From Post modern art upto Contemporary Art Deconstruction of Human Bodies

Yıl 2021, Cilt: 30 Sayı: 1, 105 - 147, 15.05.2021

Mehmet Ali Büyükparmaksız

https://doi.org/10.29135/std.741942

Cited By: 1

Öz

The state of inquiry formed by the avant-garde movements after modernism has based Critical productions on the concepts of art on a deconstructionist language. The deconstruction that emerged as a result of Post-structuralism has revealed profound changes in the understanding of language by questioning the indicators and changing the existing structure. Purpose of research in this context; the aim of this course is to provide an understanding of the deconstructionist approaches to the body, the impact of the concept of deconstructionism on the artist and the work and their reflections on postmodern art and contemporary art. Understanding these concepts today depends on addressing the works of artists who use deconstruction in their work. Literature on the subject has been scanned, however, studies considered to be deconstructive have been examined and interpreted. “Descriptive scanning”, a qualitative data analysis method, was used in the research and the studies were collected and evaluated under seven main headings. This research is seen as important for providing an understanding of the art of today’s deconstructed bodies. Artists in the postmodern era; Together with issues such as race, religion, identity and sexual tendencies, they began to question gender categories and the concept of power more comfortably with the body that became the material of art. Especially starting in the 1990s, the “identity policies” that continue to have an effect today have influenced the work of artists. With these developments that made art political, the body was disstructed and therefore politicized. However, artists who use different styles create works in different forms of expression; Performance, photography, film, video painting, sculpture, installation and conceptual texts and elements based on gender, race and cultural practice were demonstrated using the concepts of pastry, parody and irony, which are strategies of postmodernism. The artists who carried out questionings of the form reflected the cultural elements, intertextural relations and the formal and aesthetic structure of modernism with eclectic tools and by deconstructing the modernist structure of photography and video. In this context, photography and video, which are individual and experimental forms of postmodern production, have become the most important tools of audiovisual art at a time when modernist art conception is undergoing structural disstruction. Today, the development of technology has allowed artists to express the ideas they want to emphasize more easily by providing unlimited opportunities. Production patterns such as performance and installation, which are performed only at that moment and cannot be repeated again, are recorded and documented by these tools. The purpose of these artists is; it is more about changing the way people’s minds and body are perceived than the structure of bodies. In a process where boundaries are eliminated in the context of social categories, it can be said that the boundaries of the body as well as art are de-structured with embossing, similarities and contrasts. Questioning the meaning of the body in society, these artists have transformed the body through all modernist stereotypes and different indicators of the body. In the studies examined, it is possible to say that artists construct the body and turn the body upside down by using not only formal but also content fragmentation. In addition, in order to better understand the works, it is seen as important to know the life stories of the artists in order to interpret the works of art more accurately. Therefore, in order to reveal different layers of conceptual meaning and hidden semantic structures in the works of the selected artists, the structure method has provided a better understanding of such works. In their work, these artists used the body in different ways by disassembling it or disrupting the general structure of the body. In addition, they have shown that the body is a continuously variable structure that is not fixed, with different meanings. In the studies examined, the deconstruct method also revealed that new meanings may arise when the context of indicators changes with non-constant meanings. As a result, today’s artists have demonstrated the deterioration of the form with works that startled the audience with different indicators. Thanks to the emerging technology, artists have deconstructed the thought that they want to draw attention to, sometimes with photography, sometimes with video art and graphics, by transforming, adding and removing the body with different techniques.

