ANTRENÖR YETİŞTİRME KURSLARINA KATILAN BİREYLERİN LİDERLİK DAVRANIŞ ALGILARININ İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 2, 218 - 230, 30.06.2019

F. Pervin Bilir , Nurşen Şahin , Levent Sangün

https://doi.org/10.33689/spormetre.452438

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de farklı spor
dallarındaki antrenör yetiştirme kurslarına katılan bireylerin liderlik
davranış algılarının demografik değişkenlere göre incelenmesidir. Betimsel ve nicel olan bu çalışmanın evreni Adana
ilinde 2013-2016 yılları arasında farklı spor dallarında antrenör yetiştirme
kurslarına katılan bireylerdir. Bu bireylerden temel eğitim derslerini alan;
104 kadın, 264 erkek, toplam 368 kişi örneklem grubunu oluşturmuştur. Çalışmada
veri toplama aracı olarak Chelladurai ve Saleh (1980) tarafından geliştirilen
“Sporda Liderlik Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım göstermediği
saptandığından ikili karşılaştırmalarda Mann-Whitney U, ikiden fazla
karşılaştırmalarda Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Çalışmanın
bulgularına göre; liderlik davranış algılamalarının; yaş, medeni durum, spor
dalı ve öğrenim düzeyine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Liderlik alt
boyutlarına göre en yüksek değerin eğitim ve öğretim, en düşük değerin ise
otokratik davranış boyutunda olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, demografik
değişkenlere göre antrenör adaylarının liderlik davranışlarında farklılaşma
olabileceği ve antrenör adaylarının sporcunun yetişmesinde eğitim ve öğretimi,
pozitif geribildirimi demokratik davranışı ve sosyal desteği önemseyen,
otokratik davranış göstermeyi daha az tercih eden bir profil çizdikleri ifade
edilebilir.  

Anahtar Kelimeler

Antrenör, Antrenör Adayı, Liderlik, Otokratik Davranış

Kaynakça

• Altınbaş, A. (2017). Basketbol antrenörlerinin psikolojik dayanıklılıklarının liderlik stillerini belirlemedeki rolü. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 110-119.
• Antrenör Eğitim Yönetmeliği (2002): Resmi Gazete, 16.08.2002 Tarih, 24848 Sayı.
• Aydın, R., Bozkuş, T., Kul, M. (2016). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarındaki öğrencilerin liderlik özelliklerinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 4(1), 122-131.
• Bakan, İ., Büyükbeşe, T. (2010). Liderlik türleri ve güç kaynaklarına ilişkin mevcut-gelecek durum karşılaştırması: Eğitim kurumu yöneticilerinin algılarına dayalı bir alan araştırması. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, 12(19), 73-84.
• Cengiz, R., Aytan, G. C., Abakay, U. (2012). Taekwondo sporcularının algıladığı liderlik özellikleri ile öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişki. e-Journal of New World Sciences Academy, 7(4), 68-78.
• Chelladurai, P., Saleh, S. D. (1980). Dimensions of leader behavior in sports: Development of a leadership scale. Journal of Sport Psychology, 2(1), 34-45.
• Chelladurai, P. (2011). Leadership in sports. First Congress of the Federación de Asociaciones de Gestores del Deporte de España (FAGDE), September 9-10, Madrid, Spain.
• Crust, L., Laurance, I. ( 2006). A review of leadership in sport: Implications for football management. Athletic Insight, The Online Journel of Spor Psychology, 8(4), 28-48.
• Griffin, R. W., Moorhead, G. (2014). Organizational behavior managing people and organizations (11th ed.). Canada: Nelson Education, Ltd.
• Gündüzöz, İ. (2013). Liderlik kavramının iki matrisli analizi. Türk İdare Dergisi, 477, 181-204.
• Kademelere Göre Müfredatlar. (2007). Erişim Tarihi ve Erişim Adresi: Mayıs 22, 2018; http://sporegitim.sgm.gov.tr/Sayfalar/2916/2898/kademelere-gore-mufredatlar.aspx.
• Kandemir, D. (2017). Elazığ ilinde farklı bireysel spor dallarında görev yapan antrenörlerin liderlik tarzlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Konter, E. (2009). Antrenörlerin ve sporcuların yaş gruplarına göre liderlik gücü algıları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(31), 61-68.
• Köksal, F. (2008). Antrenörlerin liderlik tarzları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• O’Boyle, I., Murray, D. ve Cummins, P. (2015). Leadership in sport. UK: Florence Production Ltd.
• Onağ, Z. G., Güzel, P. ve Özbey, S. (2013). Futbol antrenörlerinin görüşlerine göre, takım başarısını etkileyen faktörler: Nitel bir araştırma. Pamukkale Journal of Sport Sciences (PJSS), 4(2), 125-145.
• Serin, K. (2016). Boks antrenörlerinin liderlik tarzlarının belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Serinkaya, C. (2012) (Ed.). Liderlik ve motivasyon, geleneksel ve güncel yaklaşımlar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sevim, Y. (1998). Türkiye’de antrenör eğitim yapısı ve temel ilkeleri. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-10.
• Sevim, Y., Tuncel, F., Erol, E, Sunay, H. (2001). Antrenör eğitimi ve ilkeleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sunay, H. (2017). Spor Yönetimi (3. Bs.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Taşdemir, E. ( 2009). Toplumların idaresinde liderler ve yöneticiler. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Güz (29), 150-165.
• Temel, V. (2010). Konya iline ait bireysel ve takım sporu antrenörlüğü yapan bireylerin liderlik tarzlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Tiryaki, Ş., Toros, Z. (2001). Spor için liderlik ölçeğinin-koçun davranışlarını algılaması versiyonun-Türk koçlarına uyarlanması çalışması: Ön bulgular. II. Uluslararası Spor Psikolojisi Sempozyumu, 11-12 Ekim, İzmir.
• Toros, T. (2012). Genç erkek basketbolcularda, turnuva öncesi ve turnuva sonrası sporcuların algıladıkları antrenörlük davranışı, hedef yönelimleri, takım sargınlığı, algılanan motivasyonel iklim ve kolektif yeterlik arasındaki farklılığın analizi. Pamukkale Journal of Sport Sciences (PJSS), 2(1), 27-39.
• Yalçın, A. (2013). Liderlik. İnci Erdem (Çev. Ed.), Örgütsel davranış içinde (s. 374-416). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yılmaz, İ. (2008). Sporcu algıları çerçevesinde farklı spor branşlarındaki antrenörlerin liderlik davranış analizleri ve iletişim beceri düzeyleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.