The Effects of Burnout Syndrome on The Intention of Quitting Job: The Case of Banking Sector Employees

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 11, 103 - 114, 31.05.2020

Asli Uğur Aydın , Tahir Akgemci

https://doi.org/10.25069/spmj.634829

Cited By: 5

Öz

Working in today's economic, social, political and technological conditions puts great pressure on employees. As a result of this pressure, burnout syndrome, which is the source of symptoms such as decrease in desire to do business, feeling of failure, feeling of wear, loss of energy and power, occurs. Promoting human resources as the most important resource that creates value has to be connected with strategic decisions that will reduce the intention to quit as it affects organizational success. Especially for individual success, it is necessary to reduce burnout through activities that will increase the desire and energy of the employees. From this perspective, these activities will increase organizational commitment and decrease the intention to quit.
From this perspective, the study, aims to investigate the answers to questions; Whether the perception of “burnout syndrome’ exists in the banking sector and to what extent and to what extent does burnout syndrome have an impact on intention to quit?” The data were analyzed in SPSS 21.0 and the results were revealed as both burnout syndrome perception exists and burnout syndrome had a positive and significant effect on intention to quit.
First of all, when the activities that eliminate the burnout syndrome are taken into consideration, the efforts to promote human resources within the framework of talent management in organizations will decrease the intention of employees to quit. This will increase the level of organizational commitment with the decrease in the intention of employees to quit job. This is especially important in sectors such as the banking sector that require an intensive work environment.

Bu çerçeveden bakıldığında çalışma, bankacılık sektöründe “tükenmişlik sendromu” algısının var olup olmadığı ve ne düzeyde olduğu ile tükenmişlik sendromunun işten ayrılma niyeti üzerinde etkisi var mıdır ve ne derecededir?” sorularının cevabını araştırmayı amaçlamaktadır. Veriler SPSS 21.0 da analiz edilerek araştırma sonuçlarına ulaşılmış ve hem tükenmişlik sendromu algısının var olduğu hem de tükenmişlik sendromunun işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif ve anlamlı etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Öncelikle tükenmişlik sendromunu ortadan kaldıracak faaliyetler dikkate alındığında, örgütlerde yetenek yönetimi çerçevesinde insan kaynağı tutundurma çabaları, işgörenlerdeki işten ayrılma niyeti azalacaktır. Bu durum yetenekli işgörenlerin işten ayrılma niyetinin azalmasıyla birlikte örgütsel bağlılık düzeylerini artıracaktır. Özellikle bankacılık sektörü gibi yoğun bir çalışma ortamı gerektiren sektörlerde bu durum daha büyük önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Burnout, Burnout Syndrome, Intention to Quit

Tükenmişlik Sendromunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Bankacılık Sektörü Çalışanları Örneği

Öz

Günümüzün ekonomik, sosyal, siyasal
ve teknolojik koşullarında çalışmak işgörenler üzerinde büyük baskı
oluşturmaktadır. Bu baskı neticesinde bireylerde, iş yapma arzusunda azalma,
başarısız olma duygusu, yıpranmışlık hissi, enerji ve güç kaybı yaşama gibi
belirtilerin kaynağı olan tükenmişlik sendromu baş göstermektedir. Değer
yaratan en önemli kaynak olarak insan kaynaklarının tutundurulması, örgütsel
başarıyı etkilediğinden işten ayrılma niyetini azaltacak durumların stratejik
kararlara bağlanması gerekmektedir. Özellikle bireysel başarı için işgörenlerin
istek, arzu ve enerjisini artıracak faaliyetlerle tükenmişliği azaltmak
gerekmektedir. Bu açıdan bakıldığında bu faaliyetler örgütsel bağlılığı
artırarak, işten ayrılma niyetini de azaltacaktır.

Bu çerçeveden bakıldığında çalışma,
bankacılık sektöründe “tükenmişlik sendromu” algısının var olup olmadığı ve ne
düzeyde olduğu ile tükenmişlik sendromunun işten ayrılma niyeti üzerinde etkisi
var mıdır ve ne derecededir?” sorularının cevabını araştırmayı amaçlamaktadır.
Veriler SPSS 21.0 da analiz edilerek araştırma sonuçlarına ulaşılmış ve hem
tükenmişlik sendromu algısının var olduğu hem de tükenmişlik sendromunun işten
ayrılma niyeti üzerinde pozitif ve anlamlı etkisinin olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.

Öncelikle tükenmişlik sendromunu
ortadan kaldıracak faaliyetler dikkate alındığında, örgütlerde yetenek yönetimi
çerçevesinde insan kaynağı tutundurma çabaları, işgörenlerdeki işten ayrılma
niyeti azalacaktır. Bu durum yetenekli işgörenlerin işten ayrılma niyetinin
azalmasıyla birlikte örgütsel bağlılık düzeylerini artıracaktır. Özellikle
bankacılık sektörü gibi yoğun bir çalışma ortamı gerektiren sektörlerde bu
durum daha büyük önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik, Tükenmişlik Sendromu, işten ayrılma niyeti