Anahtar Kelimeler

Deconstruction, body, performance art, postmodern art, contemporary art, Derrida

Postmodern Sanattan Güncel Sanata Yapıbozuma Uğrayan Bedenler

Öz

Modernizm sonrası avangard akımlar tarafından oluşan sorgulama hali, sanat kavramlarına ilişkin eleştirel üretimleri yapıbozumcu bir dil üzerine oturtmuştur. Post-yapısalcılığın bir sonucu olarak ortaya çıkan yapıbozum, göstergeleri sorgulayarak mevcut yapının degiştirilmesi suretiyle dil anlayışında köklü degişiklikler ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda araştırmanın amacı; çok katmanlı eserler üreten çağımız sanatçılarının, bedene olan yapıbozumcu tavırdaki yaklaşımlarının neler olduğunu, yapıbozum kavramının sanatçı ve eser üzerindeki etkisini ve postmodern sanata ve güncel sanata yansımalarını orta çıkararak bu eserlerin anlaşılmasını sağlamaktır. Günümüzde bu kavramların anlaşılabilmesi, yapıbozumu çalışmalarında kullanan sanatçıların eserlerinin ele alınmasına bağlıdır. Konuyla ilgili literatür taranmış, bununla birlikte yapıbozum olduğu düşünülen çalışmalar incelenerek yorumlanmıştır. Araştırmada nitel veri analizi yöntemi olan “Betimsel Tarama” kullanılmış ve çalışmalar yedi ana başlık altında toplanarak değerlendirilmiştir. Bu araştırma, yapıbozuma uğrayan bedenlerin günümüz sanatının anlaşılmasını sağlaması açısından önemli görülmektedir. Sonuç olarak günümüz sanatçıları, biçimin bozulmasını, farklı göstergelerle seyirciyi irkilten çalışmalarla ortaya koymuşlardır. Gelişen teknoloji sayesinde sanatçılar, dikkat çekmek istenilen düşünceyi bazen fotoğrafla, bazen video sanatı ile grafiklerle, bedeni dönüştürerek, bedene ekleme ve çıkarmalar yaparak farklı tekniklerle yapıbozuma uğratmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Yapıbozum, Yapıbozum, beden, performans sanatı, postmodern sanat, güncel sanat, Derrida

Kaynakça

• Akay, A. ve Zeytinoğlu, E. (2013). Pisuarın Bir Dekonstrüksiyonu. (2. Basım). İstanbul: Minör Yayınları.
• Akdeniz, K. G. (2021). Siborgun Gelecek Halleri: Simülakr ve Zuhur. Erişim Adresi: http://www.gedizakdeniz.com/dosya/ekoburcudergisiY.pdf, Erişim Tarihi: 18.03.2021.
• Albayrak, A. (2012). Saville, Freud, Bacon ve Tuymans’ın Paletindeki Çileli Beden Teorisi. Sanat Dergisi, 0 (20), 1-12.
• Almasulu, D. (2008). Postmodemizm Sanatın Sonu Mu? Deneme. İstanbul: Sone Yay.
• Alp, K. (2014). Feminist Sanatta Beden ve Yabancılaşma. Art-e Sanat Dergisi, 7 (14), 338-365.
• Altuner, H. (2020). Sürreal Resimde Kadın İmgesi. Ekev Akademi Dergisi, 24 (82), 151-172.
• Antmen, A. (2009). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. (2. Basım). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Antmen, A. (2014). Kimlikli Bedenler, Sanat, Kimlik, Cinsiyet. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Aydın, G. (2019). Yeniden Bir İnşa Olarak “Yıkmak – Yakmak” Üzerine Görsel Anlatılar. (Sanatta Yeterlik Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, S. (2012). Robert Gober’in Çalışmalarında Beden ve Nesne Gerilimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,11 (41), 231-244.
• Aytekin, C.A. ve Bahadır, A. (2019). Postmodern Sanatta Yaşam Hakkında Bilinenlerin Yapıbozuma Uğratılması ve Yeniden Kurma Olarak Otobiyografi. JIA, 4 (7), 45-61.
• Barrett, T. (2012). Sanatı Eleştirmek Günceli Anlamak. (G. Metin, Çev.) İstanbul: Hayalperest.
• Barrett, T. (2015). Neden Bu Sanat? Çağdaş Sanatta Estetik ve Eleştiri. (Ed.: Firdevs Candil Erdoğan), (E. Ermert, Çev.) (1. Basım). İstanbul: Hayalperest.
