HASTANE ÇALIŞANLARININ DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK ALGILARININ ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARINA ETKİSİ (ANKARA İLİNDE BİR DEVLET HASTANESİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 61 - 88, 02.06.2021

Aynur Yazıcı Sorucuoğlu , Zekai Öztürk

Öz

Dönüşümcü liderlik yaklaşımı, liderin takipçileri üzerindeki değişim etkisini öne çıkaran özelliklerine odaklanır. Dönüşümcü liderler, takipçilerine ilham verir, değerlerini ve performans standartlarını yükseltir ve uzun vadeli hedeflere odaklanmasını sağlarlar ( Dülker, 2019). Örgütsel bağlılık, örgüt-çalışan ilişkisinin bir sonucudur. Çalışan kişinin, çalıştığı kuruma karşı hissettiği bağın gücünü ifade eder. Kuruma bağlılık çalışanların kurumsal amaç ve değerleri kabul etmesi, bu amaç ve değerleri elde etmek için çaba göstermesi ve beraberinde kurum üyeliğini devam ettirmek istemesidir (Arıklıoğlu, 2019).

Bu çalışmada, dönüşümcü liderliğin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Ankara’ da bir devlet hastanesinde çalışan personelin örgütsel bağlılığı ve dönüşümcü liderlik algısının incelendiği bu çalışma; betimsel ilişkisel bir tarama modeli olup, 868 kişilik evren içerisinden, araştırmaya katılmayı kabul eden 476 kişi ile anket yöntemiyle yapılmıştır. Araştırmada, Allen ve Meyer’in geliştirdiği Örgütsel Bağlılık Ölçeği ve Podsakoff’un geliştirdiği Dönüşümcü Liderlik Ölçeği’nin yer aldığı soru formu kullanılmıştır. Ölçeğin toplam puanı 2,92 olup, ortalamadadır. Alt gruplar değerlendirildiğinde ise, en yüksek puanın duygusal bağlılık alt grubunda olduğu, yani, araştırmanın yapıldığı devlet hastanesinde görevli tüm çalışanların duygusal bağlılığının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; dönüşümcü liderlik ile örgütsel bağlılık arasında pozitif yönlü ilişki olduğu; kurum amirine yönelik algılanan dönüşümcü liderlik algısı arttıkça, ilgili kurumda çalışanların örgütsel bağlılığının da arttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dönüşümswel liderlik, , Örgütsel Bağlılık, , Hastane,

