COVİD-19 SALGINININ TÜRKİYE’DE ÇALIŞAN KADINLARIN EMEĞİNE YANSIMALARI

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 22, 30.06.2022

Esin Karacan , Şule Yılmaz

Öz

Bu araştırmanın temel amacı Covid-19 salgın sürecinin Türkiye’de çalışan kadınların emeği üzerindeki etkilerinin tespit edilmesidir. Nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji araştırma deseni kullanılan bu çalışma Türkiye’nin farklı şehirlerinden 10 kadın ile derinlemesine görüşme tekniği yoluyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Görüşmelerden elde edilen bulgular doğrultusunda, Türkiye’de çalışan kadınların salgın sürecinde ücretli ve ücretsiz emek süreçlerinin tek bir vardiya haline dönüştüğü, ücretli işleri, ev içi emekleri ve bakım yüklerindeki artışla birlikte rol çatışması yaşadıkları, ücretsiz işlerin salgın sürecinde de çoğunlukla kadınlar tarafından gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları daha önceki literatür verileriyle ve yapılan diğer çalışmalarla karşılaştırılmış, cinsiyet eşitsizliğine dayalı toplumsal rollerin önlenmesi ve kadınların salgın sürecinde artan emek sorunlarının çözümü için gerekli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Salgını, Toplumsal Cinsiyet, Rol Çatışması, Ev İçi Emek, Kadın Emeği

The İmpacts of the Covid-19 Pandemic on the Labor of Working Women in Turkey

Öz

The main purpose of this research is to determine the effects of the Covid-19 pandemic period on the labor of working women in Turkey. This study, which used phenomenology research design, one of the qualitative research designs, was carried out through in-depth interview technique with 10 women from different cities of Turkey. Descriptive analysis method was used in the analysis of the data obtained as the result of the research. In light of the findings obtained from the interviews, it was determined that the paid and unpaid labor processes of women working in Turkey turned into a single shift during the rife, they experienced role conflicts with the increase in paid jobs, domestic labor and caregiver burdens, and unpaid work was mostly carried out by women during the pandemic. The results of the research were compared with previous literature data and the other studies, and necessary suggestions were made for the prevention of social roles based on gender inequality and the solution of the increasing labor problems of women during the rife period.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Pandemic, Gender, Role Conflict, Domestic Labor, Woman’s Labor

