SAKARYA’DA 3-18 YAŞ CİNSEL İSTİSMAR VAKALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 44 - 58, 31.03.2022

Ömer Büber , Hatice Oksal

Öz

Amaç: Bu çalışmada; cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerin demografik özellikleri, cinsel istismarın ve istismarcının özellikleri, mağdurların birlikte yaşadığı kişiler tarafından gözlemlenen davranışlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk İzlem Merkezine (ÇİM) 2017- 2018 yılları arasında adli görüşmelerinin yapılması amacıyla yönlendirilen cinsel istismar mağduru 150 çocuk ve ergenin dosyaları geriye dönük olarak incelendi. Bulgular: Çalışmada, 109 (%72,7) kız ve 41 (%27,3) erkek olmak üzere toplam 150 vaka incelenmiştir. Vakaların yaş ortalamaları 11,39±3,77 olarak saptanmıştır. Mağdurlar tarafından bildirilen en sık istismar tipi penetrasyon içermeyen dokunmalar (%45,3) olduğu, mağdurların birden fazla kez istismara uğradığı (%68,7) saptandı. Şüphelilerin kimliklerin çoğunluğunu “tanıdık/arkadaş/sevgili (%52,7)” grubunun oluşturduğu, çocuk ve ergenlerde en sık gözlemlenen davranışın “dikkat dağınıklığı/ders başarısında düşüş (%60,6) olduğu ve en sık bildirimi “öğretmenlerin (%43,3)” yaptığı saptanmıştır. Sonuç: Çalışmadan elde edilen bilgiler ışığında, cinsel istismar konusunda mikro düzeyde ailelerin, mezzo düzeyde çocuk ve ergenle çalışan öğretmenlerin, sağlık çalışanlarının, kolluk kuvvetlerinin, yargı mensuplarının bilgilendirilmesi ve farkındalık seviyelerinin arttırılması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cinsel istismar, çocuk, ergen

EVALUATION OF 3-18 AGE SEXUAL ABUSE CASES IN SAKARYA

Öz

Objective: In this study, it is aimed to determine demographic characteristics of children and adolescents who are victims of sexual abuse, characteristics of sexual abuse and abuser, and the behaviors of victims observed by cohabitants. Method: The files of 150 children and adolescents who were victims of sexual abuse who were referred to Sakarya Training and Research Hospital Child Advocacy Centers (CAC) between 2017 and 2018 for forensic interviews were retrospectively analyzed. Results: In the study, a total of 150 cases, 109 (72.7%) female and 41 (27.3%) male, were examined. The mean age of the cases was determined as 11.39±3.77. The most common type of abuse reported by the cases was non-penetrating touches (45.3%), and the victims were abused more than once (68.7%). The most intense group in the identities of the suspects was "acquaintances/friends/lovers (52.7%)," the most common behavior observed in children and adolescents was "difficulty in attention/decrease in class achievement (60.6%) and it was determined that “teachers (43.3%)” made the most frequent notification. Conclusion: In the light of the information obtained from the study, it is aimed to increase awareness levels about sexual abuse of families at micro level, and teachers working with children and adolescents, health workers, law enforcement officers, members of the judiciary at mezzo level.