• Barry, J. ve Flitterman-Lewis, S. (2014). Metin Stratejileri Sanat Üretiminin Politikası, Sanat/Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri. Editör: Ahu Antmen (E. Soğancılar, A. Antmen, Çev.) (4. Basım). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Batu, B. (2019). Feminizmin Sanata Etkileri. (Usbık 2019 Nevşehir), II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Tam Metin Kitabı, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, 31 Ocak /January- 1,2 Şubat / February 2019.
• Baudrillard, J. (2002). Tam Ekran. (B. Gülmez, Çev.) İstanbul: YKY.
• Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır, Çev.) (6. Basım). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Best, S. ve Kelner, D. (2011). Postmodern Teori Eleştirel Soruşturmalar. (2. Basım) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Blasco, L. A. (2014). Erótica Del Desbordamiento. Dıagnóstico: Hannah Wilke Erotıc Of The Overflow. Diagnosis: Hannah Wilke. Dossiers Feministes, 18, 169-180.
• Bourriaud, N. (2004). Postprodiksiyon Senaryo Olarak Kültür: Sanat Dünyayı Nasıl Yeniden Programlıyor. (N. Saybaşılı, Çev.) (1. Basım), İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Boynukalın, A. R. (2020). Valery Hegarty Enstalasyonlarında Kültürel Belleğin Yapısökümü. Fine Arts (Nwsafa), 15 (4), 278-292, DOI: 10.12739/NWSA.2020.15.4.D0266.
• Braidotti, R. (2014). İnsan Sonrası (The Posthuman). (Ö. Karakaş, Çev.) (1. Basım) İstanbul: Kolektif Kitap.
• Bulut, Y. (2008). Fotografik Anlatımda Sürrealist Bakış. (Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Chkhaidze, I. (2015). Posthumanism in the Works of Patricia Piccinini, Matthew Barney and Charles Avery. (Doctoral Thesis), UCL, University College London.
• Churner, R. (2021). Hannah Wilke. E. Adresi: https://www.artforum.com/print/reviews/202001/hannah-wilke-81696. Erişim Tarihi: 03.04. 2021.
• Colls, R. (2012) Bodies Touching Bodies: Jenny Saville’s Over-Life-Sized Paintings and The ‘Morpho-Logics’ of Fat, Female Bodies, Gender, Place&Culture, 19 (2), 175-192.
• Create! Magazine, (XI). Between Love And Fear: Interview With Horacio Quiroz. URL: https://createmagazine.com/read/horacio-quiroz (Erişim: 24.04.2020)
• Critchley, S., Derrida, J., Laclau., E. ve Roty, R. (1998). Yapıbozum ve Pragmatizm. Der: Chantal Mouffe, (T. Birkan, Çev.) Sarmal Yayınevi, İstanbul.
• Cumming, R. (2008). Görsel Rehberler, Sanat. (2. Basım), Ankara: İnkılap Kitabevi.
• Çakmak, B. (2021). İdeal Olmayan Kadın Güzelliğinin Temsili. II. International World Women Conference, (The Book Of Full Texts) (Ed: N. Pamuk Öztürk, H. Bingöl) 11-12 February 2021, Azerbaijan.
• Dede, E. (2015). Çağdaş Sanat Eserlerinde Toplumsal Cinsiyet Sorgulamaları. Sanat ve Tasarım Dergisi, 5 (2), 113-134.
• Denizel, D. (2012). Sanatın Yeni Evresi Olarak Bilgisayar Oyunları. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (13), 107-144.
• Dunn, K. (2002). Jenny Saville & Glen Luchford: Closed Contact. Gagosian Gallery From The Exhibition Catalogue.
• Egler, S. (2011). Do Corpo em Fragmento às Formas Fluídas. Trabalho de conclusão de curso de Artes Plásticas. habilitação em Bacharelado,do Departamento de Artes Visuais do Instituto de Artes da Universidade de, Brasília.
• Er, E. (2010). Siberkültürde Bedenin Görsel Sunumu: Serıal Experiments Lain Adlı Anime Üzerine Bir Çözümleme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1 (36), 71-91.
