ÇOCUK KORUMA SİSTEMİ KAPSAMINDA BAKIM TEDBİRİ ALMA VE UYGULAMA SÜRECİNİN NİTEL ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 68 - 88, 31.03.2023

Gökçe Nur Mısırlı , İsmail Akyüz

Öz

Bu araştırmanın odağı bakım tedbiri sürecidir. Araştırmada bakım tedbiri sürecinin başarılı yanları ile geliştirilebilecek yönleri, sürecin farklı öznelerinin değerlendirmeleri doğrultusunda keşfedilmeye, anlaşılmaya ve görünür kılınmaya çalışılmıştır. Araştırmanın amaçlarına uygun olarak nitel yaklaşım benimsenmiş ve bu yöntemle katılımcıların sürece yönelik deneyimlerini kendi ifadeleri ile ortaya koymaları sağlanmıştır. Katılımcılar amaçlı örneklem seçim yöntemi ile belirlenmiş ve araştırma grubunda Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ve çocuk evleri sitesi müdürlüğü çalışanları ile çocuk evleri sitesinde koruma ve bakım altında kalan çocuklar yer almıştır. Bu kapsamda üç farklı ilde, yirmi beş kişi ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak veriler toplanmış ve bu veriler içerik analizi tekniği ile yorumlanmıştır. Bu makalede, bakım tedbirinin alınma ve uygulanma sürecine ilişkin bulgulara ve yorumlara odaklanılmıştır. Bu çerçevede katılımcılar ihbar kanallarını, sosyal inceleme yapmanın ve karar vermenin zorluklarını, çocuk evleri sitelerinin şartlarını ve hizmetlerini değerlendirmişlerdir. Bu değerlendirmeler doğrultusunda bakım tedbiri sürecinin iyileştirilmesine yönelik önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

sosyal hizmet, bakım tedbiri, sosyal inceleme, kurum bakımı, korunma ihtiyacı içindeki çocuk

QUALITATIVE ANALYSIS OF CARE MEASURE TAKING AND IMPLEMENTING PROCESS WITHIN THE CHILD PROTECTION SYSTEM

Öz

The focus of this research is the care measure process. In the research, the successful aspects of the care measure process and the aspects that can be improved were tryed to be discovered, understood and made visible in line with the evaluations of different subjects of the process. In accordance with the aims of the research, a qualitative approach was used and with this method, the participants were provided to reveal their experiences about the process in their own words. The participants were determined by the purposeful sampling method and the employees of the Provincial Directorate of Family and Social Services and the directorate of the children's homes site and the children under protection and care in the children's home site were included in the research group. In this context, in-depth interviews were conducted with twenty-five people in three different cities. Data were collected using a semi-structured interview form and these data were interpreted with content analysis technique. This article focuses on the findings and comments on the process of taking and applying the care measure. In this context, the participants evaluated "the channels of notification, the difficulties of making social investigations and making decisions, the conditions and services of children's home sites". In line with these evaluations, suggestions for improving the care measure process are included.

Anahtar Kelimeler

sacial work, care measure, social investigation, institutional care, children needing protection

