THE RELATIONSHIP OF SPORT, SOCIAL ANXIETY AND SCHOOL BURNOUT IN ADOLESCENT

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 4, 166 - 179, 30.12.2020

Çalık Veli Koçak , Fatmanur Çakır

https://doi.org/10.33689/spormetre.712668

Cited By: 3

Öz

Social anxiety has been explained as a fear of social behavior that is observed, examined and evaluated by the environment. School burnout, feeling of inadequacy due to excessive school demands, feeling exhausted, insensitive towards school, and an independent and cynical attitude were defined. Findings in the related literature suggest that the high level of social anxiety in adolescents may increase the level of school burnout. The purpose of this research that the study of the relationship between social anxiety and school burnout in athletes and non-athlete adolescents. The sample of the study consists of 387 students who do sports (n = 203) and who do not sports (n = 184) aged 13-15 in Ankara, Çorum and Samsun provinces in the 2019-2020 academic year. The average age of the participants is ± 14.24. The data of the research were collected with Personal Information Form, Social Anxiety Scale in Adolescents and School Burnout Scale. Non-parametric tests Kolmogorov-Smirnov, Mann Whitney U, Kruskal-Wallis and Pearson Correlation tests were used in the analysis of the data. The level of significance was accepted as p<0.05 in the analysis. According to the results of the research, the adolescent athletes have experienced a low sense of personal accomplishment compared to non-athletes. There is no relationship between sport and social anxiety. School burnout levels of adolescents with high social anxiety levels are also high. Besides, social anxiety levels of male participants are higher than girls. On the other hand, age, duration of athletics and weekly training time are not an important determining factor on adolescents' level of social anxiety and school burnout.

Anahtar Kelimeler

Adolescence, sport, athlete, social anxiety, school burnout

ERGENLERDE SPOR, SOSYAL KAYGI VE OKUL TÜKENMİŞLİĞİ İLİŞKİSİ

Öz

Sosyal kaygı, toplumsal davranışların çevre tarafından gözlendiğine, incelendiğine ve değerlendirildiğine yönelik otaya çıkan bir korku olarak açıklanmıştır. Aşırı okul taleplerinden dolayı yetersizlik duygusuna kapılarak bitkin düşüme, okula karşı duyarsızlaşma, bağımsız ve alaycı bir tutum takınma ise okul tükenmişliği olarak tanımlanmıştır. İlgili alan yazın bulguları, ergenlerde sosyal kaygı düzeyinin yüksekliği ile okul tükenmişlik düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olabileceğini düşündürmektedir. Bu doğrultuda; sporcu ve sporcu olmayan erken ergenlik çağındaki öğrencilerde, sosyal kaygı ve okul tükenmişliği arasındaki ilişkinin incelenmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem grubu, 2019-2020 eğitim öğretim yılında Ankara, Çorum ve Samsun İllerinde yaşayan 13-15 yaşları arasındaki spor yapan (n=203) ve spor yapmayan (n=184) toplam 387 ergenlik dönemindeki öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma grubunun yaş ortalaması ± 14,24’dür. Araştırmanın verileri, Kişisel Bilgi Formu, Ergenlerde Sosyal Kaygı Ölçeği ve Okul Tükenmişlik Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov, Mann Whitney U, Kruskal-Wallis ve Spearman Correlation testleri kullanılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, sporcu ergenler spor yapmayanlara oranla, düşük kişisel başarı hissine yönelik okul tükenmişliği yaşamaktadırlar. Sporculuk ile sosyal kaygı arasında herhangi bir ilişki yoktur. Sosyal kaygı düzeyi yüksek olan ergenlerin okul tükenmişlik düzeyleri de yüksektir. Bunun yanında erkek katılımcıların sosyal kaygı düzeyleri kızlardan daha yüksektir. Öte yandan yaş, sporculuk süresi ve haftalık antrenman süresi ile ergenlerin sosyal kaygı ve okul tükenmişlik düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki yoktur.