• Eviner [2020]. İnci Eviner kişisel web sayfası. URL: https://www.incieviner.net/cv.html (Erişim: 23.04.2020)
• Eviner, İ. (2019). Biz Başka Yerde. Erişim Adresi: https://www.incieviner.net/biz-baska-yerde.html, Erişim Tarihi: 26.04.2020.
• Faber, A. (2002). Saint Orlan: Ritual As Violent Spectacle and Cultural Criticism. The MIT Press, TDR (1988), 46 (1), 85-92.
• Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. (M. Küçük, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fineberg, J. (2014). 1940’tan Günümüze Sanat. (S. Atay, G.E. Yılmaz, Çev.). İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
• Fleming, J. ve Honour, H. (2016). Dünya Sanat Tarihi. (H. Abacı, Çev.) (1. Basım), İstanbul: Alfa Basım.
• Foster, H. (2009). Gerçeğin Geri Dönüşü Yüzyılın Sonunda Avangard. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foster, H. (2011). Zoraki Güzellik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fotografya.gen.tr. [2020]. Joel Peter Witkin’in Gazete İlanı. Erişim Adresi: http://www.fotografya.gen.tr/issue-10/witkin/photos.htm, Erişim Tarihi: 08.05.2020.
• Gamez Herrera, M. (2014). The Art Of Cındy Sherman: Transcendent Femınısm. Vısual Crıtıcal Theorıes. URL: https://meligamez.wordpress.com/2014/02/12/melissa-gamez-the-art-of-cindy-sherman-transcendent-feminism/ (Erişim: 24.04.2020)
• Goodman, E. E. (2017). The Conflation of Gustatory and Sexual Appetites in Hannah Wilke’s Art Practice. Sweet and Sour and Super-t-Art, Performance Research, 22 (7), 82-91.
• Gouma-Peterson, T. ve Mathews, P. (2014). “Beden Sanatı: Özneyi Sahnelemek”, (Ed:Ahu Antmen), Sanat Cinsiyet: Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri, (E. Soğancılar, A. Antmen, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Görgülü, E. (2019). Joel-Peter Wıtkın’in Fotoğraflarında Yeniden Üretim. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 5 (2), 45-57.
• Grafikerler (2011). Ali Alışır - Sanal Bedenler. URL: https://www.grafikerler.net/ali-alisir-sanal-bedenler-t113383.html (Erişim: 25.04.2020)
• Grant, C. (2010). Bellmer’s Legs: Adolescent Pornography and Uncanny Eroticism in The Photographs Of Hans Bellmer and Anna Gaskell. Papers of Surrealism, 8, 1-20.
• Grombacher, P. (2014). Art & Activism in the Age of the ‘Obesity Epidemic’. A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of The Requirements For The Degree Of, Master of Arts, History Of Art, Design And Visual Culture, Department of Art and Design, University of Alberta.
• Gül, D. (2017). İlişkisel Sosyoloji Perspektifinden Beden ve Bedene Yönelik Yaklaşımlar. (Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Güray, E. E. (2017). Cindy Sherman’ın Fotoğraflarında Gerçeklik Algısı. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 395-412.
• Gürses, İ. (2016). Uzam Olarak Beden: Morimura’nın Otoportre Fotoğraflarında Medyalararasılık. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4, (26), 84-101.
• Haraway, D. (2006). Siborg Manifestosu, Geç Yirminci Yüzyılda Bilim, Teknoloji ve Sosyalist-Feminizm. (O. Akınhay, Çev.) (1. Basım), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Harvey, D. (2010). Postmodernliğin Durumu Kültürel Değişimin Kökenleri. (S. Savran, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Herrán, M. H. (2018). Black Stockings, Treballs Finals de Grau de Belles Arts. Facultat de Belles Arts. Universitat de Barcelona.
• Işık, İ. E. (1998). Beden ve Toplum Kuramı, Öznenin Sosyolojisinden Bedenin Sosyolojisine. Ankara: Bağlam Yayıncılık.
• Jones, A. (2014). “Beden Sanatı: Özneyi Sahnelemek”, (Ed: Ahu Antmen), Sanat Cinsiyet: Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri. (E. Soğancılar, A Antmen, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kahraman, H. B. (2002). Sanatsal Gerçeklikler, Olgular ve Öteleri. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Kaya Okan, B. (2012). Türk Heykel Sanatında Feminist Eğilimler. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (3), 123-138.
