HİPPOTERAPİ VE ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUKLAR: EBEVEYN GÖRÜŞLERİ DOĞRULTUSUNDA NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 2, 32 - 50, 30.06.2021

Dilek Uzunçayır , Levent İlhan

https://doi.org/10.33689/spormetre.714936

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada, özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin hippoterapi eğitimine yönelik bakış açılarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından temel nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde içerik analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmada çalışma grubu, İstanbul ilinde yaşayan özel gereksinimli çocuğa sahip 7 ebeveynden oluşmaktadır. Araştırmada hippoterapi eğitimine katılım sağlayan özel gereksinimli çocukların ebeveynlerinin görüşleri 9 tema altında toplanmıştır. Bu temalar sırasıyla; “yönlendiriciler,” “hippoterapi eğitimi ile ilgili farkındalık,” “motivasyon,” “eğitim uygulamaları ve beklentiler”, “hippoterapiye ilişkin genel görüşler,” “fiziksel gelişim,” “zihinsel beceri gelişimi,” “ruhsal durum gelişimi” ve “sosyal gelişim” başlıkları ile ortaya konulmuştur. İlgili temalardan toplamda 31alt tema elde edilmiştir. Araştırmada öne çıkan bulgular doğrultusunda sonuç olarak; ebeveynlerin hippoterapi eğitimi konusunda yeterli bir bilgi düzeyine sahip olmadıklarını, doktor, kurum ve öğretmen yönlendirmesi ile çocuklarının hippoterapiye başladıklarını, atın üzerinde yapılan aktivitelerin çeşitlendirilmesi gerektiğini ve eğitim süresinin daha fazla olmasını ve seansların arttırılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Atın terapi amaçlı kullanımı çocukların hayvanlar ile bir bağ kurması eğiliminde olumlu etkileri olduğunu belirterek tüm özel gereksinimli çocuklara önermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Hippoterapi, Özel gereksinimli çocuklar, ebeveyn görüşü, terapötik binicilik

