CONTRIBUTIONS OF FAMILY SCHOOL TRAININGS TO FAMILIES

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 61, 647 - 669, 25.12.2023

Nuray Özge Sağbaş , S. Tunay Kamer , Mikail Eren , Nur Özkaya

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1315214

Öz

Education is undoubtedly one of the areas affected in terms of lifestyle and habits during the pandemic. During this period, students benefited from educational opportunities through distance education. Students were away from school and their friends, which is an important environment for their social and emotional development. They were also deprived of the implementation of public policies. It was determined that the time spent by family members on television, computers, phones, and the internet increased during the pandemic. Studies have shown that children show anger and aggressive behaviors without any reason due to the restrictions during the pandemic. To solve these problems, MoNE decided to organize trainings for families as part of the Family School Project. The trainings were primarily given to teachers invited voluntarily from seven provinces with the participation of academics who are experts in their fields. Trained teachers provided trainings in schools and public education centers in their provinces on eight topics determined for both teachers and families. This study, which was conducted to determine the views of parents and their children who participated in the trainings initiated for families, was based on a qualitative research approach. The study group consisted of 10 parents, their spouses and children who participated in the family education program in Mersin, a total of 30 people, and focus group interviews were conducted with the participants. The data were analyzed by content analysis method. According to the results of the research, the participants stated that the trainings were useful and that there was a significant decrease in the anxiety, anger and attention deficit behaviors of the children of the families who participated in the training.

Anahtar Kelimeler

family, family education, family school, children, pandemic

AİLE OKULU EĞİTİMLERİNİN AİLELERE SAĞLADIĞI KATKILAR

Öz

Salgın döneminde hayat tarzı ve alışkanlıklar açısından etkilenen alanlardan biri şüphesiz eğitimdir. Bu dönemde öğrenciler eğitim imkânlarından uzaktan öğretim aracılığıyla yararlanmıştır. Öğrenciler, toplumsal ve duygusal gelişimleri için önemli bir ortam olan okuldan ve arkadaşlarından uzakta kalmışlardır. Kamu politikalarının uygulanma hizmetinden de mahrum kaldıkları bir süreç geçirmişlerdir. Aile bireylerinin salgın döneminde televizyonda, bilgisayarda, telefonda ve internette geçirdikleri sürenin arttığı belirlenmiştir. Yapılan araştırmalarda salgın dönemindeki kısıtlamalardan dolayı çocukların herhangi bir sebep olmadan öfke ve saldırganlık davranışlarını gösterdiği belirtilmiştir. MEB bu problemlerin çözümü için Aile Okulu Projesi kapsamında ailelere yönelik eğitimler düzenleme kararı almıştır. Eğitimler öncelikli olarak yedi ilden gönüllü olarak davet edilen öğretmenlere, alanında uzman akademisyenlerin katılımıyla verilmiştir. Eğitim alan öğretmenler kendi illerinde hem öğretmenlere hem de ailelere yönelik olarak belirlenen sekiz konu başlığında okullarda ve halk eğitimi merkezlerinde eğitimler vermiştir. Ailelere yönelik olarak başlatılan eğitimlere katılım sağlayan velilerin ve çocuklarının eğitimlere ilişkin görüşlerini belirlemek için yapılan bu çalışma, nitel araştırma yaklaşımına dayalı olarak yürütülmüştür. Araştırma çalışma grubunu; Mersin’de aile eğitimi programına katılan 10 ebeveyn, eşleri ve çocukları olmak üzere toplam 30 kişi oluşturmuş ve katılımcılarla odak grup görüşmesi yapılmıştır. İçerik analizi yöntemi ile veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre katılımcılar eğitimlerin yararlı olduğunu belirtmiş ve eğitime katılan ailelerin çocuklarının kaygı, öfke ve dikkat eksikliği davranışlarında önemli oranda azalma olduğu ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