Kaynakça

• Akgunduz, Y., ve Cin, F. M. (2015). Job embeddedness as a moderator of the effect of manager trust and distributive justice on turnover intentions. Anatolia, 26(4), 549-562.
• Aksu G., Acuner A. M., Tabak R. S. ( 2002). Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı yöneticilerinin iş doyumuna yönelik bir araştırma. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 55(4):271-282.
• Altın, V. (2015). Tükenmişlik Sendromu ve Denizli Devlet Hastanesi Hemşireleri Örneği, Beykent Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Aslan, B. (2013). Moderator Effect of Leader Member Exchange in the Relation Between Organizational Commitment and Turnover Intention: A Case of Smes, Doktora Tezi.
• Aydoğdu, S. (2009). An Empirical Study of the Relationship Between Job Satisfaction, Organizational Commitment and Turnover Intention.
• Baron, D. N. ve West, E., (2007). “The Emotional Cost of Caring Incured by Man And Women in The British Labour Market”, Social Science Medicine, Sayı 65, 2160-2171.
• Başoda, A. (2012). Kişilik Özelliği Olarak Hizmet Verme Yatkınlığının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, Nevşehir Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir.
• Biçki, S. (2016). Hizmet Sektörü Çalışanlarının İş Stresi ve Tükenmişlik İlişkisi: İstanbul Örneği, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Çağ, A. (2011), Algılanan Örgütsel Adaletin, Örgütsel Sinizme ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon.
• Demirtaş H., Güneş, H. (2002). Eğitim Yönetimi ve Denetimi Sözlüğü, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Emrecan, Ü.(2016), Tekirdağ İli Üretim Fabrikalarında Görev Yapan Çalışanlardaki Mesleki Tükenmişlik Düzeyi, Namık Kemal Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• Ergene, H.(2010), Kamu Çalışanlarında Tükenmişlik Olgusu Tüvasaş Örneği, Sakarya Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Erim, F. N. A. (2009). Individual Response to Organizational Change: Creating Facade of Conformity Its Antecedants and Effects on Participating in Decision Making, Work Engagement, Job Involvement and Intent to Quit, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Eroğlu, F. (2006). Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Yayınları.
• Freudenberger, H. J. ve Richelson, G. (1974-1975), Burn-Out: The High Cost of High Achievement, New York: Double Day & Co,
• Gerçek, M., Atay, S. E. ve Dündar, G. (2015). Çalışanların İş-Yaşam Dengesi ile Kariyer Tatmininin, İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 11, 67-86.
• Gökmen, V. (2013). Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin İş Doyumları, Tükenmişlik ve Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Gurlaş, M. S. (2016). Jenerasyon Teorisine Göre X ve Y Kuşakların Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Farklılıklarının İncelenmesi; Kamuda Vergi Dairesi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Nişantaşı Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Karadağ, N. (2013). Tükenmişlik ve İş Doyumu (Kırklareli Devlet Hastanesi Hemşireleri Örneği), Beykent Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Karakuş, Ş., Yardım, M. ve Şahin, F. (2013). Algılanan Örgütsel Değişimin İş Doyumu ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi, 21. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 221-226.
• Kaşlı, M. (2009). Otel İşletmelerinde İş Görenlerin Kişilik Özellikleri, Lider- Üye Etkileşimi ve Tükenmişlik İlişkisinin İncelenmesi, Balıkesir Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir.
• Keçelioğlu, A. (2016), Muhasebecilerin Tükenmişlik ve Çalışma Yaşam Kalitesinin Meslekten Ve Örgütten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri, İstanbul Arel Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Kervancı, F. (2013). Tükenmişlik Sendromunun Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Niğde Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Niğde.
• Kiraz, K. (2015). Kamu Hastanelerinde Çalışan Tıbbi Sekreterlerde Tükenmişlik (Antalya Atatürk Devlet Hastanesi Örneği), Beykent Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Mccrae, R. R., Costa, P. T. ve Busch, C. M. (1986). Evaluating Comprehensiveness in Personality Systems: The California Q-Set and the Five-Factor Model. Journal of Personality, 54 (2), 430-446.
• Mutlu, P. (2013). The effect of perceived external prestige on the relationship between perceived overqualification and both organizational commitment and turnover intention. Unpublished master’s thesis, Marmara University social sciences institute. İstanbul.
• Ok, S. (2002). Banka Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin İş doyumu, Rol Çatışması ve Rol Belirsizliği ve Bazı Bireysel Özelliklere Göre İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Okutan, E., Yıldız, Ş. ve Konuk, F. (2013). İş Hayatında Tükenmişlik Sendromu: Finans ve Muhasebe Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesine İlişkin Bir Çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 1-17.
• Sağır, M. ve Aydın, A. U. (2018). Örgütsel Öğrenmenin, Örgütsel Körlük ve Sessizliğe Etkileri: 5 Yıldızlı Konaklama İşletmesi Örneği, 9. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 158-165.
• Sağlam-Arı, G., Bal, H. ve Çına-Bal, E. (2010). “İşe Bağlılığın Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisindeki Aracılık Etkisi: Yatırım Uzmanları Üzerinde Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (3): 143-166.
• Savran, S. (2013). Üçüncü Büyük Depresyon Kapitalizmin Alacakaranlığı (Vol. 198). Yordam Kitap.
• Spinetta J., Jankovic M., Eden T., Martins A. G., Oppenheim D., Masera G. (2000). Guidelines For The Recognition, Prevention And Remediation Of Burnout İn Health Care Professionals Participating İn The Care Of Children With Cancer: Report Of The SIOP Working Committee On Psychosocial İssues İn Pediatric Oncology. Medical And Pediatric Oncology, 35(2), ss: 122-125.
• Şıklar, E. ve Tunalı, D. (2012). Çalışanların Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi: Eskişehir Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 33, 75-84.
• Tanrıverdi, H., Koçaslan, G., ve Taştan, N. O. (2018). Psikolojik Şiddet Algısı, Tükenmişlik Sendromu ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 113-131.
• Uzunkaya, S. (2010). Hemşirelerin Tükenmişlik ve İş Doyum Düzeylerinin İş Yaşam Kaliteleriyle İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, M. H., Erul, E. E. ve Kelebek, P. (2014). Tükenmişlik İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 34-44.