ALZHEIMER’A GİDEN YOL: UZUN VEDA

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 4 - 16, 30.09.2022

Fatmanur Alsancak

Öz

Dünyada ve ülkemizde yaşlanma oranının gittikçe artacağı öngörülmektedir. Ortalama yaşam süresinin uzamasıyla birlikte demans ve Alzheimer hastalığı da gittikçe yaygınlaşmaktadır. Alzheimer tanısı alan bireylerde klinik olarak evrelerin incelenmesiyle çeşitli bulgular ortaya koyulmuşsa da hastalığın psikososyal boyutu yeni çalışmaların yapılması gereken bir boyuttur. Bu açıdan Alzheimer hastalığına ilişkin ele alınan Uzun Veda kitabı gerek hastalığın doğası gerek tanı alan bireyin psikolojik, sosyal ve tinsel yönü gerekse hastaya bakım veren bireyler açısından önemli bir kaynaktır. Bu nedenle kitabın çeşitli yönleriyle incelenmesi önemlidir. Bu çalışmada Uzun Veda kitabı metin analizi yöntemiyle analiz edilmiş, Alzheimer hastalığının psikososyal görünümleri incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Kitap hem tanı alan kişileri ve yakınlarını hem de bu konuda çalışan meslek elemanları için bir kaynak olması, Alzheimer alanındaki literatüre ve tıbbi sosyal hizmet alanına katkı sunması bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Uzun Veda, Alzheimer Hastalığı, Demans, Sosyal Hizmet

Kaynakça

• Alzheimer Vakfı, https://alz.org.tr/alzheimer-hastaligi/ erişim: 18.03.2022.
• American Psychiatric Association APA (2013). DSM-5 Tanı Ölçütleri Başvuru Kitabı (Çev. Ertuğrul Köroğlu). Hekimler Yayın Birliği, Ankara. Atagün, M.İ., Balaban, Ö.D., Atagün, Z., Elagöz, M. ve Özpolat, A.Y. (2011). Kronik Hastalıklarda Bakım Veren Yükü. Psikolojide Güncel Yaklaşımlar, 3(3): 513:552.
• Ateş, E. ve Bilgili, N. (2014). Omurilik Yaralanmalı Bireye Bakım Verenlerde Stresle Baş Etme ve Sosyal Destek. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15(3): 1-12.
• Bozkurt, S. (2021). Alzheimer Hastalarının Bakımını Üstlenen Aile Bireylerinin Güçlendirme Yaklaşımı Çerçevesinde İncelenmesi: Diyarbakır İli Örneği. Doktora Tezi, Yalova Üniversitesi, Yalova.
• Çolakoğlu, Z. (2004). Alzheimer Hakkında Her Şey. Aktüel Sağlık Kitapları Serisi. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Eker, E. (2008). Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar, Alzheimer Hastalığı, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Eğitim Etkinlikleri, Sempozyum Dizisi. No: 62, 85-110.
• Gillies, A. (2011). Uzun Veda. İstanbul: Derin Kitap.
• Göka, E., ve Aydemir, Ç. (2000). Yaşlıya ve Demanslı Hastaya Psikososyal Yaklaşım. Demans Dizisi, 5-26.
• Keskin, M. (2021). Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerin Kaygı, Stres, Başetme Stilleri ve Yaşam Deneyimleri. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Lavrone, A., Ziello, A.R., Pastore, F., Fasanaro, A.M. ve Poderico, C. (2014). Caregiver Burden and Coping Strategies in Caregivers of Patients with Alzheimer’s Disease. Neuropsychiatric Disease and Treatment, Dovepress, 1407-1413.
• OECD (2013). Emerging Trends in Biomedicine and Health Technology Innovation: Addressing the Global Challenge of Alzheimer's, OECD Science, Technology and Industry Policy Papers. No: 6, Paris, OECD Publishing.
• Perry, R. J., ve Hodges, J. R. (2000). Relationship between functional and neuropsychological performance in early Alzheimer disease. Alzheimer Disease & Associated Disorders, 14(1), 1-10.
• Pinquart, M., ve Sorensen, S. (2006). Helping Caregivers Of Persons With Dementia: Which İnterventions Work And How Large Are Their Effects?. International Psychogeriatrics, 18(4), 577-595.
• Soner, S., Aykut, S. (2017). Alzheimer Hastalık Sürecinde Bakım Veren Aile Üyelerinin Yaşadıkları Güçlükler ve Sosyal Hizmet. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 2,375-387.
• Şahin, D. S. (2019). Yaşlılarda Sık Görülen Sağlık Problemleri ile Tedavi ve Bakım Esnasında Ortaya Çıkan Tıp Etiği Sorunları. Yaşlılık ve Sosyal Hizmet (Ed.U. Yanardağ, ve M.Z. Yanardağ). Ankara: Nika Yayınevi.
• Tekin, N., Dişçigil, G. ve Altunbaş, E. (2011). Demans Hastalarının Bakımı, Toplumsal Bakış Açısı, Davranış ve Bilgi Kaynakları. Turkish Journal of Geriatrics, 14(1), 35-39.
• Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK (2012). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=13425.
• Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK (2017). İstatistiklerle Yaşlılar. www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=24644 Erişim Tarihi: 14.03.2022.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis.
• Yavla, F. ve Aydın Güngör, H. (2016). Demansta Klinik Bulgular. Nükleer Tıp Seminerleri.
• Yılmaz, A., Turan, E. (2007). Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerde Tükenmişlik, Tükenmişliğe Neden Olan Faktörler ve Baş etme Yolları. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 27:445-454.