Anahtar Kelimeler

Sexual Abuse, Child, Adolescent

Kaynakça

• Adalet Bakanlığı (2017). Adli İstatistikler. (2022, 18 Şubat). Erişim adresi: https://adlisicil.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/2682019155449istatistik2017.pdf.
• Adams, J., Mrug, S. ve Knight, D. C. (2018). Characteristics of child physical and sexual abuse as predictors of psychopathology. Child Abuse & Neglect, 86, 167-177.
• Aktepe, E., Işık, Â., Kocaman, O. ve Eroğlu, F. Ö. (2013, May). Bir Üniversite Hastanesinde Değerlendirilen Cinsel İstismar Mağduru Çocuk ve Ergenlerin Demografik ve Klinik Özellikleri. In Yeni Symposium (Vol. 51, No. 2).115–120.
• Alpaslan, A. H. (2014). Çocukluk döneminde cinsel istismar. Kocatepe Tıp Dergisi, 15(2), 194-201.
• Allnock, D. ve Start, N. F. (2010). Children and young people disclosing sexual abuse: An introduction to the research. London: NSPCC.
• Arslan, M. (2012). Araştırma Yöntem ve Teknikleri Ders Notları. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi Birecik Meslek Yüksekokulu. Erişim adresi (14.02.2022): https://docplayer.biz.tr/1423693-Arastirma-yontem-ve-teknikleri.html.
• Aslan, F., Timur, S. ve Pakiş, I. (2020). COVİD-19 Pandemisinden Etkilenen Çocuk İstismar Olgularının Değerlendirmesi. Adli Tıp Bülteni, 25(COVID-19 Sp. I.), 40-47.
• Aydin, B., Akbaş, S., Turla, A., Dündar, C., Yüce, M. ve Karabekiroğlu, K. (2015). Child sexual abuse in Turkey: an analysis of 1002 cases. Journal of Forensic Sciences, 60(1), 61-65.
• Barth, J., Bermetz, L., Heim, E., Trelle, S. ve Tonia, T. (2013). The current prevalence of child sexual abuse worldwide: a systematic review and meta-analysis. International Journal of Public Health, 58(3), 469-483. DOI: 10.1007/s00038-012-0426-1
• Berger, L. M. (2005). Income, family characteristics, and physical violence toward children. Child abuse & Neglect, 29(2), 107-133. Beyazıt, U. ve Ayhan, A. B. (2015). Türkiye’de yapılmış çocuğun mağdur olduğu cinsel istismar olgularını konu alan bilimsel çalışmaların incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 443-453.
• Bulut, S. (2007). Çocuk cinsel istismarı hakkında bir derleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 139-156.
• Bozgun, K. ve Pekdoğan, S. (2018). Öğretmenlerin çocuk ihmali ve istismarı hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 433-443.
• Brunton, R. ve Dryer, R. (2021). Child sexual abuse and pregnancy: A systematic review of the literature. Child Abuse & Neglect, 111, 104802.
• Chen, L. P., Murad, M. H., Paras, M. L., Colbenson, K. M., Sattler, A. L., Goranson, E. N., ... ve Zirakzadeh, A. (2010, July). Sexual abuse and lifetime diagnosis of psychiatric disorders: systematic review and meta-analysis. In Mayo Clinic Proceedings (Vol. 85, No. 7, pp. 618-629). Elsevier.
• Çaparlar, C. Ö. ve Dönmez, A. (2016). Bilimsel araştırma nedir, nasıl yapılır. Turk J Anaesthesiol Reanim, 44(4), 212-218.
• Çetin, K. ve Altıner, H. (2019). Cinsel İstismara Uğramış Çocukların Sosyodemografik Değerlendirilmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 135-147.
• Çöpür, M., Üneri, Ö. Ş., Aydın, E., Bahalı, M. K., Tanıdır, C., Güneş, H. ve Erdoğan, A. (2012). İstanbul ili örnekleminde çocuk ve ergen cinsel istismarlarının karakteristik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(1), 46-50.
• Daignault, I. V. ve Hebert, M. (2009). Profiles of school adaptation: Social, behavioral and academic functioning in sexually abused girls. Child Abuse & Neglect, 33(2), 102-115