Kaynakça

• 1. Ağaçbacak, PM.(2019). Pozitif Psikoloji Bağlamında Sınıf Öğretmenlerinin Psikolojik iyi Oluş Düzeyleri ile Özyeterlik inançları Ve Örgütsel Bağlılık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi ,EBE,İstanbul.
• 2. Akbolat, M., Işık, O. Ve Yılmaz, A.,(2013). “Dönüşümcü Liderlik Davranışının Motivasyon ve Duygusal Bağlılığa Etkisi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 11, 35-44
• 3. Akyurt, N., Alparslan, AM. Ve Oktar, ÖF.( 2015). Sağlık Çalışanlarında Liderlik Tarzları-İş Tatmini-Örgütsel Bağlılık Modeli, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 6,(13), 50-61.
• 4. Alıcı, F.(2018). Hemşirelerin Yönetici Hemşirelerinin Hizmetkar Liderliğine İlişkin Algıları Ve Örgütsel Bağlılık Düzeyleri, Marmara üniversitesi, SBE, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• 5. Arıkoğlu, E.(2019). Çalışanların İş Tatmini Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Açısından Değerlendirilmesi: Finans Sektöründe Bir Araştırma, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, , Dış Ticaret Enstitüsü, İstanbul.
• 6. Casimir, G. , Ngee Keith Ng, Y. , Yuan Wang, K. ve Ooi, G. (2014). The relationships amongst leader-member exchange, perceived organizational support, affective commitment, and in-role performance, Leadership & Organization Development Journal, Vol. 35 No. 5, pp. 366-385, Https://Doi.Org/10.1108/LODJ-04-2012-0054, Erişim Tarihi: 20.08.2019.
• 7. Chan, CH, S., Mak, V. (2014). Transformational leadership, pride in being a follower of the leader and organizational commitment, Leadership & Organization Development JournalISSN: 0143-7739, Erişim Tarihi: 20.08.2019.
• 8. Çakınberk, A. ve Demirel, ET.(2010). Örgütsel Bağlılığın Belirleyicisi Olarak Liderlik: Sağlık Çalışanları Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24,103-119.
• 9. Dilek,H. (2005).Liderlik Tarzlarının ve Adalet Algısının; Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkilerine Yönelik Bir Araştırma, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, ( Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gebze.
• 10. Dülker, AP.(2019). Dönüşümcü Liderlik Ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Balıkesir İli Örneği,Yüksek Lisans Tezi , Balıkesir Üniversitesi, SBE, Balıkesir.
• 11. Eisenberger, R., Karagonlar, G., Stinglhamber, F. Neves, P., Becker, TE. Ve Gonzalez-Morales, MG. (2010). Leader–Member Exchange and Affective Organizational Commitment: The Contribution of Supervisor’s Organizational Embodiment, Journal of Applied Psychology , DOI: 10.1037/a0020858, Erişim Tarihi: 20.08.2019.
• 12. Eisenberger, R., Rockstuhl T, Shoss MK, Wen X ve Dulebohn J.(2019). Is the employee-organization relationship dying or thriving? A temporal meta-analysis, J Appl Psychol.;104(8):1036-1057. Doi: 10.1037/Apl0000390, Erişim Tarihi: 19.08.2019.
• 13. Erdem, R. (2007).Örgüt Kültürü Tipleri İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Elazığ İl Merkezindeki Hastaneler Üzerinde Bir Çalışma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 63-79.
• 14. Hemedoğlu, E., Evliyaoğlu, F.(2012). Çalışanların Dönüşümcü Liderlik Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(1), 58- 77.
• 15. Hoş, C. ve Oksay, A.(2015). Hemşirelerde Örgütsel Bağlılık İle İş Tatmini İlişkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, (4), 1-24.
• 16. Joo, BK. (2010). Organizational Commitment for Knowledge Workers: The Roles of Perceived Organizational Learning Culture, Leader–Member Exchange Quality, and Turnover Intention, Human Resource Development Quarterly, vol. 21, no. 1, Wiley Periodicals, Inc. Published online in Wiley InterScience (www.interscience.wiley.com) • DOI: 10.1002/hrdq.20031, Erişim Tarihi: 20.08.2019.
• 17. Karahan,A. (2008). Hastanelerde Liderlik Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1),145-161.
• 18. Loke, JCK.( 2001).Leadership Behaviours: Effects on Job Satisfaction, Productivity and Organizational Commitment. Journal Of Nursing Management. 9, 191–204.
• 19. Nohe, C. Ve Hertel G.(2017). Transformational Leadership and Organizational Citizenship Behavior: A Meta-Analytic Test of Underlying Mechanisms,Front Psychol. 10;8:1364. doi: 10.3389/fpsyg.2017.01364, Erişim Tarihi: 20.08.2019.
• 20. Öztürk, YK. (2018). Örgütsel Bağlılık Ve Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeyleri (Cerrahpaşa Örneği), Beykent Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• 21. Sarpkaplan,D. (2017). Dönüşümcü Liderliğin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi Ve Bir Araştırma,Uludağ Üniversitesi, SBE, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
• 22. Stinglhamber, F., Marique, G., Caesens, G., Desmette, D., Hansez, I., Hanin, D. …Bertrand, F.(2015).Employees' organizational identification and affective organizational commitment: an integrative approach, PLoS One. 13;10(4):e0123955. doi: 10.1371/journal.pone.0123955. eCollection 2015.
• 23. Taşova, M.(2019). X Ve Y Nesillerinin Motivasyon Faktörleri, Bireysel Ve İş Değerlerinin Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi, Doktora Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, SBE, İstanbul.
• 24. Top, M., Tarcan, M., Tekingündüz, S.ve Hikmet, N. (2013). An analysis of relationships among transformational leadership, job satisfaction, organizational commitment and organizational trust in two Turkish hospitals.Int J Health Plann Manage. ;28(3):e217-41. doi: 10.1002/hpm.2154, Erişim Tarihi: 20.08.2019.
• 25. Uğurluoğlu, Ö. ve Çelik, Y. (2009).Örgütlerde Stratejik Liderlik Ve Özellikleri,Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2),1-36.
• 26. Ülgen. H. ve Mirse, SK. (2016). İşletmelerde Stratejik Yönetim. Beta Basım Yayım,8. Baskı.