Kaynakça

• Ajzenman, H. F., Standeven, J.W., Shurtleff, T. L. (2013). Effect of hıppotherapy on motor control, adaptive behaviour, and participation in children with autism spectrum disorder. A pilot study. American Journal of Occupational Therapy, 67(6), 653-663.
• Ataman, A. (2005). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Bae M., S.,Yun, C., Han.,Y.,G. (2017) . The effects of hippotherapy for physical, cognitive and psychological factors in children with ıntellectual disabilities. Korean Soc Phys Med, 12(3), 119-130.
• Bass, M., Duchowny, C., Llabre, M. (2009). The effect of therapeutic horse back riding on social functioning in children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 39, 1261-1267.
• Başken, A. G. (2004). Serebral parezili çocuklarda hipoterapi programının yeri. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Çocuk Nörolojisi Bilim Dalı, İstanbul.
• Bozkurt, T. M., Demir, G. T., Dursun, M. (2019). Bedensel, işitme ve görme engelli sporcuların spora katılım motivasyonlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67).
• Casady, R. L., Nichols-Larsen, DS. (2004). The effect of hippotherapy on ten children with cerebralpalsy. Pediatr Phys Ther, 16, 165–172.
• Cherng, R. J., Liao, H. F., Leung, H. W. C., Hwang, A. W. (2009). The effectiveness of therapeutic horse back riding in children with spastic cerebralpalsy. Adapted Physical Quaterly, 21, 103-121.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks: Sage Publications. Çar, B., Yarayan, Y. E., İlhan, E. L., Güzel, N. A. (2019). Zihinsel yetersizliği olan bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık: fizyoterapist adaylarına yönelik bir araştırma. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 267-273.
• Demirdağ, M. (2010). Sporun öğretilebilir zihinsel engelli çocukların sosyalleşmeleri üzerine etkisinin araştırılması. Yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı, Kütahya.
• Drnach, M., O., Brien, P., Kreger, A. (2010). The effects of a 5-week therapeutic horse back riding program on gross motor function in a child with cerebralpalsy: A case study. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 16, 1003-1006.doi: 10.1089/acm.2010.0043.
• Elliott, S., Funderburk, J. A., Holland, J. M. (2008). The impact of the stirrup some fun therapeutic horse back riding program: a qualitative investigation. American Journal of Recreation Therapy, 7, 19-28.
• Falke, G. (2009). Equine therapy clinical, psychological and social approach. Magazine of the Argentine Medical Association.
• Gabriels, R. L., Agnew, J. A., Holt, K. D., Shoffner, A., Zhaoxing, P., Ruzzano, S., Mesibov, G. (2012). Pilot study measuring the effects of therapeutic horse back riding on school-age children and adolescents with autism spectrum disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 6, 578-588. doi: 10.1016/j.rasd. 2011.09.007.
• Granados,A, C., Agis, I. F. (2011). Why children with special needs feel beter with hippotherapy sessions: a conceptual review. Journal of Alternative Complementary Medicine, 17(3), 191-197.
• Güngör, N. B., Yılmaz, A., İlhan, E. L. (2019). Yaşam kalitesi bağlamında özel bir sporcunun kazanımları: ebeveyn görüşleri doğrultusunda bir durum çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, Elektronik Yayın. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.488740.
• Güvendi, B., İlhan, E. L. (2017). Effects of adapted physical activity applied on intellectual disability students toward level of emotional adjustment, self managing and the socialization: parent and teacher interactive research. Journal of Human Sciences, 14(4), 3879-3894.
• Hernández, C., Luján, J. (2006). Equine therapy holistic rehabilitation. New Horizons. vol. 5 no. 1. retrieved at http://www.medigraphic.com Hilton, C.L., Zhang, Y., Whilte, M.R., Klohr, C.L., Constantino, J. (2011). Motor impairment in sibling pairs concordant and discordant for autism spectrum disorders,Autism, 16(4), 430–441.
• İlhan, E. L. (2010). Hareketsiz yaşamlar kültürü ve beraberinde getirdikleri. Milli Prodüktivite Merkezi Verimlilik Dergisi, 3, 195-210.
• İlhan, E. L., Esentürk, O. K. (2015). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık ölçeği (ZEBSEYFÖ) geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 19-36.
• İlhan, L. (2008). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda beden eğitimi ve sporun sosyalleşme düzeylerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 315-324.
• İlhan, L. (2009). Voleybolda servis becerisi öğretimine motivasyonel bir yaklaşım. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 196-203.
• İlhan, L., Suveren, S. (2009). Zihinsel engelli çocuğu olan anne-babaların çocuklarının özel eğitimleri sürecinde beden eğitimi ve spor etkinliklerine yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 38-48.
• Kemeç, D. G., Demir, G. T., Koç, S. (2018). Doktor adaylarının zihinsel yetersizliği olan bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalıkları. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(4), 153-168.
• Kırımoğlu,H., Esentürk, O., İlhan, E. L., Yılmaz, A., Kaynak, K. (2016). İlköğretim, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi öğretmenleri ile beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerin fiziksel egzersize katılımlarının etkilerine yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi.
• Kozak, M., İlhan, E. L., Yarayan, Y. E. (2019). Zihinsel yetersizlik, spor ve ruhsal uyum ilişkisi. Niğde Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1).