Kaynakça

• Aydın, B. (2019). Korunmaya ihtiyacı olan çocuk örnekleminde sosyal hizmet uzmanlarının uygulamaları üzerinden mesleki rollerinin incelenmesi: niteliksel bir araştırma. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Babahanoğlu R. ve Başer D. (2017). Türkiye’de okul sosyal hizmetinin önemi ve gerekliliği Konya örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 650-655.
• Beter, Ö. (2010). Türkiye ve İngiltere’de çocuk koruma sistemleri. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bilgin, Ö. (2020). Çocuk koruma hizmetlerinde çocuk ihbar ve bildirimlerinin değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(2), 26-37.
• Cebe F. (2005). Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu yetiştirme yurtlarında barınan çocukların ''benlik saygısı'', ''kaygı'', ''depresyon'' skorlarının ailesi yanında kalan çocuklarla karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
• Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü (ÇHGM). 2017 Yılı Bülteni (2017). Erişim (09.05.2022): https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/2500/cocuk-hizmetleri-genel-mudurlugu-2017-bulteni.pdf
• Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü (ÇHGM) 2021 Yılı Ağustos Bülteni (2021) Erişim (07.01.2023): https://www.aile.gov.tr/media/88672/e-bulten-2021-agustos-sayi-14.pdf
• Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu Ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmelik. Resmî Gazete 26386 (24.12.2006). Erişim (10.05. 2022): https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/12/20061224-1.htm
• Çocuk Koruma Hizmetleri Planlama Ve Çocuk Bakım Kuruluşlarının Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik. Resmî Gazete 31945 (06.09.2022). Erişim (08.01.2023): https://www.aile.gov.tr/media/115396/cocuk-koruma-hizmetleri-planlama-ve-cocuk-bakim-kuruluslarinin-calisma-usul-ve-esaslari-hakkinda-yonetmelik.pdf
• Çocuk Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. Resmî Gazete 26386 (24.12.2006). Erişim (10.05.2022): https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=10885&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5
• Çocuk Koruma Kanunu (ÇKK). Resmî Gazete 25876 (03.07.2005). Erişim (11.05.2022): https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf
• Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü/Büro Amirliği Kuruluş, Görev Ve Çalışma Yönetmeliği Resmî Gazete 24372 (13.04.2001). Erişim (11.05.2022): https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.12566&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=
• Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (EYHGM). Alo 183 Sosyal Destek Hattı. Erişim (11.05.2022): https://www.aile.gov.tr/sss/engelli-ve-yasli-hizmetleri-genel-mudurlugu/alo-183-sosyal-destek/
• Eroğlu, Z. (2016). Aile ve sosyal politikalar bakanlığına bağlı kuruluşlarda psikososyal destek hizmeti alan çocukların bu hizmete ilişkin algıları. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erol, N., Şimşek, Z., Üstüner, S. (2005). Çiçekli Dünyamda Elimi Yalnız Bırakma; Dünya'da ve Türkiye'de Çocuk Koruma Sistemleri. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Eryılmaz, N. (2010). Çocuk yuvasında ve ailesinin yanında kalan 6 yaş çocuklarının duygusal becerilerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hayat Sende Derneği. (2014). Kurum bakımından topluma geçişte gençler çalıştayı (1.Baskı). Ankara: Hayat Sende Derneği.
• Öztürk, E. (2018). Çocuk evleri sitesinde çalışan bakım elemanlarının problem çözme becerileri, öğrenilmiş güçlülük ve çocuk sevme düzeyleri arasındaki ilişki (Ankara ili örneği). Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. Ed: Bütün, M. & Demir, S.B.) 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Saçan, S., Artan, İ., Erol, N. ve Şimşek, Z. (2014). Kurum bakımından aile yanına döndürülen 6-18 yaş çocukların duygusal ve davranış sorunları. Qualitative Studies, 9(2), 1-18 .
• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Çocuk Evleri Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik Resmî Gazete 27015 (05.10.2008). Erişim (11.05.2022): https://www.ailevecalisma.gov.tr/uploads/chgm/uploads/pages/yonetmelikler/cocuk-evleri-calisma-usul-ve-esaslari-hakkinda-yonetmelik.pdf
• Şenocak, H. (2005). Korunmaya muhtaç çocuklar: İstanbul yetiştirme yurtları üzerine bir alan araştırması. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tunç, B. (2019). Türkiye’de okul sosyal hizmetinin hayata geçirilmesinin önemi üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yalçın, A. (2011). Çocuk koruma kanunu kapsamında korunmaya muhtaç çocukların gelecek kaygılarının incelenmesi (Afyonkarahisar örneği). Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Yaman, F. ve Tuncay, T. (2020). Ölümcül çocuk istismarları ve Türkiye çocuk koruma sistemine yönelik bir değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(3), 1370-1393.