• Demirci, E. Ö., Özmen, S., Öztop, D. B., Özdemir, Ç. ve Uytun, M. Ç. (2014). Çocuk ve ergen cinsel istismar olgularında istismar ile ilişkili sosyodemografik özelliklerin, ailesel değişkenlerin ve ruhsal bozuklukların değerlendirilmesi. The Bulletin of Legal Medicine, 19(3), 146-153.
• Dönmez, Y. E., Soylu, N., Özcan, Ö. Ö., Yüksel, T., Demir, A. Ç., Bayhan, P. C. ve Miniksar, D. Y. (2014). Cinsel İstismar Mağduru Çocuk ve Ergen Olgularımızın Sosyodemografik Ve Klinik Özellikleri. Journal Of Turgut Ozal Medical Center, 21(1), 44-48.
• Erdoğan, A., Tufan, E., Karaman, M. G., Atabek, M. S., Koparan, C., Özdemir, E. ve Ankaralı, H. (2011). Türkiye’nin dört farklı bölgesinde çocuk ve ergenlere cinsel tacizde bulunan kişilerin karakteristik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12, 55-61.
• Finkelhor, D., Wolak, J. ve Berliner, L. (2001). Police reporting and professional help seeking for child crime victims: A review. Child Maltreatment, 6(1), 17-30.
• Finkelhor, D., Shattuck, A., Turner, H. A. ve Hamby, S. L. (2014). The lifetime prevalence of child sexual abuse and sexual assault assessed in late adolescence. Journal of Adolescent Health, 55(3), 329-333.
• Glazer, D. (2008) Child Sexual Abuse. Rutter’s Child and Adolescent Psychiatry, 5th Edition. Rutter M, editor. USA: Balckwell Publishing, 440–458.
• Güner, Ş. İ., Güner, S. ve Şahan, M. H. (2010). Çocuklarda sosyal ve medikal bir problem; istismar. Van Tıp Dergisi, 17(3), 108-113.
• Hanson, R. F. ve Adams, C. S. (2016). Childhood sexual abuse: identification, screening, and treatment recommendations in primary care settings. Primary Care: Clinics in Office Practice, 43(2), 313-326.
• İmren, S. G., Ayşe, A. Y. A. Z., Yusufoğlu, C., ve Arman, A. R. (2013). Cinsel istismara uğrayan çocuk ve ergenlerde klinik özellikler ve intihar girişimi ile ilişkili risk etmenleri. Marmara Medical Journal, 26(1), 11-16.
• İslam, A. ve Doğan, H. (2020). Cinsel istismara maruz kalmış çocuklar üzerine bir değerlendirme. Sosyal Çalışma Dergisi, 4(1), 12-20.
• Işık, Ü., Aktepe, E., Şimşek, F., Akyıldız, A. ve Yıldız, A. (2019). Isparta ilinde bir üniversite hastanesinde değerlendirilen cinsel istismar mağdurlarının sosyodemografik, klinik ve ailevi özellikleri: 2014–2018 verileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 53-57.
• Johnson, C. F. (2004). Child sexual abuse. The Lancet, 364(9432), 462-470.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kara, B., Biçer, Ü. ve Gökalp, A. S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47(2), 140-51.
• Kaytez, N., Yücelyiğit, S. ve Kadan, G. (2018). Çocuğa yönelik istismar ve çözüm önerileri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 18-24.
• Kenny, M. C. ve McEachern, A. G. (2000). Racial, ethnic, and cultural factors of childhood sexual abuse: A selected review of the literature. Clinical Psychology Review, 20(7), 905-922.
• Koçak, U. ve Alpaslan, A. H. (2015). Cinsel istismara uğrayan çocuk ve ergenlerin sosyodemografik özellikleri ve ruhsal değerlendirmesi. Adli Tıp Bülteni, 20(1), 27-33.
• Koçtürk, N. ve Bilge, F. (2018). Tekrarlanan ve bir kez cinsel istismara maruz kalan ergenlerin riskli davranışları. Eğitim ve Bilim, 43(193),109-119.
• Koçtürk, N. ve Bilginer, S. Ç. (2020). Adolescent sexual abuse victims' levels of perceived social support and delayed disclosure. Children and Youth Services Review, 118, 105363.
• Koçtürk, N. (2020). A retrospective study: According to online news, the victims, perpetrators and characteristics of sexual abuse at schools. Eurasian Journal of Educational Research, 20(86), 115-134.
• Martin, E. K. ve Silverstone, P. H. (2013). How much child sexual abuse is “below the surface,” and can we help adults identify it early?. Frontiers in Psychiatry, 4, 58.
