Looking At The War From Behind The Front: Reflections Of The War In Servet-i Fünun Magazine

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 681 - 698, 29.08.2024

Ahmet Metehan Şahin

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1493319

Öz

Servet-i Fünun magazine, which has an important position in terms of the impact it created in Turkish literature and press history and the people who gathered around it, started its publication life in 1891 and was published by well-known literary groups such as Edebiyât-ı Cedîde, Fecr-i Âtî and Yedi Meşaleciler until 1944, when its last issue was published. It was used as a media organ. Servet-i Fünun, has played an important role in the education of many artists/generations during the more than fifty years it has been published, and together with Ahmet İhsan (Tokgöz) and other important names in the staff of Servet-i Fünun magazine, it has become one of the most important figures of Turkish literature and press. It has managed to become one of the longest-running magazines. During the period in which Servet-i Fünun magazine continued its publication life; Struggles that can be considered as turning points for the Turkish nation and its history, such as the Turkish-Greek War, the Balkan War, the Gallipoli War and the War of Independence, took place, and the writers/poets in the staff of Servet-i Fünun were able to observe the period and convey their impressions to future generations through the magazine. Prominent names of the period such as Ali Ekrem Bolayır, Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Tevfik Fikret and Hüseyin Cahit Yalçın; He wrote many articles, poems and articles about the Turkish army/military, Turkish nation and war/military service. Thus, it can be seen that a kind of war literature exists in Servet-i Fünun magazine. In addition, in the magazine; Imaginations of war could also be reflected impressively by the artists who were witnesses of the war. In the study; The poems/articles of the poets/writers in Servet-i Fünun magazine, published in various issues of the magazine, were examined, thus, it was tried to determine how Servet-i Fünun magazine handled the war, its perspective on the war, and how and to what extent the war was reflected in the magazine.

Anahtar Kelimeler

Turkısh Literature, Turkish Press, Servet-i Fünun Dergisi, Harp

Cephe Gerisinden Savaşa Bakmak: Servet-i Fünun Dergisinde Harbin Yansımaları

Öz

Türk edebiyatında ve basın tarihinde yarattığı etki ve etrafında toplanan kişiler açısından önemli bir konumda bulunan Servet-i Fünun dergisi, 1891 tarihinde yayım hayatına başlamış ve son sayısının çıktığı 1944 senesine kadar Edebiyât-ı Cedîde, Fecr-i Âtî ve Yedi Meşaleciler gibi tanınmış edebiyat topluluklarınca yayın organı olarak kullanılmıştır. Servet-i Fünun yayımlandığı elli yılı aşkın süre zarfında, birçok sanatkârın/nesillerin yetişmesinde önemli bir rol oynamış ve başta Ahmet İhsan (TOKGÖZ) olmak üzere Servet-i Fünun dergisinin kadrosunda yer alan diğer önemli isimler ile birlikte Türk edebiyatının ve basının en uzun soluklu dergilerinden biri olmayı başarmıştır. Servet-i Fünun dergisi’nin yayım hayatına devam ettiği sürede; Türk-Yunan Savaşı, Balkan Harbi, Çanakkale Savaşı ve Kurtuluş Savaşı gibi Türk milleti ile tarihi için dönüm noktası sayılabilecek mücadeleler gerçekleşmiş ve Servet-i Fünun kadrosunda yer alan yazar/şairler devri gözlemleyerek izlenimlerini dergi aracılığıyla gelecek nesillere aktarabilmiştir. Ali Ekrem Bolayır, Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Tevfik Fikret ve Hüseyin Cahit Yalçın gibi devrin önde gelen isimleri; Türk ordusu/askeri, Türk milleti ve savaş/askerlik ile ilgili birçok yazı, şiir ve makaleler kaleme almıştır. Böylece Servet-i Fünun dergisinde bir tür harp edebiyatının varlık gösterdiği de görülmektedir. Bunun yanında dergide; savaşın birer tanığı olan sanatkârlar tarafından, harp tasavvurları da etkileyici bir şekilde yansıtılabilmiştir. Çalışmada; Servet-i Fünun dergisinde yer alan şairlerin/yazarların, derginin çeşitli sayılarında yayımladıkları şiirleri/yazıları incelemeye tabi tutulmuş böylece Servet-i Fünun dergisinin savaşı ele alış biçimi, savaşa olan bakış açısı ile savaşın dergiye nasıl ve ne derecede aksettiği tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Edebiyatı, Türk Basını, Servet-i Fünun Dergisi, Harp

Kaynakça

• Ahmet Hidayet (Reel) (1914). “Harp ve Edebiyat”. Servet-i Fünun dergisi. Numara: 1215 (17 Eylül), s. 292-293.
• Akyüz, Kenan (2013). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri 1860-1923. İstanbul: İnkilâp Kitabevi.
• Andı, Kübra (2006). “Servet-i Fünûn Mecmuası”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. Cilt: 4, Sayı: 7, s. 533-544.
• Aslan, Taner (2009). “Osmanlı Aydınlarının Gözüyle Batılılaşma”. Erdem. Sayı: 55, s. 1-30.
• Ayvazoğlu, Beşir (2021). Edebiyatın Çanakkale’yle İmtihanı. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Emiroğlu, Öztürk (2022). Türkiye’de Edebiyat Toplulukları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Enginün, İnci (2013). Abdülhak Hâmid Tarhan Bütün Şiirleri, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Ercilasun, Bilge (2019). Edebiyat Tarihi ve Tenkit. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Gür, Murat (2019). Türk Romanında Erkeklik ve Milliyetçilik (1908-1923). İstanbul: Kesit Yayınları.
• “Harb-i Umumi” (1914). Servet-i Fünun dergisi. Numara: 1210 (13 Ağustos).
• Hüseyin Cahit (Yalçın), (1899). “Harp ve Sulh”. Servet-i Fünun dergisi. Numara: 437 (24 Ağustos), s. 330-332.
• Şahin, Ahmet Metehan (2023). “Namık Kemal ve Abdülhak Hamit Tarhan'ın Mektuplarında Millî Şuur”. International Journal of Turkish Academic Studies (TURAS). C. 4, S. 2, s. 34-48.
• Şengül, Abdullah (2019). Ulusun Sahnedeki Öyküsü Türk Tiyatrosunda Millî Mücadele ve Cumhuriyet. İstanbul: Kesit Yayınları.