Sarıkamış/Beyaz Hüzün Romanında Savaş Ortamının Duygular Üzerinden Aktarımı

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 197 - 208, 30.12.2018

Selami Alan

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.442235

Öz

Bağrında doksan bin şehidi ağırlayan Sarıkamış hem
kahramanlığın hem de hüznün abidesidir. Büyük acıların yaşandığı bu mekân,
bugüne kadar birçok şiire, türküye, ağıta, tiyatroya veya romana konu olmuştur.
Fakat bu edebî türler arasında romanlar ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Çünkü
kurmaca dünyanın imkânlarından da faydalanan bu eserlerin, tasvir ve tahliller
yaparak olayları daha detaylı, daha etkili anlatma güçleri vardır. Üzerinde
durulması gereken husus, bu eserlerin savaşla ilgili duygu ve düşünceleri okura
nasıl yansıttıklarıdır. Bu bakış açısıyla incelenebilecek eserlerden biri,
İsmail Bilgin’in Sarıkamış / Beyaz Hüzün adlı romanıdır. Sarıkamış Harekâtı’nı
ve bu harekât sırasında şehit olan askerleri hatırlatma hedefiyle kaleme alınan
Sarıkamış / Beyaz Hüzün romanında, ana olay çevresinde değişik birçok olay
kesitler hâlinde sunulmuştur. Böylece hem cepheye giden askerlerin hem de bu
seferberlikten etkilenen halkın duygularına yer verilmiş ve okurun oradaki
çetin savaş ortamını ve mücadele eden askerlerin ruh hâllerini hissetmesi
istenmiştir. Bu çalışmada, romanda öne çıkarılan duygular üzerinden okura
verilmek istenen mesajların tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sarıkamış, Beyaz Hüzün, Türk Romanı, Tarihi Roman, İsmail Bilgin

The Transmisson of War Atmosphere through Emotions in The Novel Sarıkamış/Beyaz Hüzün

Öz

Sarıkamış, which hosts ninety
thousand martyrs, is the monument of both heroism and sorrow. This place where
considerable griefs were experienced has become the topic of many poems, folk
songs, laments, plays or novels. However, novels have a privileged place among
these literary genres. Because these works, which also benefit from the
opportunities of fictional world, have the power of narrating the event in a
more detailed and effective way through making depictions and analyses. The
point which should be discussed here is whether narrating war scenes or griefs
experienced in these works is beneficial for readers or not. One of the novels
that can be evaluated with this point of view is Sarıkamış / Beyaz Hüzün by
İsmail Bilgin. The novel aims to remind the Sarıkamış operation and the
soldiers who were martyred during this operation. The novel in which many
different incidents are presented as sections around the main plot includes the
emotions of both soldiers who went front line and people who were effected by
mobilizations. Accordingly, the readers are expected to feel the harsh war
atmosphere and the mood of struggling soldiers. The aim of the present study is
to determine the emotions, which came to the fore in the novel, which the
writer expected to convey to the reader. 

Anahtar Kelimeler

Sarıkamış, White Grief, Turkish Novel, Historical Novel, İsmail Bilgin

Kaynakça

• AKÇA, Hilal (2016). “Tarihi Romandan Millî Kimliğe: Sarıkamış/Beyaz Hüzün”, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, 2(4):66-87.
• ARGUNŞAH, Hülya (1990). Türk Edebiyatında Tarihi Roman (Türk Tarihiyle İlgili), Doktora Tezi, İstanbul Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BELGE, Murat (15 Ekim 1980). “Savaş ve Edebiyat”, Milliyet Sanat Dergisi, Yeni Dizi Sayı 10.
• BİLGİN, İsmail (2006). Sarıkamış/Beyaz Hüzün, İstanbul: Timaş Yayıncılık.
• BİRİCİK, İbrahim (2016). “‘Çanakkale Mahşeri’ ve ‘Sarıkamış/Beyaz Hüzün’ Romanlarında Türklerin Kimliksel Bellek Mekânları”, Türkiyat Mecmuası, 26(2):95-111.
• COŞKUN, Sezai (2011). “Savaş-Edebiyat İlişkisi Bağlamında Bosna Savaşı’nın Türk Şiirine Yansıması”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, y.3, S.5, Ocak-Haziran, ss.29-52.
• DUMAN, Harun (2018). “Savaş Edebiyatı”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt: 58, Sayı: 1, ss. 99-110.
• GÜVENÇ, Bozkurt (2010). Türk Kimliği, İstanbul: Boyut Yayınları.
• ERSOY, M. Akif (2011). Safahat, hzl. A. Vahap Akbaş, İstanbul: Beyan Yayınları.
• SINAR ÇILGIN, Alev (2003). Türk Roman ve Hikâyesinde İkinci Dünya Savaşı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• TANPINAR, A. Hamdi (2012). On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• YILDIRIM, Yunus (2015). “Sarıkamış Harekâtı’nın İsmail Bilgin’in Sarıkamış-Beyaz Hüzün İsimli Romanına Yansıması”, Savaş Tarihi Araştırmaları Uluslararası Kongresi 100. Yılında 1. Dünya Savaşı ve Mirası Bildiri Kitabı, 2. Cilt, (ed. Halil Çetin, Lokman Erdemir), 6-8 Kasım 2014, Çanakkale, ss. 137-148.