• Mills, R., Scott, J., Alati, R., O’Callaghan, M., Najman, J. M. ve Strathearn, L. (2013). Child maltreatment and adolescent mental health problems in a large birth cohort. Child Abuse & Neglect, 37(5), 292-302.
• Moore, D. (2005). Telling the secret: Channels of communications for the recovering survivors of child sexual abuse. Erişim adresi: www.malesurvivor.org/Professionals/Articles/telling.htm.
• Paslı, F. (2017). Cinsel istismara uğrayan çocukların ekolojik sistem yaklaşımı açısından incelenmesi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 39-53.
• Öztop D. B. ve Özcan, Ö. Ö. (2010). Cinsel istismar vak’alarının sosyodemografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi. New/Yeni Symposium Journal, 48(4), 270-276.
• Spencer, N., Devereux, E., Wallace, A., Sundrum, R., Shenoy, M., Bacchus, C., ve Logan, S. (2005). Disabling conditions and registration for child abuse and neglect: a population-based study. Pediatrics, 116(3), 609-613.
• Stoltenborgh, M., Van Ijzendoorn, M. H., Euser, E. M. ve Bakermans-Kranenburg, M. J. (2011). A global perspective on child sexual abuse: Meta-analysis of prevalence around the world. Child maltreatment, 16(2), 79-101.
• Strathearn, L., Giannotti, M., Mills, R., Kisely, S., Najman, J. ve Abajobir, A. (2020). Long-term cognitive, psychological, and health outcomes associated with child abuse and neglect. Pediatrics, 146(4).
• Topal, Y., Balcı, Y., ve Erbaş, M. (2018). Muğla'da 18 yaş ve altı cinsel istismar olgularının retrospektif değerlendirilmesi. Ortadoğu Tıp Dergisi, 10(2), 135-141.
• Türk Ceza Kanunu. (2004, 26 Eylül) Sayı: 25611. Erişim adresi (20 Ocak 2022): www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf.
• Uğur, Ç., Şireli Ö., Esenkaya Z., Yaylalı, H., Saday, N. D., Gül, B., Günay, M., Kılıç, H. T., Gül, H., Gürkan, C. K., ve Kılıç B. G. (2012). Cinsel istismar mağdurlarının psikiyatrik değerlendirmesi ve izlemi: son dört yıllık deneyim. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 19(2), 81 - 86.
• Verelst, A., De Schryver, M., Broekaert, E. ve Derluyn, I. (2014). Mental health of victims of sexual violence in eastern Congo: associations with daily stressors, stigma, and labeling. BMC Women's Health, 14(1), 1-12.
• Walsh, K., Danielson, C. K., McCauley, J. L., Saunders, B. E., Kilpatrick, D. G. ve Resnick, H. S. (2012). National prevalence of posttraumatic stress disorder among sexually revictimized adolescent, college, and adult household-residing women. Archives of General Psychiatry, 69(9), 935-942.
• Williams, L. M. ve Herrera, V. M. (2007). Child maltreatment and adolescent violence: Understanding complex connections. Child Maltreatment, 12(3), 203-207.
• World HealthOrganization. (2017). Responding to children and adolescents who have been sexually abused: WHO clinicalguidelines. Erişim adresi (20 Ocak 2022):https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/259270/9789241550147-eng.pdf.
• Yalçınkaya, A. (2011). Kartal ilçesinde çocukta cinsel istismar olgularının değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yektaş, Ç., Tufan, A. E., Büken, B., Yurteri Çetin, N. ve Yazıcı, M. (2018). Cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerde istismar ve istismarcıya ilişkin özelliklerin ve psikopataloji le ilişkili risk etkenlerinin değerlendirilmesi. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(5), 501-509.
• Zeanah, C. H. ve Humphreys, K. L. (2018). Child abuse and neglect. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 57(9), 637-644.