• Kösemen, A., Şeker, İ., (2015). Atların terapötik amaçlı kullanımı. İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 44- 49.
• Low, S., Collins, G., Dhagat, C., Hanes, P., Adams, J.,Fischbach, R. (2005). Therapeutic horse back riding: Its effects on gait and gross motor function in children with cerebralpalsy. Scientific and Educational Journal of Therapeutic Riding, 11, 12-24.
• Merriam, S., B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Namlı, S., Suveren, S. (2019). Üniversitelerin beden eğitimi ve spor bölümlerinde okuyan engelli öğrencilerin uyum düzeyleri ve beklentileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(3), 445-470.
• Namlı, S., Suveren, S. (2017). Beden eğitimi ve spor programlarında okuyan engelli öğrencilerin bölümlerine uyumlarını tespit etmek amacıyla ölçek geliştirme çalışması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(3).
• Nimer, J., Lundahl, B. (2007). Animal-assisted therapy: A meta-analysis. Anthrozoos, 20(3),225-238.
• Parlak, S. (2006). Otistik çocuklara sahip annelerin empatik becerilerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uygulamalı Psikoloji Programı, İstanbul.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün, S. B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Phillips M, Black J. (2007). The effect of social disadvantage on motor development in young children: a comparative study. Journal of Child Psychology, 48(12), 1214-1222.
• Pluta M., Firlej I. (2006). Określenieprzydatnościkonikówpolskich do zajęć w hipoterapii na podstawie testów behawioralno-emocjonalnych. Rocz. Nauk. PTZ, 2(1), 167–177.
• Schultz, P. N., Remick-Barlow, G. A., Robbins, L. (2007). Equine-assisted psycho therapy: a mental health promotion/intervention modality for children who have experienced intra-family violence. Health and Social Care in Community, 15(3),265-271.
• Shurtleff, T., Standeven, J., Engsberg, J. (2009). Changes in dynamic trunk/head stability and functional reach after hippotherapy. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 90, 1185-1195.
• Sterba, J. A. (2007). Does horse back riding therapyortherapist-directed hippotherapy rehabilitate children with cerebralpalsy Developmental Medicine and Child Neurology, 49, 68-73. doi: 10.1017/S0012162207000175.x.
• Surujlal, J., Rufus, S. (2011). Perceptions of parents aboute quine therapy for children with intellectual disabilities. African Journal for Physical, Health Education, Recreation and Dance (AJPHERD), 1, 372-385.
• Taylor, R., Kielhofner, G., Smith, C., Butler, S., Cahill, S., Ciukaj, M., Gehman, M. (2009). Volitional change in children with autism: a single-case design study of the ımpact of hippotherapy on motivation. Occupational Therapy in Mental Health, 25, 192-200.
• Tekkurşun Demir, G., İlhan, E. L. (2019). Spora katılım motivasyonu: görme engelli sporcular üzerine bir araştırma. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 157-170.
• Tekkurşun Demir, G., İlhan, E. L. (2020). Engelli sporcularda spora katılım motivasyonu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1-21.
• Tekkurşun Demir, G., İlhan, E. L., Cicioğlu, H. I., Serkan, K. (2017). Head master and teacher opinions for special olympics young athletes program. Ovidius University Annals, Series Physical Education and Sport/Science, Movement and Health, 17(2), 302-311.
• Tekkurşun Demir, G., Yılmaz, A., Esentürk, O. K., İlhan, E. L. (2016). Why does my child swım mechanism of parent guidance. Science, Movement and Health, 16(2), 442-448.
• Tekkurşun Demir G., İlhan, E. L., Esentürk, O. K., Adnan, K. (2018). Engelli bireylerde spora katılım motivasyon ölçeği (eskmö): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(1), 95-106.
• Thompson, F., Ketcham, C. J., Hall, E. E. (2014). Hippotherapy in children with developmental delays: physical functionand psychological benefits. Advances in Physical Education, 4, 60-69.
• Uzunçayır, D. (2016). Özel gereksinimli bireylerde su içi aktivitelerin sosyal beceri ve yaşam kalitesine etkisi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Gedik Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Ward, S., Whalon, K., Rusnak, K., Wendell, K., Paschall, N. (2013). The association between therapeutic horse back riding and the social communication and sensoryre actions of children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 43, 2190-2198. doi: 10,1007/s10803-013-1773-3.
• Yaman, T. (2015). Beden eğitimi ve oyunun hafif düzey zihinsel engelli bireylerin sosyal beceri kazanımları üzerine etkisinin araştırılması. Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı, Burdur.
• Yarımkaya E., İlhan E., L., Karasu, N. (2017). Akran aracılı uyarlanmış fiziksel aktivitelere katılan otizm spektrum bozukluğu olan bir bireyin iletişim becerilerindeki değişimlerin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi,18(2), 225-252.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A., Esenturk, O. K., Demir, G. T., İlhan, E. L. (2017). Metaphoric perception of gifted students about physical education course and physical education teachers. Journal of Education and Learning, 6(2), 220-234.
• Zadnikar, M., Kastrin, A. (2011). Effects of hippotherapy and therapeutic horse back riding in postural controlor balance in children with cerebralpalsy: a meta-analysis. Developmental Medicine and Child Neurology, 684-691. doi: 10.1111/j.1469- 8743.2011.03951.x.