• Kertész, A. (2021). Distortions. E.A.: https://www.manhattanrarebooks.com/pages/books/1419/andre-kertesz/distortions?soldItem=true, Erişim Tarihi:31.03.2021.
• Kılınç, G. M. (2017). Batı Sanatında İktidarın Beden Üzerindeki Yansımaları. Inonu University Journal of Arts and Design, 7 (15). 153-169.
• Knafo, D. (2009). Castration and Medusa: Orlan’s Art on the Cutting Edge. Studies in Gender and Sexuality, (10), 142-158.
• Korkmaz Ekici, F. D. (2010). Dada’dan Günümüze Plastik Sanatlarda Anti-Estetik Form Olarak Beden. (Sanatta Yeterlik Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Madra, B. (2002). Kendi Portresi Sergisi İçin Söyleşi. Erişim Adresi: http://www.beralmadra.net/wp-content/uploads/2003/12/2002-SELFPORTRAIT-SÖYLEŞİ.pdf, Erişim Tarihi: 25.04.2020.
• Martinez, E. H. V. ve Demiral, A. (2014). 20. ve 21. Yy.da Sanatta Malzeme Olarak Beden; Performans Sanatı. Anadolu Üniversitesi Sanat & Tasarım Dergisi, 6 (6), 180-201.
• Millett, A. (2008). Performing Amputation: The Photographs of Joel-Peter Witkin, in Text and Performance Quarterly, 28-1, (8), 8-42.
• Mongoos. (2013). Hannah Wilke, Mental İllness Part I, Erişim Adresi: http://mongoosmagazine.com/artists/hannah-wilke-mental-illness-part-i/, Erişim Tarihi: 09.05.2020.
• Ok, S. S. (2020). Kendine ait bir beden; Hannah Wilke. Erişim Adresi: https://dergi.salom.com.tr/haber-119-kendine_ait_bir_beden_hannah_wilke.html, Erişim Tarihi: 04.04.2021.
• Özbek, Ç. (2016). Modernite-Postmodernite İkiliğinde Cinsiyeti Yeniden Kurgulamak. İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 51-61.
• Özel, Z. (2006). Postmodern Dönem Fotoğraf Sanatında Kendine Mal Etme: Sherman, Morimura, Ungun. Selçuk İletişim, 4 (2), 158-174.
• Özer, D. (2020). Teknoloji ve Sanat Unsuru Olarak Beden: Stelarc, Erişim Adresi: https://www.wannart.com/teknoloji-ve-sanat-unsuru-olarak-beden-stelarc/, Erişim Tarihi: 04.04.2020
• Özeskici, E. (2019). Yapıbozum ve Alımlama Estetiği Bağlamında Eser Analizi. idil, 8, (53), 59-64. DOI: 10.7816/idil-08-53-06.
• PHILLIPS [2020]. 20th Century & Contemporary Art Evening Sale - London Auction 27 June 2018. URL: https://www.phillips.com/detail/sherrie-levine/UK010418/29, Erişim Tarihi: 02.05.2020.
• Renkçi, T. (2014). Çağdaş Bedenin Sanatçısı: Jenny Saville. Akdeniz Sanat Dergisi, 7 (13), 137-147.
• Reyhanlı, U. (2019). Sanatta Bedensel ve Zihinsel Sınırlar: Uzuv-Uzantı Olarak Sanat Pratikleri. (Sanatta Yeterlik Tezi), Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Richards, K. M. (2014). Yeni Bir Bakışla Derrida. (Z. Talay, Çev.) (1. Baskı) İstanbul: Kolektif Kitap.
• Riggs, L. [2020]. Teknoloji ile Değişen İnsan: Post-Human. URL: http://www.theposthuman.org/uploads/8/8/7/7/8877263/leslieriggs-article.pdf (Erişim: 24.04.2020)
• Sağlık, E. (2021). Dinamik, Kırılgan ve Güçlü: Güncel Sanatta ‘Çizgi’yi Geçen Kadınlar. Akdeniz Sanat, 15 (27), 9-20.
