SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN GÖÇMENLERE YÖNELİK TUTUMLARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 231 - 247, 31.12.2023

Buket Demirel , Gülsüm Çamur

https://doi.org/10.61861/spshcd.1388279

Öz

Son yıllarda özellikle Orta Doğu ülkelerinden Türkiye’ye doğru yaşanan yoğun göç hareketliliği nedeniyle yerel halk ve göçmenler arasında sosyal uyum ve entegrasyon sorunları yaşanmaktadır. 2011 yılı itibari ile yoğunlaşan bu sürecin günümüzde de devam etmesi ve göçmenlerin misafirlik sürecinin kalıcı olarak değişmesiyle birlikte yerel halkın göçmenlere yönelik olumsuz tutumlarında artış meydana gelmektedir. Bu çalışmada yerel halkın bir parçası olan ve doğrudan göçmenlerle çalışma potansiyeli bulunan Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü öğrencilerinin göçmenlere yönelik tutumları araştırılmak istenmiştir. Bu amaçla çalışma kapsamında 232 Sosyal Hizmet Bölümü öğrencisine sosyodemografik özellikleri belirleyen bir anket formu ile Göçmenlere Yönelik Olumsuz Tutum Ölçeği uygulanmıştır. İlişkisel tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırmanın sonucunda öğrencilerin göçmenlere yönelik tutumlarının olumsuz olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın temel bulguları özetlenecek olursa; birinci sınıfların olumsuz tutumları ikinci sınıflara göre daha yüksek, köy-kasaba gibi daha kırsal alanda yaşayanların olumsuz tutumları metropol-büyükşehirde yaşayanlara göre daha düşük, Türk kökenlilerin olumsuz tutumları Arap kökenlilerden daha yüksek, ailelerinde göç deneyimi olanlarda olumsuz tutum düzeyi daha düşük; çevrelerinde göçmen tanıdıkları olanların olumsuz tutumları daha düşük; göç ile ilgili hem ders alıp hem de bir etkinliğe katılan öğrencilerin olumsuz tutumları herhangi bir etkinliğe katılmayan öğrencilerden daha düşüktür.

Anahtar Kelimeler

Göç, göçmenlere yönelik olumsuz tutum, sosyal hizmet

A Research on the Attitudes of Social Work Department Students Towards Immigrants

Öz

In recent years, due to the intense migration movement, especially from Middle Eastern countries to Turkey, there are social harmony and integration problems between local people and immigrants. As this process, which has intensified as of 2011, continues today and the host process of immigrants has changed permanently, there is an increase in the negative attitudes of the local people towards immigrants. This study, it was aimed to investigate the attitudes of Ondokuz Mayıs University Social Work Department students, who are part of the local community and have the potential to work directly with immigrants, towards immigrants. For this purpose, a survey form determining sociodemographic characteristics and the Negative Attitudes Towards Immigrants Scale were administered to 232 Social Work Department students within the scope of the study. As a result of the research conducted with the relational screening model, it was determined that students' attitudes towards immigrants were negative. To summarize the main findings of the study; The negative attitudes of first graders are higher than those of second graders, the negative attitudes of those living in more rural areas such as villages or towns are lower than those living in metropolitan cities, the negative attitudes of those of Turkish origin are higher than those of Arab origin, the level of negative attitudes is lower in those with migration experience in their families; Those with immigrant acquaintances around them have lower negative attitudes; The negative attitudes of students who both take courses and participate in an activity regarding immigration are lower than students who do not participate in any activity.