Kaynakça

• Akbaş, Z. ve Dursun C. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Pandemisi Sürecinde Özel Alanına Kamusal Alanı Sığdırmaya Çalışan Anneler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7 (5), 78-94. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1128136 adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 29.08.2021).
• Alpar Işık, B. (2020). Covid-19 Salgın Sürecinde Kadın ve Hane İçi Emeği. D. Demirbaş & V. Bozkurt &S. Yorgun (Der.), Covid-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri içinde (ss. 171-184). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınevi.
• Akkan, B. ve Kesici, Z. (2021). Covid-19 Salgını, İş ve Aile Yaşamını Uzlaştırma ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Eşitsizlikler Üzerine Bir İnceleme. Çalışma ve Toplum Dergisi, 71(4), 2813-2838. https://calismatoplum.org/Content/pdf/calisma-toplum-6948-9e655a35.pdf adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 15.11.2021).
• Arpacıoğlu, M., Baltacı, Z. ve Ünübol, B. (2021). Covid-19 Pandemisinde Sağlık Çalışanlarında Tükenmişlik, Covid Korkusu, Depresyon, Mesleki Doyum Düzeyleri ve İlişkili Faktörler. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 46(1), 88-100. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1257678 adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 17.11.2021).
• Barutçugil, İ. (2002). İş Hayatında Kadın Yönetici. İstanbul: Kariyer Yayınları.
• Bora, A. (2011). Kadınların Sınıfı: Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çelik, Ş. S. (2020, Temmuz 23). Covid-19 Pandemi Süreci: Kadın Sağlık Çalışanlarının Durumu. https://kockam.ku.edu.tr/covid-19-pandemi-sureci-kadin-saglik-calisanlarin-durumu-sevilay-senol-celik/ adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 8. 9.2021).
• Çimen, H. (2021). Dünyayı Sarsan Pandemi (Covid-19) Sürecinde Türkiye’de Sosyal Yardımların Önemini Yeniden Düşünmek. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 22(2), 15-38. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1757547 adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 12.11.2021).
• Dökmen, Z. (2004). Toplumsal cinsiyet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Eroğlu, D. ve Gençay H. (2020, Ekim). Salgında Kadın Olmak Araştırma Raporu. https://www.stgm.org.tr/sites/default/files/2021-02/salginda-kadin-olmak-uzun-rapor-final.pdf adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 1.9.2021).
• Işık, E. (2020). Covid-19 Salgını ve Kadın Emeği: Türkiye’de Kadın Deneyimleri. Politik Ekonomik Kuram Dergisi, 4(2), 219-241. https://doi.org/10.30586/pek.816682 adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 04.09.2021).
• Gencer, N. (2020). Covid-19 Sürecinde Yaşlı Olmak: 65 Yaş ve Üstü Vatandaşlar İçin Uygulanan Sokağa Çıkma Yasağı Üzerine Değerlendirmeler ve Manevi Sosyal Hizmet. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 35-42. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1129682 adresinden erişildi. (Erişim Tarihi:11.11.2021).
• Greenhaus, J. H. ve Beutell, N. J. (1985). Sources of Conflict Between Work and Family Roles. The Academy of Management Review, 10(1), 76-88.
• Karataş, Z. (2020). Covid-19 Pandemisinin Toplumsal Etkileri, Değişim ve Güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-15.
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Memiş, E. ve İlkkaracan İ. (2020) Covid-19 Küresel Salgın Sürecinde Türkiye’de Bakım Ekonomisi ve Toplumsal Cinsiyet Temelli Eşitsizlikler. https://www.stgm.org.tr/undp-raporu-pandemide-kadinlar-erkeklerin-4-kati-ucretsiz-yapti (Erişim Tarihi: 15.11.2021).
• Ornellas, A., Engelbrecht, L. ve Atamtürk, E. (2020). The Fourfold Neoliberal Impact on Social Work and Why This Matters in Times of the Covid-19 Pandemic and Beyond. Social Work/ Maatskaplike Werk, 56(3), 235-249. http://dx.doi.org/10.15270/52-2-854 adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 17.11.2021).
• Öztürk, Y., Üstünalan, D. ve Metin, B. (2020). Pandemi Sürecinde Kadınların Ev İçindeki Deneyimleri ve Evde Kalmanın Duyguları. Feminist Tahayyül Akademik Araştırmalar Dergisi, 1(2), 185-225. http://www.feministtahayyul.com/wp-content/uploads/2020/08/ft2_03.pdf adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 01.08.2021).
• Sancak, B. (2020). Covid-19’un Bulaşma Yolları. C. Çiçek (Der.), Mikrobiyoloji ve Covid-19 içinde (ss. 15-21). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Şimşek, H. (2011). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi: Türkiye Örneği. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 25(2), 119-126. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/53528 adresinden erişildi (Erişim Tarihi:10.09.2021).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (7. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. bs). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2014-2015). Zaman Kullanım İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Zaman-Kullanim-Arastirmasi-2014-2015-18627 adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 14.10.2021).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2019-2020). Hanehalkı İşgücü Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Kasim-2020-37480 adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 14.10.2021).
• United Nations Devolopment (UNDP) (2020). COVID-19 Global Gender Response Tracker. https://data.undp.org/gendertracker/ adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 18.11.2021).
• World Health Organization (WHO) (2021). Coronavirus Dashboard. https://covid19.who.int/ adresinden erişildi (Erişim Tarihi: 16.11.2021).