• Sarup, M. (2004). Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm. (A. Güçlü, Çev.) (2. Basım) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Sayar, M. (2015). Anlam ve Anlamsızlık Arasında Çağdaş Sanat. Sanat Dünyamız Dergisi, (148), 100-102.
• Saybaşılı, N. (2020). Postmodernizm ve Postyapısalcılık: Rıfat Şahiner’le Söyleşi. Skopbülten. Erişim Adresi:https://www.e-skop.com/skopbulten/postmodernizm-ve-postyapisalcilik-rifat-sahinerle-soylesi/5749, Erişim Tarihi: 19.03.2021.
• Selvi, Y. (2014). Feminist Teori ve Sanat Üzerinde Derrida Etkisi: Yapıbozum. İdil, 3 (11), 79-98.
• Skelly, J. (2007). Mas(k/t)ectomies: Losing a Breast (and Hair) in Hannah Wilke’s Body Art. Thirdspace, 7 (1), 3-16.
• Söylemez, M. (2011). Feminist Sanat ve Yapısöküm Kadın İmgeleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (8), 1-10.
• Sözen, M. ve Tanyeli, U. (1992). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Spector, N. (2003). Matthew Barney: The Cremaster Cycle. Erişim Adresi: https://www.guggenheim.org/exhibition/matthew-barney-the-cremaster-cycle, Erişim Tarihi: 08.05.2020.
• Stamouli, T. (2014). An interview with the French artist Olivier de Sagazan. Art Woo A New Independent Magazine For Young Artists. No. 01 - May 2014.
• Sutton, J. (2012). Jenny Saville. E. Adresi: https://josephinesutton.wordpress.com/2012/03/06/jenny-saville-2/, Erişim Tarihi: 01.04.2021.
• Şahiner, R. (2008). Sanatta Postmodem Kırılmalar ya da Modemin Yapıbozumu. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Şahiner, R. (2015). Çağdaş Sanatta Temsiliyet Krizi. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Şahmaran Can, G. (2019). “1980›lerden Günümüze Küreselleşmeyle Gelişen Kimlik Politikaları ve Sanata Yansımaları”. İdil, 61, 1071-1081.
• Şen, S. (2008). Modernizmden Post-Modernizme Tarihsel Bilginin Epistemolojisi. (Dilthey, Heidegger, Gademer, Derrida). Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi ÇTTAD, 7(16), 51-69.
• Şenyuvalı, G. (2010). Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları Bağlamında Günümüz Sanatında Değişen Kadın ve Beden İmgesi. (Sanatta Yeterlik Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Taylor, S. (2016). Gezgin Libido ve Histerik Beden Hans Bellmer. (D. Kurt, Çev.) İstanbul: SUB Yayınları.
• Tepe Yılmaz, S. (2018). Bedene Bakış: Transhümanist İzler. International Social Sciences Studies Journal, 4 (19), 2104-2110.
• TheMet, [2020]. Untitled, 1990, Robert Gober. The Metropolitan Museum of Art. URL: https://www.metmuseum.org/art/collection/search/737590 (Erişim: 09.05.2020)
• Tierney, H. (1996). Hannah Wilke: The Intra-Venus Photographs. Performing Arts Journal, MIT Press, PAJ 52, 18, (1), 44-49, https://muse.jhu.edu/article/25580, Erişim Tarihi: 01.04.2021.
• Torres Muñiz, J. P. (2018). Transformaciones: Diálogo con Horacio Quiroz. Anabasis. URL: https://www.laanabasis.com/2018/01/transformaciones-dialogo-con-horacio-quiroz/ (Erişim: 24.04.2020)
• Tosun, O. B. (2021). Sandro Botticelli’nin “Venüs’ün Doğuşu” Tablosu ve Joel-Peter Witkin’in “Yerin ve Göğün Tanrıları” Fotoğrafının Göstergebilimsel Karşılaştırması. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 29 (1), 21-36.
