SOCIAL PROBLEMS AND EXPECTATIONS OF DISABLED PEOPLE

Yıl 2015, Sayı: 35/2, - , 10.02.2016

Doç. Dr. Yusuf Genç

https://doi.org/10.21560/spcd.77043

Cited By: 18

Öz

Disability which emerged with the history of humanity is also an ongoing disadvantage in today’s society. Different applications in different periods of history are made for disabled people, as for the modern world, services for this group has gained variety within the context of social state. From time to time people with disabilities have found to be potential criminals by their families and other members of the community, sometimes this case is approached with a pain sensation, and also sometimes different projects are produced so that they can integrate into society. Proliferation of the disabled population is increasing the concerns in this area. The global increase in chronic health problems cause an increase in the disabled population due to aging of population and elderly people’s high risk of becoming disabled. Worldwide, people with disabilities, compared to people without disabilities; have worse health status, have lower educational attainment and economic participation, and have higher poverty rates as well. This difference can be partially explained by several barriers that disabled people face in accessing to services such as health, education, employment, transportation and getting information which many people are accustomed to their presence, and easily get access. In this study, social, cultural, economic, educational, and health related problems of disabled people living in Doğanhisar District of Konya and precautions to be taken against these problems are practically discussed. Achieved results are expected to shed light to identify the problems of the disabled. A survey and interviews are conducted with 258 disabled people and their families whom were visited in their homes. In this extend it was based on the assumptions of ensuring disabled people’s effective participation in society, preventing their encounter with physical, social, economic and behavioral barriers, determining the contribution of the state to them and their families, and giving importance to increase the psycho-social support services. Economic assistance to individuals with disabilities and their families is not sufficient enough to be happy and live a healthy life. They seek to participate in social life and been attributed to be valuable by other members of society. This research focuses on how disabled people approach to such problems and their expectations.

Anahtar Kelimeler

Disabled people, social problem, family of disabled people, employment, social attendance

ENGELLİLERİN SOSYAL SORUNLARI VE BEKLENTİLERİ

Öz

İnsanlık tarihi ile birlikte ortaya çıkan engellilik, günümüz toplumlarında da devam eden dezavantajlı bir durumdur. Tarihin değişik dönemlerinde engellilere yönelik farklı uygulamalar yapılmış, modern dünyada ise sosyal devlet anlayışı kapsamında bu gruba yönelik hizmetler çeşitlilik kazanmıştır. Zaman zaman engelliler veya aileleri toplumun diğer üyeleri tarafından potansiyel suçlu bulunmuş, bazen bu duruma acınma duygusu ile yaklaşılmış bazen de topluma entegre olabilmeleri için farklı projeler üretilmiştir. Engelli nüfusun çoğalması bu alandaki kaygıları arttırmaktadır. Çünkü nüfusların yaşlanması ve yaşlı insanların engelli hale gelme riskinin yüksek olması ile birlikte kronik sağlık sorunlarının da küresel olarak artış göstermesi engelli nüfusun artmasına neden olmaktadır. Dünya çapında, engelli olmayan insanlara kıyasla engelli insanlar; daha olumsuz sağlık durumuna, daha düşük eğitim başarısına ve iktisadi katılıma, bunun yanında daha yüksek yoksulluk oranlarına sahiptirler. Birçok insanın varlığına alıştığı ve kolaylıkla ulaşabildiği sağlık, eğitim, istihdam, ulaşım ve bilgi edinme gibi hizmetlere erişimde, engelli insanların birtakım bariyerlerle karşılaşması bu farkları kısmen açıklayabilir. Bu araştırmada Konya ili Doğanhisar ilçesinde yaşayan engellilerin; sosyal, kültürel, ekonomik, eğitim ve sağlıktan kaynaklanan sorunları ve bu sorunlara karşı alınabilecek tedbirler uygulamalı olarak tartışılmıştır. Ulaşılan sonuçların engellilerin sorunlarını belirlemeye ışık tutması beklenmektedir. Araştırma kapsamında 258 engelli ve aileleri evlerinde ziyaret edilerek anket ve mülakat uygulanmıştır. Bu kapsamda engellilerin topluma etkin katılımının sağlanması; fiziksel, sosyal, ekonomik ve davranışsal engellerle karşılaşmalarının önlenmesi, kendilerine ve ailelerine devletin verebileceği katkıların belirlenmesi ve psiko-sosyal destek hizmetlerinin arttırılmasına önem verilmesi gerektiği varsayımından hareket edilmiştir. Engelli bireyler ve ailelerine yapılan ekonomik yardımlar, onların sağlıklı bir yaşam sürmeleri ve mutlu olmaları için yeterli olmamaktadır. Sosyal hayata katılmak ve toplumun diğer bireyleri tarafından değer atfedilmek istemektedirler. Bu araştırma ile engellilerin bu tür sorunlara nasıl yaklaştıkları ve beklentileri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Engelli, sosyal sorun, engelli ailesi, istihdam, sosyal katılım

