Doğu Anadolu’da Esnafın Yatırım Yapmalarını Engelleyen Faktör: Düşük Yoğunluklu Nüfus

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 16, 1 - 11, 26.12.2023

Mustafa Şeref Akın

https://doi.org/10.25069/spmj.1099646

Öz

Erzincan Çayırlı ilçesinde bulunan esnafın geçmişteki yatırımları ve gelecekteki planları üzerine araştırma
yapıldı. Farklı sektörlerde çalışan 12 esnaf ile görüşüldü. Esnafın yatırımlarını başlatma ve durdurma
kararlarında ana faktör nüfus hareketliliğidir. Göreceli olarak tüketim ve ihtiyaç malzemeleri satan işletmeler
ayakta kalmayı başarsalar da özellikle eğlence sektöründe olan kafe, restoran, internet kafe gibi işletmeler
nüfustaki dalgalanmaya karşı yüksek hassasiyet taşımaktalardır. Ancak nüfus artmadığı ve bilakis göç devam
ettiği için sektörden bağımsız olarak işletmeler yatırım yapmayı düşünmemektedirler. Yüksekokulun açılması
ilçeyi hareketlendirmişse de Covid-19 ve genel olarak öğrencilerin ilçelere taleplerini düşürmeleriyle açılan
işletmeler kapanmıştır. Esnafın yatırım yapılabilir gördükleri alan nüfusa dayalı olmayan sektörlerdir. Burada
elde edilen çıkarımlara göre kamu politikası iki yönde olabilir. Birincisi kamusal idari birimler ve üniversiteler
bu bölgelere taşınabilir. Özellikle üniversiteler açısından Batı Anadolu’daki kontenjanların azaltılması ve
Doğu Anadolu’ya verilen kontenjanların arttırılması düşünülebilir. İkincisi üretim teşvik politikaları ile ilçe
dışına satacak yerli girişimcinin üretimine destek olacak şekilde planlanabilir. Ancak bu desteğin satın alma
garantisinin de kapsaması gereklidir. Çünkü Doğu Anadolu bir üreticinin bölgesinin dışına satış için pazar
bilgisine ve dağıtım kanallarına ihtiyacı vardır

Anahtar Kelimeler

Yatırım kısıtlaması, Çayırlı., Nüfus

Factor Preventing Tradesmen from Investing in Eastern Anatolia: Low Density of Population

Öz

Research was conducted on the past investments and plans of the tradesmen in the Çayırlı district of Erzincan.
Interviews were made with 12 tradesmen working in different sectors. The main factor in the decisions of
tradesmen to start and stop their investments is population mobility. Although businesses that sell necessities
relatively manage to survive, businesses such as cafes, restaurants, and internet cafes, especially in the
entertainment sector, are highly sensitive to fluctuations in the population. However, since the population does
not increase and on the contrary, migration continues, businesses do not think of investing regardless of the
sector. Although the opening of the vocational school has energized the district, the businesses were closed due
to Covid-19 and the students' decrease in their demands to the districts. The areas that tradesmen see as
investable are sectors that are not based on population. According to the inferences obtained here, public
policy can be in two directions. First, public administrative units and universities can be moved to these
regions. Especially in terms of universities, reducing the quotas in Western Anatolia and increasing the quotas
given to Eastern Anatolia can be considered. Secondly, production incentive policies can be planned to support
the production of domestic entrepreneurs who will sell them outside the district. However, this support must
also be covered by the purchase guarantee. Because a producer in Eastern Anatolia needs market information
and distribution channels for sales outside of his region.