Anahtar Kelimeler

Ergenlik, spor, sporcu, sosyal kaygı, okul tükenmişliği

Kaynakça

• Akdemir, A., Cinemre, B. (1996). Sosyal fobi: Epidemiyoloji, eşlik eden hastalıklar, klinik gidiş, prognoz. 3P Dergisi, 4(1), 11-17.
• Aksoy, R., Bakış, M., Ünveren, M. (2012). Spor sosyolojisi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Albano, A. M., Chorpita, B. F., Barlow, D.H. (2003). Childhood anxiety disorders. E. J. Mash ve R. A. Barkley (Ed), Child Psychopathology (279-329). New York: Guilford.
• Aydın, A., Sütcü, S. T. (2007). Ergenler için sosyal kaygı ölçeğinin (ESKÖ) geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14(2), 79-89.
• Aydın, A., Tekinsav-Sütcü, S., Sorıas, O. (2010). Ergenlerde sosyal anksiyete belirtilerini azaltmaya yönelik bilişsel-davranışçı bir grup terapisi programının etkililiğinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(1).
• Berger, B. G., Owen, D. R. (1983). Mood alteration with swimming-summers really do feel better. Psychosom Med; 45, 425-33.
• Bilge, F., Dost, M. T., Çetin, B. (2014). Lise öğrencilerinde tükenmişliği ve okul bağlılığını etkileyen faktörler: Çalışma alışkanlıkları, yetkinlik inancı ve akademik başarı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(5), 1709-1727.
• Cloutier, R. (1982). Ergenlik psikolojisinde kuramlar. (Çev. B. Onur), http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/491/5805. pdf. (05/11/2014).
• Coatsworth, J. D., Sharp, E. H., Palen, L., Darling, N., Cumsille, P., Marta, E. (2005) Exploring adolescent self– defining leisure activities and identity experiences across three countries. Int J Behav Dev, 29(5), 361–70.
• Cohen, L. M., Manion, L. (1998). Research Methods in Education. New York: Routledge.
• Çağlar, M., Dinçyürek, S., Arsan, N. (2012). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygılarının analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(43), 106-116.
• Çakmak, A., Demirbaş, E. A. (2017). Farklı türde ortaokula devam eden öğrencilerin sosyal kaygı düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 138-155.
• Çapulcuoğlu, U., Gündüz, B. (2013). Lise öğrencilerinde tükenmişliğin cinsiyet, sınıf düzeyi, okul türü ve algılanan akademik başarı değişkenlerine göre incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 12-24.
• Çetinkaya, T., Honça, A. A. (2017). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 13-19.
• Davidson, J.T., Hughes, D.C., George, L.K., Blazer, D.G. (1994). The boundary of social phobia: Exploring the threshold. Arch Gen Psychiatry, 51, 975-983.
• Eren, A. (1997). Üniversite Gençlerinin Sosyal Kaygı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erkan, Z. (2002). Ergenlerin Sosyal Kaygı Düzeyleri, Ana-Baba Tutumları ve Ailede Görülen Risk Faktörleri Üzerinde Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri. Doktora Tezi.
• Feingold, A. (1994). Gender differences in personality: a meta-analysis. Psychological Bulletin. 116, 429-256.
• Fişek, K. (1978). Ankara Üniversitesi Spor Akademisi Ders Notları, Ankara; ss 15.
• Ge, X., Conger, R. D., Elder, G. H., Jr. (2001). Pubertal transition, stressful life events, and the emergence of gender differences in adolescent depressive symptoms. Developmental Psychology, 37, 404–417.
• Gilman, R., Meyers, J., Perez, L. (2004). Structured extracurricular activities among adolescents: Findings and implications for school psychologists. Psychology in the Schools, 41(1), 31-41.
• Gold, Y. (1991). The relationship of scores on the educational burnout among public secondary school teachers in northeast tennessee. Dissertation Abstract International, 58(3), 690.
• Güllü, M., Tekin, M., Akçınar, F. (2009, May). Ortaöğretim öğrencilerin kaygı düzeyleri ile başarı düzeyleri arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. In Çanakkale: The First International Congress Of Educational Research (pp. 1-3).
