The Ledger of Silence: Objections and Proposals in Ismet Özel's Poetics

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 759 - 783, 29.08.2024

Salim Nacar , Turgut Koçoğlu

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1489643

Öz

This study presents an evaluation of İsmet Özel's book titled "A Guide to Reading Poetry," first published in 1980, within the context of objections and proposals. The topic is limited to specific points such as the essence of the poem chosen to represent Özel's poetics, the poetry environment, traditionalism, and progressivism. The part of the study focusing on the essence of poetry constitutes the first section. Here, the problems find their source in the value attributed to them by poetry, while their remedy lies in the responsibility that this value imposes on the poet. The second section relates to the anticipated poetry environment. Özel offers some proposals regarding the responsibilities of poets to clarify this environment and lists his objections to the distortions in the literary environment. In the context of traditionalism and progressivism, which is the last subject of the study, the effectiveness of these concepts in human existence is examined. Traditionalists have become destabilized due to their unconditional adherence to the values and institutions of the past, while progressivists have missed out on the present by pursuing values to be obtained in the future. According to Özel, poetry is the only way to express existence and to remind humanity of the connection between the past and the future. This study also includes points where these three issues intersect with poet testimonies and some important issues in our poetry history.

Anahtar Kelimeler

İsmet Özel, A Guide to Reading Poetry, Poetry Environment, Essence of Poetry, Traditionalism, Progressivism

Susulunca Tutulan Çetele: İsmet Özel Poetikasında İtirazlar ve Teklifler

Öz

Bu çalışma, İsmet Özel’in ilk baskısı 1980’de yapılan Şiir Okuma Kılavuzu adlı kitabının, itirazlar ve teklifler bağlamında bir değerlendirmesini sunmaktadır. Konu, Özel’in poetikasının temsili için seçilen şiirin özü, şiir ortamı, gelenekselcilik ve ilericilik gibi spesifik noktalarla sınırlandırılmıştır. Çalışmanın şiirin özüne yönelik kısmı çalışmanın ilk bölümünü oluşturur. Burada sorunlar kaynağını şiirin onlara biçtiği değerde, telafisini ise değerin şaire yüklediği sorumlulukta bulmuştur. İkinci kısım, meydana gelmesi umulan şiir ortamına ilişkindir. Özel, bu ortamın sarahati için şairlerin sorumlulukları üzerine bazı teklifler getirirken edebî ortamın çarpıklığı üzerine de itirazlarını sıralar. Çalışmanın son konusu olan gelenekçilik ile ilericilik bağlamında itiraz ve tekliflerde, bu kavramların insan varoluşundaki etkinliği incelenmiştir. Gelenekselciler, geçmişin değer ve kurumlarına koşulsuz bağlılıkla istikrarsızlaşmışlarken ilericiler gelecekte elde edilecek değerlerin peşinde olmakla aktüaliteyi kaçırmışlardır. Özel’e göre şiir, varoluşu ifade etmenin ve insanı, geçmiş ve gelecek arasındaki bağlantıda hatırlamanın yegâne yoludur. Bu üç meselenin şair tanıklıkları ve şiir tarihimizin önemli kimi meseleleriyle temas ettiği noktalara da çalışmada yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İsmet Özel, Şiir Okuma Kılavuzu, Şiir Ortamı, Şiirin Özü, Gelenekselcilik, İlericilik

Kaynakça

• Akın, Enis (2019). Kekeme Türk Şiiri. Ankara: Ebabil Yayıncılık.
• Arslanbenzer, Hakan (2013). Üç Sütun: Şiir, Hikâye, Eleştiri. İstanbul: Okur Kitaplığı.
• Arslanbenzer, Hakan (2017). Eskimeyen Kitaplar. İstanbul: Avangard Yayınları.
• Brianne, Keith (2019). Amerikan Edebiyatı 101. İstanbul: Say Yayınları.
• Cansever, Turgut (2002) Kubbeyi Yere Koymamak. İstanbul: İz Yayınları.
• Etil, Hüseyin (2019). İsmet Özel ve Partizan. İstanbul: Küre Yayınları.
• Güntan, Ahmet (2011) Şiir Geldi Kelimede Boğuldu. İstanbul: 160. Kilometre.
• Karadeniz, Mustafa Uğur (2024). “Tarih Bilinci ve Şiir: Klasik Türk Şiirinin İsmet Özel’de Kültürel Konumlanışı”. Hece Dergisi İsmet Özel Özel Sayısı. Ankara: Hece Yayınları. Y. 27, S. 325. s. 442-452
• Kaya, Ahmet (2019). İsmet Özel’in Şiirlerinin Bir Prototip Olarak “Mazot” Şiiri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (71), 1252-1260. https://doi.org/10.17755/esosder.510791.
• Kısakürek, Necip Fazıl (1940) Namık Kemal: Şahsı-Eseri-Tesiri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Özel, İsmet (1970). “Gerici Sanata Hücum”, Halkın Dostları, S. 1, s. 1.
• Özel, İsmet (1970b). “Tanrı Mezarını Isıtsın”, Halkın Dostları, S. 1. s. 1.
• Özel, İsmet (1987). Erbain. Ankara: İklim Yayınları.
• Özel, İsmet (1990). “Bir Cevap”, Defter, S. 15. s. 97-102.
• Özel, İsmet (1997). Şiir Okuma Kılavuzu. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İsmet (2006). Çenebazlık. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İsmet (2011). Başbaş Başbaşa Başabaş / Şairin Devriye Nöbeti -12. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İsmet (2015). Şiir Okuma Kılavuzu. İstanbul: TİYO Yayınları.