PROFESYONEL FUTBOLCULARIN MEVKİLERİNE VE ANTRENMAN YAŞLARINA GÖRE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 1, 26 - 35, 30.03.2022

Özlem Orhan , Gönül Tekkurşun Demir , Murathan Buruş , Ebru Çetin

https://doi.org/10.33689/spormetre.961358

Öz

Bu araştırmada profesyonel futbolcuların oyun içindeki mevkilerine ve antrenman yaşına göre kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma modelinin kullanıldığı araştırmaya Türkiye Futbol Federasyonu Profesyonel Ligi’nde (1., 2. ve 3. lig) oynayan 403 erkek futbolcu katılmıştır. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu ve Beş Faktör Kişilik Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin parametrik testlerin ön şartlarını sağlama durumunun tespitini belirmek amacıyla, futbolcuların mevkilerine göre normallik testi ve varyansların homojenliği incelenmiştir. Bunun için “Kolmogorov-Smirnov Testi” ve “Levene Testi” kullanılmıştır. Normal dağıldığı saptanan verilere parametrik testler uygulanmıştır. Bu bağlamda futbolcuların mevkileri ile kişilik özelliği arasındaki farklılığın tespit edilmesi için tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Post-Hoc test istatistikleri (Tukey HSD) ve futbolcuların antrenman yaşı ile kişilik özelliği arasındaki ilişkinin tespiti için “Pearson Çarpım Moment Korelasyon Testi” kullanılmıştır. Araştırmada kalecilerin, orta saha oyuncularına göre nörotiklik puanlarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. Orta saha oyuncularının deneyime açıklık puanlarının kaleci, forvet ve savunma oyuncularınınkinden anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca antrenman yaşı ile dışa dönüklük arasında negatif yönde düşük düzeyde; antrenman yaşı ile yumuşak başlılık, özdenetim, deneyime açıklık ve nörotiklik arasında ise pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Mevcut araştırmada futbolcuların mevkilerine ve antrenman yaşına göre kişilik özelliklerinin anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Futbol, antrenman yaşı, kişilik özellikleri

