KÜÇÜK HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ENERJİ POTANSİYELLERİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ

Yıl 2013, Sayı: 6, 37 - 59, 31.12.2013

Mustafa Onüçyıldız , Naci Büyükkaracığan , M. Erkan Erkmen

Öz

Günümüzde enerji gereksiniminin çok büyük bir kısmı fosil kökenli yakıtlardan (petrol, doğal gaz, kömür) karşılanmaktadır. Fosil kökenli yakıtların çıkarılma, taşınma,
işlenme ve enerjiye dönüştürülme aşamalarında çevreye olumsuz etkileri bulunmaktadır. En olumsuz etki son kullanım aşamasında oluşur. Yanma sonucu açığa çıkan ürünler
(COx, SOx, NOx, hidrokarbonlar, kül, katran ve diğer kirleticiler) küresel ısınmaya ve asit yağmurlarına neden olurlar. Fosil yakıtlarla ilgili bir diğer olumsuzluksa gittikçe tükeniyor
olmalarıdır. Birçok ülke mevcut enerji kaynaklarını daha temiz ve daha verimli kullanmaya ve yenilenebilir enerji kaynaklarından daha fazla yararlanmaya çalışmaktadır.
Ülkemiz yenilenebilir enerji kaynağı olan ve dünyada pek çok ülke tarafından tercih edilen hidrolik enerji bakımından oldukça zengindir. Bu çalışmada, su gücünden enerji üretme alternatiflerinden birisi olan Küçük Hidroelektrik Santral (KHES)‘lerin, dünyadaki, Avrupa‘daki ve Türkiye‘deki mevcut durumları incelenerek, KHES‘lerin enerji potansiyellerini, katkılarını ve çevresel etkilerini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Küçük Hidroelektrik Santral, Hidroenerji, Hidrogüç potansiyeli, Nehir Tipi Santraller, Su Gücü, Yenilenebilir Enerji

Kaynakça

• [1]EUAŞ, (Elektrik Üretim Anonim Şirketi) (2010), Elektrik Üretim Sektör Raporu, www.enerji.gov.tr. Adresinden 15 Şubat 2011 tarihinde edinilmiştir.
• [2]EUROPEAN COMMISSION, (2010), Statistical pocketbook. http://ec.europa.eu/energy/publications/ statistics/statistics_en.htm adresinden 12 Mayıs 2011 tarihinde edinilmiştir.
• [3]GOLDEMBERG, J., Johansson, T., (2004). World energy assessment overview (2004 update), New York, p:85.
• [4]HARTE, J., (1977). Energy technologies and natural environments: the search for compatibility, Annual Review of Energy, 3, 101–146.
• [5]HENNICKE, P., (2008). Combining energy efficiency with renewable energy sources constitutes a key strategy for a sustainable future, The future of Energy in Egypt Conference, Cairo.
• [6]KAYGUSUZ, K., Sarı A., (2003). Renewable energy potential and utilization in Turkey, Energy Convers Management, 44, 459–478.
• [7]KLYCHEV, S.I., Mukhammadiev, M.M., Zakhidov, R., Potaenko, K.D., (2007). Technical and economic conditions for creation of combined solar-wind power plants, Applied Solar Energy, 43(4):214–7.
• [8]KUCUKALİ, S, Baris, K., (2009). Assessment of small hydropower (SHP) development in Turkey: laws, regulations and EU policy perspective, Energy Policy, 10, 3872-3879.
• [9] (http://www.ippwatch.com).
• [10]MNRE (Ministry of new and renewable energy) Booklets on Renewable Energy, (2010).
• [11]IEA (International Energy Agency), (2003). Energy policies of IEA Countries, Paris.
• [12]IEA (International Energy Agency), (2010). Benign energy? The environmental implications of renewable, Paris.
• [13]PAISH O., (2002). Small hydro power: technology and current status. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 6, 537-556.
• [14]PUNYS, P., Pelikan, B., (2007). Review of small hydropower in the new Member States and Candidate Countries in the context of the enlarged European Union, Renewable and Sustainable Energy Reviews 11, 1321–1360.Sosyoteknik Sosyal ve Araştırmalar Dergisi Yıl:3 Sayı:6 Aralık 2013 59
• [15]STREIMIKIENE, D., Burneikis, J., Punys, P., (2005). Review of renewable energy uses in Lithuania, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 9, 29–49.
• [16]TEDAĞ, (2009). Türkiye Elektrik Dağıtım ve Tüketim İstatistikleri (2009)
• [17]TUĠK, (2010). Nüfus istatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/ VeriBilgi.do?tb_id= 38&ust_id=11 adresinden 10 Haziran 2011 tarihinde edinilmiĢtir.
• [18]TURKISH ELECTRICITY TRANSMISSION COMPANY (TEIAS), (2009). Electricity generation transmission statistics of Turkey, Ankara.
• [19]WORLD ENERGY COUNCİL (WEC), (2004), 2004 Survey of energy resources.
• [20]WORLD ENERGY COUNCİL (WEC), (2010), 2010 Survey of energy resources.
• [21]KRYZANOWSKI, A. and et al., “Hydro Potential and Development Opportunities in Slovenia”, International Journal on Hydropower&Dams, Special Issue: HYDRO 2008, Vol.15, Issue 5, 2008.
• [22]ÖZİŞ, Ü; BARAN, T.; HARMANCIOĞLU, N.; Türkiye'de Su Kuvvetinden Enerji Üretimi. İzmir, Mühendislik ve Diğer Meslek Odaları İzmir Şubeleri, "İzmir Su Kongresi",2009.
• [23]TWIDEL, J.W., WEIR, J., Renewable Energy Resources, London: Taylor & Francis; Second edition, 2005.
• [24] (http://waterwiki.net/index.php/Small_ Hydro-Power_Plants_for_Slovakia)