• Gültekin, B. K., Dereboy, İ. F. (2011). Üniversite öğrencilerinde sosyal fobinin yaygınlığı ve sosyal fobinin yaşam kalitesi, akademik başarı ve kimlik oluşumu üzerine etkileri. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3).
• Gümüş, E. A. (2006). Sosyal kaygı ile başa çıkma. Ankara: Nobel Yayınları.
• İşeri A. (2011). Ben Hasta Değilim. (Ed.), Aysel Ekşi. Sosyal fobi. İstanbul: Nobel Tıp Yayınları.
• Jacobs, S. R., Dod, D. K. (2003). Student burnout as a function of personality, social support, and workload. Journal of College Student Development, 44, 291-303.
• Karacan, E., Şenol, S., Şener, Ş. (1996). Çocukluk ve ergenlik çağında sosyal fobi. 3 P Dergisi, 4 (Ek:1), 28- 34.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kashdan, T. B. (2007). Social anxiety spectrum and diminished positive experiences: Theoretical synthesis and meta-analysis, Clinical Psychological Review, 27, 348-365.
• Kaya, A., Bozaslan, H., Genç G, (2012). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 208-225.
• Kessler, R. C., McLeod, J. D. (1984). Sex differences in vulnerability to undesirable life events. American Sociological Review, 49, 620–631.
• Kiuru, N., Aunola, K., Nurmi, J. E., Leskinen, E., Salmela-Aro, K. (2008). Peer group influence and selection in adolescents’ school burnout: A longitudinal study. Merrill Palmer Quarterly, 54, 23–55.
• Kutsal, D., Bilge, F. (2012). Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 37(164), 283-297.
• La Greca, A. M. (1999). The Social Anxiety Scales for Children and Adolescents. The Behavior Therapist. 22, 133-136.
• La Greca, A. M., Lopez, N. (1998). Social anxiety among adolescents: Linkages with peer relations and friendships. Journal Of Abnormal Child Psychology, 26(2), 83-94.
• Laursen, B., Bukowski, W. B., Nurmi, J. E., Marion, D., Salmela-Aro, K., Kiuru, N. (2010). Opposites detract: Middle school peer group anthipaties. Journal of Experimental Child Psychology, 106, 240256.
• Leary, M. R., Kowalski. (1995). Social anxiety, Newyork, London: The Guilford Press.
• Malina, R. (1996). The young athlete: biological growth and maturation in a biosocial context. In: Smoll F, Smith R (Eds). Children and Youth in Sports: A Biosocial Perspective: Brown and Benchmark; 161– 86.
• Mallı, A. Y. (2018). Ortaöğretim kurumlarında okul spor yarışmalarına katılan ve katılmayan öğrencilerin öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• McCroskey J. C., Booth-Butterfield, S., Payne, S. K. (1989). The impact of communication apprehension on college student retention and success. Communication Quarterly, 37, 100-107.
• Nolen-Hoeksema, S., Girgus, J. S. (1994). The emergence of gender differences in depression during adolescence. Psychological Bulletin, 115, 424–443.
• Ören, N., Türkoğlu, H. (2006). Öğretmen adaylarında tükenmişlik, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16.
• Özdemir, Y. (2015). Ortaokul öğrencilerinde okul tükenmişliği: Ödev, okula bağlılık ve akademik motivasyonun rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 27-35.
• Palancı, M., Özbay, Y. (2003). Üniversite öğrencilerinde sosyal anksiyetenin kontrol algısı sosyal öz yeterlik incinebilirlik ve başaçıkma davranışları ile yordanabilirliği [Control perception of social anxiety in university students, predictability of injury of social selfefficacy and coping behavior]. In VII. National Counseling and Guidance Congress (pp. 5-7).
• Patterson, C. M., Ritts, V. (1997). Social and communicate anxiety, a review and meta analysis. Communication Yearbook 20.
• Peluso, M. A. M., Andrade, L. H. S. G. D. (2005). Physical activity and mental health: The Association Betvveen Exercise And Mood. Clinics, 60(1), 61-70.
