AVRUPA SOSYAL MODELİ ve TÜRKİYE’DEKİ SOSYAL POLİTİKALARIN TARİHSEL BAĞLAMDA KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Yıl 2016, Sayı: 11, 1 - 17, 01.07.2016

Erol Turan , Emre Aydilek Alper Tunga Şen

Öz

Avrupa Birliği topluluğu üye devletler arasında uyumun tam sağlanamadığı bir politika süreci yaşamışlardır. Kabul ettikleri politikalar ilk olarak ekonomik düzeyde kalmıştır. Asıl amaçları bu politikalarla yoksul ve ihtiyacı olan insanlara yardım etmektir. Bu amaçla ilk çalışmaları Avrupa Ekonomik Topluluğunu kurmak olmuştur. Bu yapıyla Sosyal devlet ve refah devleti anlayışını ortaya çıkarmak istemişlerdir. Avrupa Sosyal Modeli, ihtiyacı olan kişilere sosyal haklar kazandıran ve insan haklarına saygılı bir model olarak ortaya çıkmaktadır.
Bu model genel itibariyle Türkiye açısından değerlendirildiğinde; Türkiye’deki hukuksal veya yönetimsel eksikliklerden dolayı Avrupa’daki şekliyle tam anlamıyla uygulanamadığı ileri sürülebilir. Türkiye’de halen cinsiyet eşitsizliği veya ayrımcılıkla mücadele sorunlarının çözüme kavuşturulamamış olması bu eksikliklere örnek olarak gösterilebilir. Bu sebeple Türkiye’nin sosyal politikalarını Avrupa Birliği düzeyine yakınlaştırması büyük önem arz etmektedir. Çalışmada bu sorunsal bağlamında Avrupa Sosyal Modelinin tarihsel gelişim süreci, içeriği ve Türkiye açısından uyum süreci değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Avrupa Sosyal Modeli, Sosyal Politika, Katılım, Dışlanma

Kaynakça

• “Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran Antlaşma”, 2. Madde ve 68. Madde, (Erişim Tarihi: 04.05.2015) http://www.avrupa.info.tr/fileadmin/Content/EU/bir_bakis/AvrupaKomurveCelikToplulugunuKuranAntlasma.pdf
• “Avrupa Sosyal Modeli=IMF”, (2010, 13 Haziran) Radikal Gazetesi, (Erişim Tarihi: 06.05.2015) http://www.radikal.com.tr/radikal2/avrupa_sosyal_modeliimf-1002549
• “Avrupa Sosyal Şartı”, s. 393-400, (Erişim Tarihi: 01.01.2014) http://abmuzakere.bilgi.edu.tr/docs/avrupa_sosyal_sarti_metni.pdf
• “Eski Avrupa Sosyal Modeli Tarih Oldu”, (2012, 22 Mart), (Erişim Tarihi: 04.05.2015) http://ekonomi.milliyet.com.tr/-eski-avrupa-sosyal-modeli-tarih-oldu /ekonomi/ekonomidetay/22.03.2012/1518619/default.htm
• Ataman, Berrin Ceylan (2009) “Avrupa Birliği Sosyal Politikası, Avrupa Sosyal Fonu ve Sosyal Diyalog”, Eurochamber Projesi, (Erişim tarihi: 03.05.2015), www.etcf.org.tr/EN/doc/kasim_2009_etcf/.../Berrin%20Ataman.ppt
• Beceren, Ertan ve Kasalak, Murat (2010) “Avrupa Birliği İstihdam Stratejisi Ve Üye Ülke Stratejilerinin 10 Hedef Kapsamında İstihdama Yönelik Uygulamalar” Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2
• Ceylan, Yener (2006) “Avrupa Birliği’nde Siyasal Bütünleşme Sürecinin Avrupa Sosyal Modeline Etkileri”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Çelik, Aziz (2004) “Avrupa Birliği Sosyal Politikası: Gelişimi, Kapsamı Ve Türkiye’nin Uyum Süreci-1”, Sendikal Notlar Dergisi, Sayı 24, ss.30-55.
• Çevik, Savaş (2013) Küresel Ekonomide Uluslararası Vergileme: Yapısı, Ekonomi Politiği ve Ülkeler Arası İşbirliği, Konya: Palet Yayınları.
• Çilkaya, Bilal (2010) “Avrupa Birliği Müzakere Sürecinde Türkiye’nin Sosyal Politika ve İstihdam Yaklaşımı”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erdoğdu, Seyhan (2005) “Avrupa Birliği ve Sosyal Politika”, Genel - İş Emek Araştırma Dergisi, Sayı: 1.
• Ergier, Emrah (2007) “Avrupa Sosyal Modeli’nin Dönüştürülmesi Çerçevesinde Sosyal Diyalog Ve Türkiye’nin Durumu”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Günal, Pınar (2009) “Avrupa Birliği’nin Sosyal Politikası Çerçevesinde Güney Avrupa Sosyal Devlet Modeli ve Türkiye”, Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi, Ankara: Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü
• Gürsoy, Seyran (2011) Sosyal Politikada Dönüşüm Ve Sosyal Yardımlar: Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Oral, A.İ. (2012) Sosyal Politika, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
• Parlak, Zeki ve Aykaç, Mustafa (2004) “AB Sosyal Politikası: Refah Devletinden Avrupa Sosyal Modeline”, Avrupa Birliği Üzerine Yazılar, (Editör: Turgay Berksoy, A. Kadir Işık), Birinci Baskı, Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları
• Sakar, Turgay (2009) “Avrupa Birliği’nin Sosyal Politika ve İstihdam Alanlarındaki Düzenlemelerine Türkiye’nin Uyumu: Yapısal Bir Değerlendirme”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Sarıipek, D. Başar (2006) “Sosyal Vatandaşlık ve Günümüzde Yaşadığı Dönüşüm: Aktif Vatandaşlık”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı:9, Cilt: 2.
• Şenkal, Abdülkadir (2005) “Sosyal Politika ve Sosyal Vatandaşlık: Kölelikten Sosyal Vatandaşlığa, Avrupa Birliği Sosyal Vatandaşlık Örneği”, İ.Ü. Sosyal Siyaset Konferansları, 50. Kitap, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, ss.225-258
• TÜİK (2015) Basın Odası Haberleri, Sayı: 64, Erişim Tarihi: 16 Nisan 2016, http://www.tuik.gov.tr/basinOdasi/haberler/2015_64_20151110.pdf
• Uçkan, Banu (2005) “Avrupa Birliğinde Sosyal Diyalog: Danışma Komitelerinden Çerçeve Antlaşmalara”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, Cilt:55, Sayı:1.
• Yıldırım, Sezen (2006) “Avrupa Birliği’nde İstihdam Politikaları ve İşsizlik; Euro Alanında Gelişmeler”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Zengingönül, Oğuz “Sosyal Modelin Modernleştirilmesi Ekseninde Avrupa Birliğinin İstihdam Politikalarında Esneklik Arayışı”, (Erişim Tarihi: 31.12.2013), http://www.ceis.org.tr/dergiDocs/makale112.pdf