Anahtar Kelimeler

Migration, negative attitude towards immigrants, social work

Kaynakça

• Afyonoğlu, M.F. ve Buz, S. (2021). Sosyal Hizmet Bölümü öğrencilerinin Suriyelilere yönelik tutumu: Türkiye’nin yedi bölgesinde yedi il örneklemi. Journal of Society & Social Work, 32(4).
• Akkaş, İ., ve Aksakal İ. (2021). Afgan göçmenlere yönelik tutum ve algıların sosyolojik analizi: Erzincan örneği. Sosyolojik Bağlam Dergisi, 2(3).
• Aldemir, E. (2019). Bursa Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğrencilerinin Türkiye’de yaşayan Suriyeli sığınmacılarla ilgili tutumlarının ı̇ncelenmesi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2).
• Ankaralı, H., Pasin Ö., Karacam, B., Tokar. M., Künüroğlu, M., Çaça, M., Özislam, M.i Kahingöz, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılara bakış açısı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7.
• Assembly, N. D. (2008). Code of ethics of the national association of social workers.
• Baş, H., ve Eti, S. (2020). Sosyal hizmet öğrencilerinin sığınmacılara ilişkin algı ve tutumları: Bir vakıf üniversitesi örneği. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. 80.
• Bessudnov, A. (2016). Ethnic hierarchy and public attitudes towards immigrants in Russia. European Sociological Review, 32(5).
• Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği – BMMYK (2021). https://www.unhcr.org/tr/ [15.01.2023].
• Çalışkan, S. (2019). Ev sahibi halkın Suriyeli göçmenlere yönelik tutumu: İstanbul, Sultanbeyli – Kadıköy ilçeleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çimen, L., ve Quadir, S. (2018). Üniversite öğrencilerinin Suriyeli sığınmacılarla ilgili tutumlarının sivil katılımları bağlamında incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2).
• Devore, W., & Schlesinger, E. G. (1996). Ethnic-sensitive social work practice, 4th, Boston: Allyn and Bacon.
• Dilaver, F. (2020). Elazığ’da Suriyeli mülteciler: Elazığ halkının Suriyeli mültecilere bakış açısı üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Doğan, İ. (2018). Göç ve kültür. İstanbul: I. B. Bilge Yayıncılık.
• Doğan, F. (2019). Yabancı ile bir arada yaşama ve ötekileştirme: Mardin halkının bakışından Suriyeli sığınmacılar. Yüksek Lisans Tezi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Davidov, E., & Semyonov, M. (2017). Attitudes toward immigrants in European societies. International Journal of Comparative Sociology, 58(5).
• Durmaz, A. (2019). Bitmeyen muhacirlik: Balıkesir’de göçmen konutlarında yaşayan 1989 Bulgaristan göçmenleri. Yüksek Lisans Tezi. Mimarsinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Duyan, V. (2016). Sosyal hizmet: temelleri, yaklaşımları, müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Çalışma Yayınları.
• Education, C. O. S. W. (2008). Educational policy and accreditation standards. Council on Social Work Education: Washington, DC, USA.
• Eser, H.B., ve Uygur, M.R. (2019). Suriyeli göçmenlere yönelik tutumların bütünleşik tehdit ve sosyal mesafe kuramları doğrultusunda incelenmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği. Liberal Düşünce Dergisi, 24(95).
• Geçici Koruma Yönetmeliği (GKY) (22.10.2014) 6458 sayılı
• Gönültaş, M.B., ve Öztürk, M. (2020). Sosyal hizmet öğrencilerinin suçlulara yönelik algılarının değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(2).
• Grigorieff, A., Roth, C., & Ubfal, D. (2016). Does Information Change Attitudes Towards Immigrants? Representative Evidence from Survey Experiments, IZA Discussion Papers, 10419.
• Günay, G., Ersoy, A.F., Aydıner Boylu, A., ve Kılıç, C. (2019). Göçmenlere yönelik olumsuz tutum ölçeğinin Türkçe geçerlilik güvenirliği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(4).
• İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı – GİB. Düzensiz Göç Hakkında: https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-hakkinda [10.01.2023).
• İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı – GİB. Geçici Koruma: https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 [15.01.2023].
• Just, A., & Anderson, C. J. (2015). Dual allegiances? Immigrants’ attitudes toward immigration. The Journal of Politics, 77(1).
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, Ö. S. (2019). Çokkültürlülük algısı ve diğerkâmlık Suriyelilere yönelik tutumu etkiler mi? Öğretmen adayları gözünden bir çalışma. SDU International Journal of Educational Studies, 6(2).
• Kaygısız, S. (2021). Sosyal Hizmet Bölümü Öğrencilerinin Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Tutumları. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Kırlıoğlu, M., ve Gencer, T.E. (2020). Göçmen ve Sığınmacılarla Sosyal Hizmet dersinin sosyal hizmet öğrencilerinin Suriyelilere yönelik algısına etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(3).
• Korkmaz, M., ve Avcı, İ.A. (2019). Hemşirelik Öğrencilerinin Göç ve Göçmen Olgusuna Yönelik Algılarının Değerlendirilmesi, Ed. Çer, E. Kahraman, N ve Yılmaz, T. IV. Uluslararası Kültür Sempozyumları Uluslararası Sağlık Toplum ve Kültür Sempozyumu Tam Metin Kitabı içinde (228-234).
• Özdoğru, A. A., Dolu, F. N., Akan, A., ve Aldemir, S. (2021). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitime ve mülteci öğrencilere yönelik tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 40.
• Paas, T., & Halapuu, V. (2012). Attitudes towards immigrants and the integration of ethnically diverse societies. Eastern Journal of European Studies, 3(2).
• Park, Y., Bhuyan, R., Richards, C., ve Rundle, A. (2011). U.S. Social work practitioners’ attitudes towards immigrants and immigration: Results from an online survey. Journal of Immigrants & Refugee Studies, 9(4).
• Parsak, B., ve Saraç, L. (2021). Beden eğitimi öğretmenlerinin göçmenlere yönelik tutumu. Milli Eğitim Dergisi, 50(1).
• Şen, G., ve Şimşek Keskin, H. (2019). Türkiye’deki kamu yönetimi öğrencilerinin Suriyeli sığınmacılara ilişkin tutumları. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2).
• Şengül, F. N. (2022). Türkiye’de yaşayan göçmenlere yönelik tutumlar: Üniversite öğrencileri örneği. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi. 5 (2).
• Taşpınar, M. (2017). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamalı nicel veri analizi. Ankara: I. B. Pegem Akademi.
• Turus, A. 2023). Sosyal hizmet uzmanlarının Suriyeli sığınmacılara yönelik tutumlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çankırı.
• Türkiye İstatistik Kurumu – TÜİK. (2022). Uluslararası Göç İstatistikleri: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Uluslararasi-Goc-Istatistikleri-2022-49457#:~:text=TÜİK% 20Kurumsal&text=Yurt% 20dışından% 20Türkiye% 27ye% 20göç,ünü% 20ise% 20yabancı% 20uyruklular% 20oluşturdu. [08.09.2023].
• Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (30.11.1994) 22127 sayılı
• Uluslararası Göç Örgütü – IOM Türkiye (2020). Gerçekler ve Rakamlar (Küresel). https://turkiye.iom.int/tr/veri-ve-kaynaklar [15.01.2023].
• Yaratan, H. (2017). Sosyal bilimler için temel istatistik: SPSS uygulamalı. Ankara: I. B. Anı Yayıncılık.
• Zastrow, C. (2015). Sosyal hizmete giriş. (Çev. Ed. D. B. Çiftçi). Ankara: Nika Yayınevi.