aile, aile eğitimi, aile okulu, çocuk, salgın

Kaynakça

• Arslan, A., Ulaş, A. H., ve Coşkun, M. K. (2020). Özel eğitimde aile eğitimine yönelik bir derleme çalışması. EKEV Akademi Dergisi, 24(84), 21-38.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 231-274. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bitlissos/issue/38061/399955
• Can-Toprakçı, N. (2006). Kurumda eğitim alan zihinsel engelli öğrencilerin annelerine genişletilmiş aile eğitim programının uygulanmasının öğrencilerin matematik ders amaçlarını edinmelerinde, sürdürme ve genellemelerine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cavkaytar, A. (1998). Zihinsel engellilere özbakım ve ev içi becerilerinin öğretiminde bir aile eğitim programının etkililiği. (Yayınlanmış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Cluver, L., Lachman, J. M., Sherr, L., Wessels, I., Krug, E., Rakotomalala, S., Blight, S., Hillis, S., Bachman, G., Green, O., Butchart, A., Tomlinson, M., Ward, C. L., Doubt, J., and McDonald, K. (2020). Parenting in a time of covid-19. The Lancet, 395 (10231), 1194.
• Çokluk, O., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107. https://keg.aku.edu.tr/arsiv/c4s1/c4s1m6.pdf
• Diler Sönmez, N. (2008). Eve dayalı gündüz tuvalet kontrolü aile eğitimi programının anneler ve zihinsel engelli çocuklarında beklenen davranış değişikliklerini gerçekleştirmede etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• ERG (Eğitim İzleme Raporu), (2021). Öğrenciler ve eğitime erişim. https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2010/01/EIR21_OgrencilerveEgitimeErisim.pdf (erişim: 17.05.2023).
• Fox, R. A. and Binder, M. C. (1990). Parenting: A developmental-behavioral approach. Advances in Special Education, 78, 187-201.
• Göksu, Ö. ve Kumcağız, H. (2020). Covid-19 salgınında bireylerde algılanan stres düzeyi ve kaygı düzeyleri. Turkish Studies, 15(4), 463-479.
• Gunderson, T. (2004). The use of stres management in combination with parent training: An intervention study with parents of preschool children. [Doctor of Philosophy (PhD)]. Utah State University, Logan, Utah, USA.
• Gülcan, C. (2021). Nitel Bir Veri Toplama Aracı: Odak (Focus) Grup Tekniğinin Uygulanışı Ve Geçerliliği Üzerine Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 4 (2), 94-109. https://dergipark.org.tr/tr/pub/meusbd/issue/63193/866942
• İmga, O. ve Ayhan, U. (2020). Kovid-19 salgını ve sonrası devlet, demokrasi ve güvenlik. https://www.pa.edu.tr/Upload/editor/files/Kovid19%20Devlet,%20Demokrasi%20ve%20G%C3%BCvenlik.pdf (18.05.2023 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Kamer, S. T. (2020). Eğitimin sosyal ve kültürel temelleri kavramlar, olgular ve olaylar. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Kamer, S. T. (2023). “Covid-19 ile birlikte değişen sosyal medya kullanımları ve alışkanlıkları”. İletişim Sosyolojisinde Yeni Yönelimler (Editör: Dr. Fatmanur Altun). İstanbul: Der Yayınları
• Koçak, Z. ve Harmancı, H. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde ailede ruh sağlığı. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, 183-207.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2023). https://e-yaygin.meb.gov.tr/ (16.05.2023 tarihinde erişim sağlanmıştır). Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (Second Edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2020). Salgın hastalık dönemlerinde psikolojik sağlamlığımızı korumak: Aileler için çocuklara yardım rehberi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_03/21161548_brosur_cocuk_son.pdf (18.05.2023 tarihinde erişim sağlanmıştır.)
• Nicholson, B., Anderson, M., Fox, R., and Brenner, V. (2002). One family at a time: A prevention program for at-risk parents. Journal of Counseling & Development. 80(3), 362- 371.
• Özyürek, A., ve Çetinkaya, A. (2021). COVID-19 pandemi döneminde aile ve ebeveyn-çocuk ilişkilerinin incelenmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (1), 96-106.
• Short, L., A. (2006). Impact of the effective black parenting program on the behavior problems of african american preschool children. [Master's Thesis]. Maryland University, USA.
• Tavil, Y. Z. (2005). Davranış denetimi aile eğitim programının davranışsal işlem sürelerinin kazanılmasına etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tavil, Y. Z. ve Karasu, N. (2013). Aile eğitim çalışmaları: Bir gözden geçirme ve meta-analiz örneği. Eğitim ve Bilim, Cilt 38, Sayı 168
• Toprak Ergönen, A., Biçen, E., ve Ersoy, G. (2020). Covid-19 salgınında ev içi şiddet. The Bulletin of Legal Medicine, 25, 47-56.
• Türnüklü, D. A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 24 (24), 543-559. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10372/126941
• Wade, C., Llewellyn, G., and Matthews J. (2008). Parent training interventions for parents with intellectual disability. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 21(4), 351-366. https://doi.org/10.1111/j.1468-3148.2008.00449.x
• Yaşar Ekici, F. (2017). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki aile katılım çalışmalarına katılan ve katılmayan ailelerin çocuklarının sosyal beceri ve problem davranışları arasındaki ilişki. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (1), 543-562.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.