• Pilkauskaite-Valickiene, R., Zukauskiene, R., Raiziene, S. (2011). The role of attachment to school and open classroom climate for discussion on adolescents’ school-related burnout. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 637–641.
• Puklek, M., Vidmar, G. (2000). Social anxiety in Slovene adolescents: Psychometric properties of a new measure, age differences and relations with self-consiousness and perceived incompetence. European Review of Applied Psychology, 50(2), 249-258.
• Ravid, R. (1994). Practical statistics for educators. New York: University Pres İn America.
• Salmela-Aro, K., Kiuru, N., Nurmi, J. E. (2008). The role of educational track in adolescents’ school burnout. British Journal of Educational Psychology, 78, 663–689.
• Salmela-Aro, K., Kiuru, N., Leskinen, I. E., Nurmi, E. (2009). School-Burnout Inventory: Reliability and Validity. European Journal of Psychological Assessment. 25(1), 48–57.
• Salmela-Aro, K., Savolainen, H., Holopainen, L. (2009). Depressive symptoms and school burnout during adolescence: evidence from two cross-lagged longitudinal studies. Journal of Youth and Adolescence, 38, 1316–1327.
• Salmela-Aro, K., Tynkkynen, L., Vuori, J. (2012). Parents’ work burnout and adolescents’ school burnout: Are they shered? European Journal of Developmental Psychology, 8(2), 215-227.
• Seçer, İ., Halmatov, S., Veyis, F., Ateş, B. (2013). Okul tükenmişlik ölçeğinin Türk Kültürüne uyarlanması: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Turkish Journal of Education, 2(2), 16-27.
• Sorkkila, M. (2018). Development of sport and school burnout among student-athletes across the first year of upper secondary school: different methodological perspectives. Jyväskylä studies in education, psychology and social research, 617.
• Sorkkila, M., Ryba, T. V., Selänne, H., Aunola, K. (2018). Development of school and sport burnout in adolescent student‐athletes: A longitudinal mixed‐methods study. Journal of research on adolescence.
• Tagay, Ö., Önen, Ö., Polat, İ. C. (2018). Ergenlerin sosyal kaygı düzeyleri ile güvengenlik ve özsaygıları arasındaki ilişki. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 261-269.
• Tassin, C., Reynaert, C., Jacques, D., Zdanowicz, N. (2014). Anxiety disorders in adolescence. Psychiatria Danubina, 26(1), 27-30.
• Tunç, A. Ç. (2015). Sporun üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı ve öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. Yayımlanmış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Konya
• Turan, M., Çilli, A. S., Aşkın, R., Herken, H., Kaya, N., Kucur, R. (2000). Sosyal fobinin diğer psikiyatrik hastalıklarla birlikteliği. Klinik Psikiyatri, 3(3), 170-175.
• Weiss, MR. (1993) Psychological effects of intensive sport participation on children and youth: selfesteem and motivation. In: Cahill BR, Pearl AJ (Eds). Intensive participation in children’s sports. Champaign (IL): Human Kinetics, 39–70.
• World Health Organization (2014). Growth reference 5-19 years. http://www.who.int/growthref/who2007_bmi_for_age/en/ sayfasından erişilmiştir.
• WPA (Dünya Psikiyatri Birliği Sosyal Fobi Çalışma Grubu) (1995). Sosyal Fobi Cep Kitapçığı, Derl.: S. A. Montgomery, Londra: Science Press Ltd.
• Yıldız, M. A., Kutlu, M. (2015). Erinlerde okula bağlanmanın yordayıcısı olarak sosyal kaygı ve depresif belirtilerin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 332-345.
• Yüksel, G. (2002). Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeylerini etkileyen faktörler. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3),37-57.
• Zorbaz, O., Dost, M. T. (2014). Lise öğrencilerinin problemli internet kullanımının cinsiyet, sosyal kaygı ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29-1), 298-310.