Nazlı Eray’ın “Monte Kristo” Adlı Hikâyesinin Feminist Edebiyat Eleştirisi Işığında İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 502 - 510, 30.08.2022

Yavuz Selim Uğurlu

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1112368

Öz

Kadının toplumdaki konumuna ve sorunlarına edebî metinler ekseninde yaklaşan feminist edebiyat eleştirisi, erkek egemen edebiyat dünyasında yeni bir pencere açmıştır. Bu çalışmada “yazar olarak kadına yönelik feminist eleştiri yöntemi” kullanılmıştır. Nazlı Eray’ın “Ah Bayım Ah” adlı hikâye kitabında yer alan “Monte Kristo” adlı hikâye bu çalışmanın inceleme konusu olan metindir. Şehirde yaşayan, orta sınıfa mensup çocuklu bir ev kadını olan Nebile’nin başkişi olduğu hikâyede kocasının ona yaklaşımından ve hayatından bezen kadının mutluluğu arama çabası ekseninde genel anlamda kadın sorunlarına bir kadın yazarın bakış açısıyla yaklaşılmıştır. Bu çalışmanın giriş kısmında feminizm ve onun Türk edebiyatındaki seyri ayrıca Nazlı Eray ve “Monte Kristo” adlı eseri hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Giriş bölümünden sonraki bölümlerde ise “feminist edebiyat eleştirisi”; Nazlı Eray’ın hayatı, sanatı ve eserleri hakkında çeşitli bilgiler verilmiştir. Çalışmanın en sonunda yer alan bölümdeyse sanatçının bir kadın yazar olarak bir kadının yaşadığı problemleri nasıl ele aldığı hikâye metninden alıntılar da yapılarak feminist edebiyat eleştirisi ışığında ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nazlı Eray, feminizm, feminist edebiyat eleştirisi, Türk edebiyatı, hikâye

A Review of Nazlı Eray's Work "Monte Kristo" in the Light of Feminist Literature Criticism

Öz

Feminist literary criticism, which approaches women’s position and problems in society within the framework of literary texts, has created a new perspective in the male-dominated literary world. This study includes “feminist criticism of women as a writer”. The story “Monte Kristo”, which includes in Nazli Eray’s story book “Ah Bayım Ah”, is the text that is the subject of this study. In the story of Nebile, a middle-class housewife living with children in the city, her husband’s attitudes against her and a woman’s the effort to find out happiness, who is exhausted from her life are the most considerable significant topics, generally women issues are handled from the point of view of a female writer. In the introduction to this study, brief information about feminism and its course in Turkish literature is also given about Nazlı Eray and her work “Monte Kristo”. In the sections after the introduction section, “feminist literary criticism” as well as Nazli Eray’s life, art and works has been taken part in the lights of various information. In the section at the end of the study, it was tried to be uncovered in the light of feminist literary criticism by excerpting from the story text how the author handled the problems experienced by a woman as a female writer.

Anahtar Kelimeler

Nazlı Eray, feminism, feminist literary criticism, Turkish literature, story

Kaynakça

• Doğan, D. M. (2014). Feminizm. Doğan Büyük Türkçe Sözlük (25. baskı), (s. 527). Ankara: Yazar Yayınları.
• Eagleton, T. (2014). Edebiyat Kuramı-Giriş (4. baskı). (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eray, N. (1976) Ah Bayım Ah. Ankara: Bilgi Yayınları.
• Humm, M. (2002). Feminist Edebiyat Eleştirisi. (G. Bakay, Haz.). İstanbul: Say Yayınları.
• Kabaklı, A. (1997) Türk Edebiyatı (5. cilt). İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Kocabıçak, G. (2013). Tomris Uyar Öykülerinin Feminist Eleştirisi, (Yüksek Lisans Tezi). T.C. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Kolcu, A. İ. (2008). Edebiyat Kuramları Tanım-Tenkit-Tahlil. Ankara: Salkımsöğüt Yayınevi.
• Korkmaz, F. (2019). Feminist Edebiyat Eleştiri Kuramları Açısından Nezihe Meriç’in Korsan Çıkmazı Romanı Üzerine Bir Değerlendirme, Edebî Eleştiri Dergisi, Eleştiri Kuramları Özel Sayısı, 3(3), 221-233.
• Moran, B. (2002). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri (7. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Önal Yılmaz, Ş. (2017). Nazlı Eray’ın Öykülerinde Yapı ve İzlek, (Yüksek Lisans Tezi). T.C. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Öztürk, E. (2011). Feminist Teori ve Tarihsel Süreçte Türk Kadını. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Tekin, A. (2012). Edebiyatımızda İsimler (5. baskı). Ankara: Boğaziçi Yayınları.
• Uğurlu, S. B. ve Balık, M. (2009). Nazlı Eray Öyküsünde Kentli Kadın Kimliği, Yazın ve Deyişbilim Araştırmaları içinde (N. Kansu Yetkiner-Derya Duman, Edt.). 8. Uluslararası Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu (14-16 Mayıs 2008), İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları, s. 442-459.