), 6.
• Gönülaçar, Ş. (2014). Kalkınma planları ve eğitim. Kamuda Sosyal Politika, 29, 61-6.
• Halvurt, İ. (2010). Avrupa birliği’nde hizmetiçi eğitim politikaları: geleneksel ve uzaktan eğitim yaklaşımına göre trakya birlik hizmetiçi eğitim modelinin oluşumu [Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi]. Açık Erişim Tez Merkezi. https://dspace.trakya.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/trakya/199/0082277.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden 26.02.2024 tarihinde erişilmiştir.
• HBÖ Başlangıç Raporu (2011). Hayat boyu öğrenmenin geliştirilmesi teknik destek projesi (HBÖ), Türkiye, TR07H2.01-01/001 başlangıç raporu (Nihai Versiyon). MEB, Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• Kahveci, E. (2008). Strateji, stratejik yönetim ve stratejik yönetim modeli. Verimlilik Dergisi, 4(7), 30.
• Kalkınma Bakanlığı (2013). 10. Kalkınma planı 2014-2018. Kalkınma Bakanlığı
• Karaosmanoğlu, H.S. (2006). Düzenleyici etki analizi ve Türkiye uygulaması. (Yayın Kodu. 2691). [DPT Uzmanlık Tezi, Devlet Planlama Teşkilatı].
• MEB, PKMB (2005). Temel eğitime destek projesi pilot iller iletişim bileşeni başlangıç araştırması. Millî Eğitim Bakanlığı, Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB, PKMB (2007). Politika ve strateji belgeleri: MEB, Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB, PKMB (2007). Politika ve strateji belgeleri: Türkiye hayat boyu öğrenme politika belgesi. MEB, Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB, PKMB (2007). Politika ve strateji belgeleri: Türkiye hayat boyu öğrenme strateji belgesi. MEB, Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB, PKMB (2007). Politika ve strateji belgeleri: Mesleki eğitimde sosyal ortaklığın geliştirilmesi politika belgesi. MEB, Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB, PKMB (2007). Politika ve strateji belgeleri: Mesleki eğitim için strateji belgesi. Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB, PKMB (2007). Politika ve strateji belgeleri: Meslek dersleri öğretmen eğitimi politika ve stratejileri raporu. Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB, PKMB (2007). Politika ve strateji belgeleri: Meslek dersleri öğretmen eğitimi politika ve stratejileri belgesi. Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB, PKMB (2007). Politika ve strateji belgeleri: TEDP, reformun 10. yılında temel eğitim stratejileri belgesi. Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB (2009). Hayat boyu öğrenme strateji belgesi. Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEB (2013). Türkiye hayat boyu öğrenme stratejisi ve eylem planı 2014-2018. Ankara. MEGEP Başlangıç Raporu (2003). Türkiye’de mesleki eğitim ve öğretim sistemini güçlendirme programı. (Nihai Rapor). (Europe Aid/ 112707/ C/SV/TR). (Avrupa Temsilciliği ve Yararlanıcılar Tarafından Onaylanan Şekli).
• MEBGEP, Yeşil Belge (2010). Millî eğitim bakanlığının kapasitesinin güçlendirilmesi projesi. (Europe Aid/ 125262/ D /SER/TR). (Yayınlanmamış Rapor). Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MEBGEP Başlangıç Raporu, (2008). (15 Ağustos 2008). Millî eğitim bakanlığının kapasitesinin güçlendirilmesi projesi. (Europe Aid/ 125262/ D/SER/TR) (Yayınlanmamış Rapor). Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• MTEM Nihai rapor (2006). Mesleki ve teknik eğitimin modernizasyonu projesi. (01 Temmuz 2003- 31 Aralık 2006). (Europe Aid/ 112758/ C/SV/TR). Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• Okçu, M. (2007). Yönetişim tartışmalarına katkı: AB için yönetişim ne anlama geliyor? Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 12(3), 299-31.
• Öztürk, F. (2009). Avrupa Birliği eğitim ve gençlik programları ve Türkiye (Tez No. 239588) [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi].
• Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş nicel ve nitel yaklaşımlar. Siyasal Kitapevi.
• Sağlam, M., Özüdoğru, O. F., & Çıray, F. (2011). Avrupa Birliği eğitim politikaları ve türk eğitim sistemine etkileri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 87-109.
• STB (2008). Sanayi ve ticaret bakanlığı bölgesel rekabet edebilirlik programı koordinasyon ve uygulama merkezi, katılım öncesi yardım aracı-IPA ve bölgesel rekabet edebilirlik operasyonel programına ilişkin sık sorulan sorular. http://ipa.stb.gov.tr/Dosyalar/SikcaSorulanSorular.pdf
• Tanyeri, A. E. (2006). Avrupa birliği’nin eğitim politikası ve erasmus programı. [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://acikerisim.sakarya.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12619/92342/T02692.pdf?sequence=1 adresinden 26.02.2024 tarihinde erişilmiştir.
• TEDP Başlangıç raporu (2002-2007). Temel Eğitime Destek Projesi. Cilt.1 Bölümler: A.1-D.5.(Sözleşme No: Deltur/MED TQ/03-02).
• TEDP Başlangıç raporu (2002-2007). Temel eğitime destek projesi. Cilt.2 Ekler (Sözleşme No: Deltur/MED TQ/03-02).
• TEDP Nihai raporu (2007). MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı. Ankara.
• Terzi, Ç. (2015). Uyum sürecinde türkiye eğitim politikalarının avrupa birliği eğitim politikaları doğrultusunda değerlendirilmesi (Tez No. 139) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. Anadolu Üniversitesi Kurul Akademik Arşiv.
• Topsakal, C. (2003). Avrupa Birliği eğitim politikaları ve bu politikalara türk eğitim sistemi’nin uyumu. (Tez No. 130687) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. Treaty Of Maastricht (1992). Official Journal. 191(29). http://eur-lex.europa.eu/en/treaties/dat/11992M/htm/11992M.htmladresinden 28.05.2012 tarihinde erişilmiştir.
• Usta, M. E. (2015). Siyasi parti programlarına göre eğitim politikaları. TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 55-73.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H., (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yüksel, N. (2005). Yeni kamu mali yönetim sistemi ve düzenleyici etki analizi DEA. Sayıştay Dergisi, 59, 47-71.
• MEB (2018). 2023 Eğitim vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/ adresinden 28/12/2022 tarihinde erişilmiştir. MEB: Politika belgeleri: http://sgb.meb.gov.tr/www/kurumsal-politikalar/icerik/162. adresinden 13.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Dünya Bankası: https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/243261538075151093/learning-adjusted-years-of-schooling-lays-defining-a-new-macro-measure-of-education adresinden 26.02.2024 tarihinde erişilmiştir.
• https://www.worldbank.org/en/data/interactive/2018/10/18/human-capital-index-and-components-2018 adresinden 03.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
• AB https://www.ab.gov.tr/files/rehber/10_rehber.pdf adresinden 26.02.2024 tarihinde erişilmiştir.