Kaynakça

• Anlı, N. (2010). Genç engellilerin toplumsal yaşamla bütünleşmesi projesi önsözü. Spina Bifida
• Derneği-Devlet Planlama Teşkilatı-İzmir Kalkınma Ajansı. Erişim Tarihi: 26.9.2015,
• http://www.spinabifida.org.tr/genc-engellilerin-toplumsal-yasamla-butunlesmesi.
• Aytaç, S. (2005). İstihdam ve koruma alanları yaratmak üzere özürlüler için sosyal yaşam
• merkezi projesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 49, ss. 125-158.
• Cangöl, E., Karaca, P. ve Aslan, E. (2013). Engelli bireylerde cinsel sağlık. Androloji Bülteni,
• , ss. 141-146.
• Dünya Sağlık Örgütü (DSÜ). (2011). Dünya engellilik raporu. Erişim tarihi: 04.09.2015,
• http://eyh.aile.gov.tr/data/5480490c369dc57170df34bd/D%C3%BCnya%20
• Engellilik%20Raporu-basilan.pdf.
• Genç, Y. ve Barış, İ. (2015a). Sosyal hizmetlerin yeniden yapılandırılmasında yerinden
• yönetimin işlevselliği. he Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), 32, ss.
• -117. DOI: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2745.
• Genç, Y. ve Barış, İ. (2015b). Yaşlı bakım hizmetlerinde çağdaş yaklaşım: Kurumsal bakım
• yerine evde bakım hizmetlerinin güçlendirilmesi. ASOS JOURNAL (he Journal of
• Academic Social Science, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi), 3(10), ss. 36-57.
• Genç, Y. (2012). Sosyal hizmet bilimine giriş. Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi
• Ders Kitabı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi.
• Genç, Y. ve Çat, G. (2013). Engellilerin istihdamı ve sosyal içerme ilişkisi. Sakarya
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of
• Academic Inquiries), 8(1), ss. 331-358.
• Genç, Y. ve Dalkılıç, P. (2013). Yaşlıların sosyal dışlanma sendromu ve toplumsal
• beklentileri. he Journal of Academic Social Science Studies International Journal of
• Social Science(JASSS), 6(4), ss. 461-482. DOI: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1390.
• Genç, Y. ve Seyyar, A. (2010). Sosyal hizmet terimleri (ansiklopedik “sosyal pedagojik
• çalışma” sözlüğü). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Güneş, N. ve Akçamete, G. (2014). Özel gereksinimi olan bireylerin mesleki istihdamı:
• Çorum ili örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi,
• (3), ss. 1-15.
• Güney, D. ve Göller, V. (2014). Konaklama işletmelerinde engelli istihdamı: Potansiyel
• engelli iş görenlere yönelik bir uygulama. A. Kılıçlar (Ed.), Gazi Üniversitesi Turizm
• Fakültesi 15. Ulusal Turizm Kongresi: Engelsiz Turizm (ss. 1014- 1022). Ankara:
• Nobel Yayınları.
• Köksal, A. (2010). Türkiye’de engelli istihdamı ve bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek
• Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Lipson, J. G. ve Rogers, J. (2000). Cultural aspects of disability. Journal of Transcultural
• Nursing, 11, ss. 212-219.
• Newton, R., Ormerod, M. ve homas, P. (2007). Disabled people’s experiences in the
• workplace environment in England. Equal Opportunities International, 26(6), ss.
• -623.
• Selçuk, G. N., Kınalı, N. ve Erdoğan, M. (2014). Engelsiz turizm açısından destinasyon
• yönetim örgütünün önemi. A. Kılıçlar (Ed.), Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi 15.
• Ulusal Turizm Kongresi: Engelsiz Turizm (ss. 834-847). Ankara: Nobel Yayınları.
• Taylan, H. H. ve Barış, İ. (2015). Romanlar ve sosyal dışlanma. Konya: Çizgi Kitabevi
• Yayınları.
• T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. (2008). Özürlüler kanunu ve ilgili mevzuat
• (3. baskı). Ankara: T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.