• Tuncer, E. (2019). Sanatçı İnci Eviner’de, Eksikliğin Komedisi Biz, Başka Yerde. Erişim Adresi: https://manifold.press/sanatci-inci-eviner-de-eksikligin-komedisi, Erişim Tarihi: 25.04.2020.
• Tuncer, E. ve Şık, N. (2019). İnci Eviner’in İmgeler Sözlüğü. Arredamento Mimarlık Tasarım Kültürü Dergisi, 2019, (11), 30-39.
• Türkdoğan, T. (2014). Sanat Kültür Politika-Modernizm Sonrası Tartışmalar. (1. Basım) Ankara: Nobel Yayınları.
• Uz, A. ve Uz, N. (2019). Sanatta Alternatif Biçimlendirme Yöntemi Olarak Beden. 2.Uluslararası İnsan Çalışmaları Kongresi Tam Metinler Kitabı, 23-24 Kasım, 2019, Ankara.
• Uzunoğlu, M. (2019). Yapıbozumcu Çağdaş Sanat Pratikleri. YEDİ: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, (21), 21-31.
• Ümer, E. (2014). Güncel Sanat İmgesi Olarak “Tekinsiz” Nesne. (Sanatta Yeterlik Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Vaule, E. (2004). Hovedfagsoppgave i kunsthistorie, våren 2004, Seksjon for kunsthistorie, Universitetet i Bergen. Tate Modern: Fra kronologi til tema Fra kraftverk til kunstmuseum.
• Wanderley, O. C. L. (2017). “Neither Here Nor There”1: Traces of The Feminine İn The Photoperformances of Ana Mendieta. Comunicação e Sociedade, (32), 319-330.
• Whitney Biennial, (2008). Sherrie Levine. URL: https://whitney.org/www/2008biennial/www/index.php?section=artists&page=artist_levine (Erişim: 02.05.2020)
• Yablonsky, L. (2004). What’s So Funny About Contemporary Art? Ed. Linda Yablonsky. Art Media ART News. Erişim Adresi: http://www.artnews.com/2004/09/01/whats-so-funny-about-contemporary-art/, Erişim Tarihi: 01.04.2021.
• Yaykın, M. (19 Şubat 2009). Fotoğraf Nereye Gidiyor?. Erişim Adresi: https://gorebildiklerim.wordpress.com/2010/11/26/sherrie-levine/, Erişim Tarihi: 02.05.2020.
• Yaykın, M. (2009). Fotoğrafın İdeolojisi. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Yeşilyurt, Y. (2017). Posthümanizm ve Bilimkurgu Sineması. (Doktora Tezi), Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldız, B. (2016). Köklere Dönme ve İlkel Varoluşu Yeniden İnşâ Yolunda Bir İcracı: Olivier De Sagazan. Erişim Adresi: http://www.mimesis-dergi.org/2016/09/kokler-donme-ve-ilkel-varolusu-yeniden-insa-yolunda-bir-icraci-olivier-de-sagazan/, Erişim Tarihi: 22.04.2020.
• Yılmaz, M. (2013). Modernden Postmoderne Sanat. (2. Basım) Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Yolgösteren, A. (2019). Güncel Sanatta Beden İmgesi ve Bedensel Metamorfoz. (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Yurttaş, M. K. (2019). Günümüz Çağdaş Sanatında Disiplinlerarası Bir Kavram Olarak Posthuman Beden. International Social Sciences Studies Journal, 5 (33), 2071-2076.