Kaynakça

• Adel, M., Reza, N., Farideh, S. (2013). The relationship between personality traits and sport performance. European Journal of Experimental Biology, 3(3),439-442.
• Allen, M.S., Greenlees, I., Jones, M.V. (2013). Personality in sport: A comprehensive review. International Review of Sport and Exercise Psychology, 6, 184–208.
• Andrew, M., Grobbelaar, H.W., Potgieter, J.C. (2007). Sport psychological skill levels and related psychological factors that distinguish between rugby union players of different participation levels. South African Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation, 29, 1-14.
• Baba, H., Namlı, S., Demir, G.T. (2018). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporcu kimlikleri ve başarı yönelimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(7), 179-196.
• Beckmann, J., Trux, J. (1991). Wen lasse ich wo spielen? Sportpsychologie Germany, 5(3), 18–21.
• Blanco, S., Hill, C.D., Piedmont, R.L. (1999). Predicting athletic performance using the five-factor model of personality. Personality and Individual Differences, 27, 769-777.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Atıf İndeksi.
• Cohen, J. (2013). Statistical power analysis for the behavioral sciences. New York: Academic press.
• Cox, R.H. (2007). Sport psychology: Concepts and Applications. 6 th ed, New York: McGraw-Hill.
• Cox, R.H., Yoo, H.S. (1995). Playing positions and psychological skill in american football. Journal of Sport Behaviour, 18(3), 183-194.
• Demontrond, P., Fournier, J., Vaire-Douret, L. (2006). Optimal psychological states in french sport settings: flow in sports. In J. Mohan, M. Sehgal (Eds.), Health Psychology: Recent Perspectives (pp. 125-129). New Delhi: Abijheet Publications.
• Eagleton, J.R., McKelvie, S.J., De Man, A. (2007). Extraversion and neuroticism in team sport participants, individual sport participants, and non-participants. Perceptual and Motor Skills, 105, 265-275.
• Ekstrand, J., Karlsson, J. ve Hodson, A. (2003). Football medicine. United Kingdom: Taylor & Francis.
• Elman, W., McKelvie, S. (2003). Narcissism in football players: Stereotype or reality. Athletic Insight, 5(1), 38-46.
• Erim, V., Küçük, H. (2017). Farklı kategorideki kadın milli boksörlerin psikolojik dayanıklılıklarının karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 147- 154.
• Fields, J.B., Merrigan, J.J., White, J.B., Jones, M.T. (2018). Body composition variables by sport and sport-position in elite collegiate athletes. Journal of Strength and Conditioning Research, 32(11), 3153–3159.
• Frank, M., Webbe, S., Ochs, R. (2007). Personality traits relate to heading frequency in male soccer players. Journal of Clinical Sport Psychology, 1, 379-389.
• Gifford, C. (2009). Football. London: Evans Publishing.
• Glass, R., Prichard, J., Lafortune, A., Schwab, N. (2013). The influence of personality and facebook use on student academic performance, Issues in Information Systems, 14(2), 119-126.
• Horzum, M.B., Ayas, T., Padır, M.A. (2017). Beş faktör kişilik ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Sakarya University Journal of Education. 7(2). 398-408.
• Jackson, B., Dimmock, J.A., Gucciardi, D.F., Grove, J.R. (2010). Relationship commitment in athletic dyads: Actor and partner effects for big five self- and other-ratings. Journal of Research in Personality, 44, 641–648.
• John, O.P., Naumann, L.P., Soto, C.J. (2008). Paradigm shift to the integrative Big Five trait taxonomy: History, measurement, and conceptual issues. In O. P. John, R. W. Robins, L. A. Pervin (Eds.), Handbook of personality: Theory and research, The Guilford Press. Jooste, J., Steyn, B. J. M., Vandenberg, L. (2014). Psychological skills, playing positions and performance of african youth soccer teams. South African Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation, 36(1), 85-100.
• Jordet, G., Hartman, E. (2008). Avoidance motivation and choking under pressure in soccer penalyt shootouts. Journal of Sport Exercise Pschology, 30(4), 452-459.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Nobel Yayınları.
• Karcher, C., Buchheit, M. (2014). On-court demands of elite handball, with special reference to playing positions. Sports Medicine, 44(6), 797–814.
• Koç, H., (2004). Profesyonel futbolcularda durumluk kaygı düzeylerini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Koger, R.L. (2007). The new coach's guide to coaching youth soccer: a complete reference for coaching young playersages 4 through 8. Newyork: Skyhorse Publishing.
• Konter, E. (2003). Spor psikolojisi uygulamalarında yanılgılar ve gerçekler. Dokuz Eylül Yayınları, İzmir.
• Kurt, C., Çatıkkaş, F., Ӧmürlü, I.K., Atalay, O. (2012). Comparison of loneliness, trait anger-anger expression style, self-esteem attributes with different playing position in soccer. Journal of Physical Education and Sport, 12 (1), 39-43.
• Marshall, C., Rossman, G.B. (2014). Designing Qualitative Research. New York: Sage
• McCrae, R.R., Costa, P.T. (2008). The revised NEO personality inventory, The SAGE handbook, London.
• Millon, T., Davis, R.D. (1996). Disorders of personality DS- MIV and beyond, A wiley interscience, New York:John Wiley, Sons.
• Najah, A., Rejeb, R.B. (2015). The psychological profile of youth male soccer players in different playing positions, Advances in Physical Education, 5(3), 161-169.
• Rammstedt, B., John, O.P. (2007). Measuring personality in one minute or less: A 10-item short version of the big five inventory in English and German. Journal of Research in Personality, 41(1). 203-212.
• Ravizza, K. (2002). A philosophical construct: A framework for performance enchancement.In. Henschen,K. (Ed.) Aplied Sport Psyhology. International Joırnal of Sport Psychology, 33, 4-18.
• Rogulj, N., Srhoj, V., Nazor, M., Srhoj, L., Čavala, M. (2005). Some anthropologic characteristics of elite female handball players at different playing positions. Collegium Antropologicum, 29(2), 705–709.
• Schaubhut, N.A., Donnay, D.A.C., Thompson, R.C. (2006). Personality profiles of north american professional football players. Poster presented at the Annual Convention of the Society for Industrial and Organizational Psychology, Dallas, TX, May 5-7.
• Şar, N.Ş. (2016). Spor yapan ve yapmayan bireylerin psikolojik dayanıklılık ve kişilik özelliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Tatar, A., Zekioğlu, A., Vurgun, N. (2006). Sporcuların spor branşlarına göre kişilik özellikleri profillerinin oluşturulması. Performans, 12(1), 7-15.
• Thelwell, R., Greenlees, A., Weston, N. (2006). Using Psychological skills training to develop soccer performance, Journal of Applied Spor Psychology, 18(3).
• Tınar, M.Y. (1999). Çalışma yaşamı ve kişilik. Mercek Dergisi, 14, 93-97.
• Tosunoğlu, F., Gökyürek, B., Okan, İ. (2016). Sporcu öğrencilerin spor branşlarına göre kişilik özellikleri. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3), 488- 497.
• Zoudji, B., Thon, B., Debû, B. (2010). Efficiency of the mnemonic system of expert soccer players under overload of the working memory in a simulated decision-making task. Psychology of Sport and Exercise, 11(1), 18-26.