ÖZGÜRLÜĞÜN BİR İMKÂNI OLARAK BELİRSİZLİK: BAUMAN BAĞLAMINDA ELEŞTİREL BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2019, Sayı: ICOAEF Özel Sayı, 21 - 38, 03.10.2024

Ahmet Ayhan Koyuncu

Öz

Özgürlük insanlık tarihinin en önemli problemlerinden birisidir. Pek çok farklı tanımlara sahiptir. Özgürlük genellikle bazı kavramlar veya kavram setleri ile birlikte tartışılır. Bunlar güvenlik, kesinlik, standartlar, belirsizlik gibi kavramlardır. Bu çalışmada özgürlük, belirsizlik kavramı ile birlikte ele alınmıştır. Modernitenin özgürlük için düzen kurma ve belirsizliği ortadan kaldırma çabası, özgürlüklerin önünü kapatan bir sürece yönelmesine neden olmuştur. Bu bağlamda modernite eleştirileri gündeme gelmiş ve Postmodernizm modernliğin kökten bir eleştirisi olarak karşımıza çıkmıştır. Postmodernlik belirsizliği, özgürlüğün bir imkânı olarak değerlendirmiştir. Postmodern düşüncenin önemli isimlerinden birisi olan Bauman, modernlik ve postmodernlik arasında bir konumlanma ile özgürlük ile belirsizlik ilişkisini daha sağlıklı bir zeminde tartışmıştır. Bauman’ın postmodernliği akışkan modernlik olarak tanımlaması, bu metinde yer alan özgürlük ile belirsizlik arasındaki ilişkide akışkan standartlar kavramına ilham vermiş ve modernliğin baskıcı karakterdeki standartlar takıntısını ve postmodernliğin standartsızlığı öne sürmesinin getirdiği sorunlarını aşmanın bir imkânını vermiştir