Anahtar Kelimeler

Investment restriction, Population, Çayırlı

Kaynakça

• Akan, Y. ve Arslan, İ. (2008). Göç Ekonomisi. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Akın, M.S: (2005). Kalkınma Ekonomisi. İstanbul: Mephisto Yayınları.
• Aydemir, C. (2013). Türkiye’de İşgücü Yapısı, İşsizlik ve Kırsal Alan. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27, 1, 115-138.
• Bahar, O. ve Korkmaz Bingöl F. (2010). Türkiye’de İç Göç Hareketlerinin İstihdam ve İşgücü Piyasalarına Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, 2, 43-61.
• Bostan, H. (2017). Türkiye’de İç Göçlerin Toplumsal Yapıda Neden Olduğu Değişimler, Meydana Getirdiği Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Coğrafya Dergisi, 35, 1-16.
• Cole, W. E. ve Sanders, R. D. (1985). Internal Migration and Urban Employment in the Third World. The American Economic Review, 75, 3, 481–492.
• Çelik, F. (2002). İç Göçlerin Seçkinlik Yaklaşımı ile Analizi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 276-296.
• Çelik, F. (2005). İç Göçler: Teorik Bir Analiz. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 2, 167–184.
• Çelik, F. (2006). İç Göçlerin İtici ve Çekici Güçler Yaklaşımı İle Analizi. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 27, 149-170.
• Çelik N., Murat, G. (2014) Türkiye’de İç Göç Sorununa Yeni Bir Yaklaşım: Stratejik İç Göç Yönetimi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25 (76).
• Erkut, E. (5 Eylül 2021). Mükemmel Fırtına. https://www.gazetepencere.com/mukemmel-firtina/ (İndirme 18.10.2021).
• Garipağaoğlu, N. (2016). Türkiye’de Göç Alan İllere Yönelen Nüfusun Eğitim Durumu. Marmara Üniversitesi Marmara Coğrafya Dergisi, 3(2), 71-86.
• Harris, J. R. ve Todaro, M. P. (1970). Migration, Unemployment and Development: A Two Sectoral Analysis. The American Ecomomic Rewiev, 60, 1, 127– 131.
• Karpat Çatalbaş, G. ve Yarar, Ö. (2015). Türkiye'deki Bölgeler Arası İç Göçü Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi İle Belirlenmesi. Alphanumeric Journal, 3 (1), 99-117
• Khalaf, S. (2019). Doğu Anadolu Bölgesi’nde Nüfus Gelişimi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6, 2, 241-262.
• Grabowski R ve Self, S. (2018). Agriculturally led development: Ethiopia. https://www.researchgate.net/publication/329810679_Agriculturally_led_development_Ethiopia
• Grabowski, R, Self, S., Shields, M. (2007). Economic Development. Chicago: MESharpe
• Gugler J. (1982). Overurbanization reconsidered. Econ. Dev. Cult. Change, 31, 173-189.
• Harris, J. R., Todaro, M. P. (1970). Migration, Unemployment and Development: A Two-Sector Analysis. American Economic Review, 60(1), 126–142.
• Lipton M. (1977). Why poor people stay poor: urban bias in world development. Cambridge: Harvard University Press.
• Özer, İ. (2004). Kentleşme Kentlileşme ve Kentsel Değişme. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Özgen, H. G., Erbaş, S. (2018). Türkiye’de İç Göç Hareketlerinin Eğitim Seviyesine Göre Kümelenmesi Üzerine Bir Çalışma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 40(2), 141-160.
• Sechele, L. (2016). Urban Bias, Economic Resource Allocation and National Development Planning. https://www.researchgate.net/publication/291012992_Urban_Bias_Economic_Resource_Allocation and_ National_Development_Planning_in_Botswana
• Özdemir, H (2012). Türkiye’de İç Göçler Üzerine Genel Değerlendirme. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 30, 1-18.
• Tatlıdil, E. ve Xantahcou Y. (2002). Türk İşgücünün Yapısı ve Avrupa Birliği İstihdam Politikaları. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(2), 1–14.
• Yüceol, H. M (2007). Türkiye’de Bölgesel İşgücü Hareketleri, İşsizlik ve Ekonomik Kalkınma. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(1), 108–125.
• Yenigül, S. B. (2005). Göçün Kent Mekânı Üzerine Etkileri. G.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 18(2), 273–288