• Yükseler, G. (2017). Kitle Kültürü Göstergeleri Üzerinden Seramik Sanatında Yapıbozumcu Anlatı. (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Görsel 1. https://www.tate.org.uk/art/images/work/T/T07/T07437_9.jpg (Erişim:13.05.2020)
• Görsel 2. https://kadngazetesi2016.files.wordpress.com/2017/05/tumblr_nlfqqdqzhm1uqzd8no1_1280.jpg (Erişim: 26.04.2020)
• Görsel 3. https://dangerousminds.net/comments/in_the_flesh_beautifully_grotesque_paintings_of_the_human_condition (Erişim: 22.04.2020)
• Görsel 4. https://d32dm0rphc51dk.cloudfront.net/nVpdfNfh5FeQ3UGonkxvOA/large.jpg (Erişim: 08.05.2020)
• Görsel 5. https://i.pinimg.com/originals/94/be/7e/94be7e0696b2090874fa4370bcea4ee4.jpg (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 6. https://meligamez.files.wordpress.com/2014/02/untitled263.jpg?w=700 (Erişim: 08.05.2020)
• Görsel 7. http://4.bp.blogspot.com/--bEEPbzrz8M/Vck_WkaDGkI/AAAAAAAACtQ/uXavOxvSSbI/s1600/screen_shot_2012-05-13_at_43521_pm1336941331011.png (Erişim: 02.05.2020)
• Görsel 8. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/1/11/%27Back_with_Arms_Above%27%2C_black_and_white_photograph_by_John_Coplans%2C_1984.jpg (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 9. https://www.artdogistanbul.com/wp-content/uploads/2020/03/05_Andre-Kertesz_Distortion-40_1933-1536x1171.jpg (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 10. https://m.22slides.com/alialisir/yeniden-duzeltilen3-d-1057825.jpg?auto=format&w=623&s=ef853811e03f05af937c1f8206651180 (Erişim: 23.04.2020)
• Görsel 11. https://www.beralmadra.net/wp-content/uploads/2003/12/danica-dacic.jpg (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 12. https://kontrastdergi.com/wp-content/uploads/photo-gallery/imported_from_media_libray/JPW_Woman-Once-a-Bird-1990.gif (Erişim: 23.05.2020)
• Görsel 13. https://www.manray.net/images/gallery/ingre-s-violin.jpg (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 14. http://internationalphotomag.com/wp-content/uploads/2015/05/Joel-Peter-Witkin-03.jpg (Erişim: 25.04.2020)
• Görsel 15. https://mongoosmagazine.com/wp-content/gallery/hannah-wilke2/hannah-wilke-the-artist-and-her-mother-1978-81-1.jpg (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 16. https://www.moma.org/media/W1siZiIsIjE2NTgxOCJdLFsicCIsImNvbnZlcnQiLCItcXVhbGl0eSA5MCAtcmVzaXplIDIwMDB4MjAwMFx1MDAzZSJdXQ.jpg?sha=81baa78e48937e8c (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 17. https://proyectoduas.files.wordpress.com/2014/10/jennysaville_1.jpg (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 18. http://www.artnet.com/Magazine/features/finch/Images/finch2-24-1.jpg (Erişim: 08.05.2020)
• Görsel 19. https://assets.phillips.com/image/upload/t_Website_LotDetailMainImage/v1528477591/auctions/UK010418/29_001.jpg (Erişim: 02.05.2020)
• Görsel 20. http://www.wurzeltod.ch/blog_11/hansbellmer_lapoupee.jpg (Erişim: 25.04.2020)
• Görsel 21. https://a4.pbase.com/o6/25/862925/1/119622456.KpTU5Avt.IMG_5870B1HansBellmerDoll1936.jpg (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 22. https://66.media.tumblr.com/06d56ff6d62d320d73d1c9447ebce5af/tumblr_nr4xyhU4FC1qapvjgo1_500.png (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 23. https://www.incieviner.net/biz-baska-yerde.html (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 24. https://www.incieviner.net/biz-baska-yerde.html (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 25. https://www.sleek-mag.com/wp-content/uploads/2017/02/glass-on-body.jpg (Erişim: 09.05.2020)
• Görsel 26. https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcT-D9RZWOltK2nz8gUtt7NF5WCq8Gz8VrW1OQX4Y7VQJMqAhLUtxQ&s (Erişim: 26.04.2020)
• Görsel 27. https://theartsandeducation.files.wordpress.com/2018/04/screen-shot-2018-04-26-at-2-20-21-pm.png (Erişim: 24.04.2020)
• Görsel 28. https://i.ytimg.com/vi/6gYBXRwsDjY/maxresdefault.jpg (Erişim: 25.04.2020)