Anahtar Kelimeler

Özgürlük, Belirsizlik, Modernite, Postmodernite, Bauman, Akışkan Standartla

Kaynakça

• Adugit, Y. (2013). Özgürlüğün kısa tarihi. FLSF-Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (16), 63-93.
• Aktan, C. C. (2015). Özgürlük felsefesi üzerine. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 7(2), 55-71.
• Alan Sümer, B. (2014). Derrida'da kararverilemezlik ve sorumluluk ilişkisi. FLSF -Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (18), 31-44.
• Barry, N. P. (2004). Modern siyaset teorisi. (M. Erdoğan, & Y. Şahin, Çev.) Ankara: liberte Yayınları.
• Başer, D., Kalaycı Kırlıoğlu, H. İ., & Kırlıoğlu, M. (2017). Empati kavramına Zygmunt Bauman çerçevesinden bir bakış. Epokhe Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 46-64.
• Bauman, Z. (2013). Postmodernizm ve hoşnutsuzlukları. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Bauman, Z. (2014). Modernlik ve müphemlik. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2016a). Özgürlük. (K. Eren, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2016b). Postmodern etik. (A. Türker, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2016c). Modernite ve holokaust. (S. Sertabiboğlu, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• Bauman, Z. (2017a). Akışkan modernite. (S. O. Çavuş, Çev.) İstanbul: Can Yayınları.
• Bauman, Z. (2017b). Etik ve insani değerler. (K. Tester, Röportaj Yapan, & M. Hazır, Çevirmen) Heretik Yayıncılık.
• Berlin, I. (2007). İki özgürlük kavramı. Liberal Düşünce, 45-46.
• Bezci, B. (2006). Hegel'in felsefesinde etik, politik olan ve özgürlük. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 235-251.
• Blackshaw, T. (2005). Zygmunt Bauman. New York: Routledge.
• Crick, B. (2012). Demokrasi. (Ü. H. Yolsal, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Çakır, B. (2007). Belirsizlik ve korkunun yeni dünya düzeninin oluşmasına katkısı. Sosyoloji Konferansları, (36), 6382.
• Delibaş, K. (2015). Risk toplumu: Belirsizlikler ve Söylentiler Sosyolojisi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Demir, N. (2010). Demokrasinin temel ilkeleri ve modern demokrasi kuramları. Ege Akademik Bakış, 10(2), 597-611.
• Derrida, J. (1998). Yapıbozum ve pragmatizm üzerine düşünceler. C. Mouffe (Dü.) içinde, Yapıbozum ve Pragmatizm (T. Birkan, Çev., s. 125-141). İstanbul: Sarmal Yayınları.
• Derrida, J. (2014). Hukukun gücü: Otoritenin mistik temeli. A. Çelebi (Dü.) içinde, Şiddetin eleştirisi üzerine (Z. Direk, Çev., s. 43-133). İstanbul: Metis Yayınları.
• Dore, F. (2016). Doğal insan üzerine Monteigne ve Rousseau. FLSF -Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (22), 61-82.
• Dore, F. (2018). Lykurgos: Rousseau'nun model yasayıcısı. Bursa.
• Ebenstein, W. (1996). Siyasi felsefenin büyük düşünürleri. (İ. Özel, Çev.) İstanbul: Şule Yayınları.
• Furedi, F. (2001). Korku kültürü: Risk almamanın riskleri. (B. Yıldırım, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Günerigök, M. (2018). Risk toplumu ve din. Ankara: Maarif Mektepleri.
• Hobbes, T. (2017). Leviathan. (S. Lim, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kant, I. (2000). Aydınlanma nedir. Toplumbilim, (11), 17-21. Kızılçelik, S. (2013). Frankfurt okulu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Koyuncu, A. A. (2012). Özne ve hakikat bağlamında modern ve postmodern epistemolojinin eleştirisi: Vasatı yakalama üzerine bir deneme. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi-Bildiriler Kitabı 1 (s. 7-19). İstanbul: Bursa Kültür A.Ş. Yayınları.
• Koyuncu, A. A. (2016). Tekniğin ontolojisi: Kültür teknik meselesini yeniden düşünmek. Sosyoloji Divanı, 4(8), 215-230.
• Koyuncu, A. A. (2018). İslamcılık ve demokrasi. İstanbul: Pınar Yayınları.
• Laclau, E. (1998). Yapıbozum pragmatizm hegemonya. Yapıbozum ve Pragmatizm (T. Birkan, Çev., s. 81-111). içinde İstanbul: Sarmal Yayınları.
• Marotta, V. (2002). Zygmunt Bauman: Order, Strangerhood and Freedom. Thesis Eleven, (70), 36-54.
• Müminoğlu, K. (2018). Berdyaev'de din, felsefe, özgürlük. Konya: Çizgi Yayınları.
• Önen, E. (2002). Geçmişten günümüze özgürlük. İKÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2), 114-126.
• Platon. (2001). Devlet. (C. Eyi, Çev.) İstanbul: Gün Yayıncılık.
• Rousseau, J. J. (2017). Toplum sözleşmesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Soykan, Ö. N. (1993). Türkiye'den felsefe manzaraları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Şahin, B. (2008). Liberal demokrasinin temelleri. 12 25, 2013 tarihinde www.liberal. org.tr: http://www.liberal.org.tr/sayfa/liberal-demokrasinin-temelleri-bican-sahin,188.php adresinden alındı
• Şan, M. K. (2005). Zygmunt Bauman: Modernlik ve postmodernlik arasında bir sosyolog. Sosyoloji Dergisi, 3(11), 63-90.
• Şaylan, G. (2009). Postmodernizm. Ankara: İmge Yayınları.
• Şenol, H. F. (2011). Özgürlük ve eşitlik. H. Tepe (Dü.) içinde, siyaset felsefesi -1 (s. 78- 94). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
• Şimşek, M. E. (2016). Modernite, postmodernite ve Bauman. İstanbul: Belge Yayınları.
• Şimşek, M. E. (2017). Akışkan dünyada etiğe bakış: Postmodern etik. Epokhe Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 66-83.
• Tester, K. (2004). The social thought of Zygmunt Bauman. London: Palgrave.
• Tüzer, A. (2015). Postmodernizm ve Tanrı'nın ölümü: Öznenin arkeolojisi üzerine bir deneme. Milel ve Nihal, 12(2), 73-124.
• Yıldırım, E. (2007). Bilginin sosyolojisi. Bursa: Ekin Yayınları